زیر مجموعه‌­ای در تشکیلات فدراسیون فوتبال ایران وجود دارد که در میان تمام بی‌پولی‌های امروز ورزش ایران، درآمدی میلیاردی از مسیر «بد­اخلاقی‌­ها» کسب می‌­کند. به این عدد توجه کنید؛ بیش از ۴۰ میلیارد تومان برای ۴ فصل. این تنها بخشی از درآمد نجومی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال است که همواره با یک ابهام بزرگ مواجه بود؛ «جرائم میلیاردی فدراسیون کجا هزینه می‌شود؟»

کنتور میلیونی

کار کمیته انضباطی، پیش از شروع لیگ نوزدهم آغاز شده بود و هر مصاحبه‌ای در مورد شروع زمان بازی‌­ها با واکنش جدی انضباطی مواجه می‌شد، اما با شروع دیرهنگام بازی‌ها جرایم نقدی هم شکل جدیدی به خود گرفت. انتقاد از نوع برگزاری مسابقات، انتقاد در مورد توپ‌های بی‌کیفیت، داوری و موضوعاتی از این دست با واکنش سریع و جریمه مالی از سوی کمیته انضباطی همراه بود. حساب و کتابی سرانگشتی نشان می­داد تا پیش از هفته چهارم، هر مصاحبه علیه زمین و زمان و گردی توپ، کمیته انضباطی را به درآمدی نزدیک به ۳۰۰ میلیون تومان رسانده بود. با آغاز هفته چهارم و داربی همیشه جنجالی سرخابی، درآمد کمیته انضباطی به مرز ۵۰۰ میلیون تومان رسید. کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال تنها برای داربی نودم استقلال و پرسپولیس هر دو تیم را به طور جداگانه به پرداخت ۷۰ میلیون تومان جریمه کرد و همین طور برای بازیکنان دو تیم نیز جرایم تنبیهی و مالی متفاوتی در نظر گرفت.

شگفت‌انگیز اما واقعی

شگفت‌انگیز است اما واقعیت دارد؛ میزان درآمد کمیته انضباطی تا پایان هفته دهم فصل گذشته بیشتر از ۴ میلیارد تومان بوده است. باشگاه خبرنگاران در گزارشی که زمستان سال ۹۷ منتشر کرد، میزان درآمد کمیته انضباطی از جرایم در نظر گرفته شده تا پایان هفته دهم لیگ برتر را ۴میلیارد و ۷۹۰ میلیون تومان اعلام کرد. 

در پایان فصل گذشته اما رسانه‌های داخلی، میزان کل جرایم را ۱۱ میلیارد تومان اعلام کردند، عددی که می‌تواند به اندازه کل بودجه یک تیم لیگ برتری با جایگاهی متوسط در جدول رقابت‌ها باشد. نگاهی به گزارش‌­های رسمی که توسط رسانه‌­های ایران منتشر شده، نشان می‌دهد به طور میانگین در چهار فصل گذشته رقمی حدود ۴۰ میلیارد تومان جریمه تنها برای تیم­‌های لیگ برتری وضع شده است. به این اعداد باید جرایم لیگ دسته اول، فوتسال و فوتبال ساحلی را که اتفاقا حواشی بسیار بالایی هم دارند، اضافه کرد.

قوانین فیفا چه می‌گویند؟

سال ۱۳۸۸ قوانین انضباطی فدراسیون فوتبال بعد از سال‌ها و براساس قوانین انضباطی فیفا به روز می‌شود. جرایم و قوانینی سختگیرانه برای متخلفین که با هدف بازدارندگی از بداخلاقی درون و بیرون زمین فوتبال در نظر گرفته می‌شود. هرچند قوانین داخلی همه ساله براساس قوانین جدید فیفا تغییر کرده‌اند، اما این شاید مهم‌ترین نکته‌ای است که در اساسنامه و قوانین انضباطی فیفا درج شده، هیچگاه توسط فدراسیون فوتبال ایران اجرایی نشده است. در قوانین فیفا آمده «هدف از وضع جرایم انضباطی جلوگیری از بی‌اخلاقی ورزشکاران و مربیان است و مبالغی که از چنین جرایمی کسب می‌شود باید در مسیر کارهای فرهنگی علیه خشنوت در فوتبال، پیش‌برد فوتبال پایه در دو بخش زنان و مردان و مبارزه با موضوع نژادپرستی در فوتبال هزینه شود.» سوالی که حتی در مقاطع مختلف توسط باشگاه­‌های لیگ برتری نیز مطرح شده، محل هزینه درآمد میلیاردی کمیته انضباطی است.

جرایمی که بازدارنده نیست

کل میزان جرایم فصل شانزدهم لیگ برتر مبلغ ۶ میلیارد تومان اعلام شد، در فصل هفدهم این عدد به ۹ میلیارد و در فصل گذشته به ۱۱ میلیارد تومان افزایش پیدا کرد. فصل گذشته یکی از جنجالی‌ترین فصول رقابت‌های لیگ برتر بود و اتفاقاتی که در تبریز، تهران، اصفهان و البته فینال جام حذفی رخ داد، بازتاب جهانی پیدا کرد. اتفاقات تلخ درون زمین و روی سکوها به شکل فزاینده‌­ای افزایش پیدا کرد. فحاشی به بازیکنان حریف و تیم داوری، شکستن و پرتاب صندلی توسط هواداران، درگیری و رفتار نامناسب بازیکنان و کادرفنی تیم­‌ها بخشی از اقدام­‌هایی است که کمیته انضباطی با استناد به آن باشگاه‌ها، بازیکنان و مربیان را جریمه می‌کند. ناهنجاری‌هایی که هر چند چهره زشتی از فوتبال نشان می‌دهد، اما پول خوبی نصیب فدراسیون فوتبال می‌کند.

دو دوتا چهار تا به سبک فدراسیون

باشگاه­‌های فوتبال ایران همواره یکی از مهم‌ترین معترضین به نحوه عملکرد کمیته انضباطی به خصوص در بخش جرایم مالی هستند. فدراسیون فوتبال در پایان هر فصل باید مبالغی به عنوان سهم باشگاه‌­ها از بلیت فروشی، تبلیغات محیطی و...پرداخت کند، اما در حساب و کتابی جالب معمولا باشگاه‌­ها در انتهای فصل به فدراسیون بدهکار می‌شوند. اصولا جرایم کمیته انضباطی از درآمد باشگاه‌ها بیشتر است و اکثر باشگاه‌ها در انتهای فصل با یک جمع و تفریق ساده مبلغی هم باید حساب فدراسیون فوتبال واریز کنند، چرا که در غیر این‌صورت مجوزهای لازم برای آغاز فصل بعدی به آنها داده نمی‌شود.

فدراسیون فوتبال: پول‌ها ربطی به ما ندارد

فدراسیون فوتبال معتقد است تمام جرایم انضباطی به حساب سازمان لیگ واریز می‌شود. رئیس کمیته انضباطی می‌گوید شماره حسابی که برای پرداخت جرایم اعلام شده، مربوط به سازمان لیگ است. اسماعیل حسن‌زاده با اشاره به این موضوع گفته: «اجرای همه احکام انضباطی مالی و محرومیت‌ها به عهده سازمان لیگ است و مبالغی که دریافت می‌شود، هیچ ارتباطی با فدراسیون فوتبال ندارد.» 

سازمان لیگ اما یکی از زیر مجموعه‌­های فدراسیون فوتبال محسوب می‌شود، براساس آنچه قوانین انضباطی فیفا تاکید می‌کند، جرایم انضباطی باید با محوریت فدراسیون و در مسیری که فدراسیون جهانی تعیین کرده، هزینه شود. به نظر می‌رسد تا اینجای کار که «بی‌پولی» مهم‌ترین دغدغه ورزش و به خصوص فوتبال ایران است، زیر مجموعه‌­هایی وجود دارند که درآمدی نجومی از «بداخلاقی‌­هایی» کسب می‌کنند که پایانی ندارد و بازارش داغ است.