جامعه بین‌الملل ورزش، اعتمادش به وعده­‌های ایران را از دست داده است. والیبال، فوتبال و جودو؛ بارها خلف وعده در موارد متعدد و حالا فدراسیون جهانی فوتبال دیگر اعتمادی به قول مسئولان ورزش ایران مبنی بر اجازه ورود زنان به ورزشگاه ندارد و ناظرانش را برای «راستی آزمایی» از وعده­ای که بارها خلافش ثابت شده، به ایران می­فرستد. فیفا که این روزها به شکلی جدی فوتبال ایران را تهدید به تنبیه کرده، حالا خبر از سفر یوری ژورکائف به ایران داده تا مقابل پروژه «زنان گزینشی» بایستد و قصد ندارد به آنچه از تصاویر تلویزیونی می­بیند، اکتفا کند.

هفته­‌ای پر خبر به نام ایران

در یک هفته گذشته نام ایران بیشتر از همیشه توسط مسئولان رده بالای فیفا به زبان آورده شد. در ابتدا بیانیه­ای تند و شفاف روی خروجی سایت فدراسیون جهانی قرار گرفت که به طور واضح از طرف ایرانی خواست درهای تمام ورزشگاه­ها از تاریخ ۱۰اکتبر (۱۸مهر) به روی زنان ایرانی باز شود. در همان بیانیه خبر از تنبیه سخت در صورت خلف وعده داده شد و سپس نوبت به جیانی اینفانتینو رسید تا در مراسم برترین­های فیفا یک بار دیگر از اهمیت موضوع صحبت کند: «همه ما می‌دانیم که زنان نمی‌توانند برای دیدن بازی‌های فوتبال به ورزشگاه‌ها بروند. ما تلاش می‌کنیم که شرایط را تغییر دهیم. ایران به ما می­گوید این شرایط تغییر خواهد کرد، اما ما دیگر منتظر نمی‌مانیم.»

این پایان ماجرا نبود و مگان راپینو (بهترین فوتبالیست زن دنیا) هم در اینباره صحبت کرد و با یادآوری مرگ دختر آبی او را «مظهر الهام بخش» خود نامید تا در مراسم برترین‌ها، نام ایران در کنار نام مسی و راپینو شنیده شود.

یک پروژه نخ­‌نما

پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسید و حضور زنان در ورزشگاه یک الزام جدی برای برگزاری بازی فینال در ورزشگاه آزادی بود. بعد از جنجال­های متعدد خبری، سرانجام ایران تصمیم به حضور زنان در ورزشگاه گرفت. چاره کار اما اجرای پروژه­ای تکراری و نخ­نما به نام «زنان گزینشی» بود، موضوعی که در گذشته نیز مورد امتحان قرار گرفته. پرسپولیس-کاشیما، ورزشگاه آزادی و تعداد محدودی از زنان که بارها توسط دوربین­های تلویزیونی به تصویر کشیده شدند تا کنفدراسیون آسیا باورش شود اینجا زنان برای ورود به ورزشگاه مشکلی ندارند. هر جایی که فشاری از نهادهای بالادستی فوتبال در آسیا و دنیا پیش آمد، راهکار، زنان گزنیشی بود، اتفاقی که زنان ایرانی در هزاران ایمیلی که برای فاطما سامورا ارسال کردند نیز به آن اشاره داشتند.

مبتکر زنان گزینشی

والیبال نخستین رشته­ای بود که در موضوع ورود زنان با تهدیدی بسیار جدی مواجه شد. اتحادیه جهانی والیبال، ایران را به اخراج از لیگ جهانی تهدید می­کند و محمدرضا داورزنی (رئیس وقت والیبال) در فرآیندی نمایشی تصمیم به ورود «گزینشی زنان» به تالار ۱۲ هزار نفری آزادی می­گیرد. خانواده ورزشکاران، دختران والیبالیست و خبرنگاران خانم، به صورت محدود، اجازه ورود به سالن پیدا می­کنند و دوربینهای تلویزیونی پخش زنده، بارها تصاویری از حضور زنان پخش می­کنند تا چالش این تهدید به نوعی خنثی شود. اتفاقی که البته با واکنش جدی فعالین حقوق زنان در ایران مواجه شد و حتی برخی از خبرنگاران خانم که کارت ورود به سالن داشتند، در اعتراض به ورود گزینشی، تصمیم به تحریم رقابت‌ها می‌گیرند.

تفاهم­نامه­ای که جودو را ضربه کرد

فدراسیون جهانی جودو خبری منتشر کرد که برای بسیاری غیرقابل  باور بود. «امضای تفاهم‌نامه‌ای با ایران برای مبارزه با ورزشکاران اسرائیلی»، همان تفاهم‌نامه‌ایکه این فدراسیون جهانی با رئیس کمیته ملی المپیک و فدراسیون جودوی ایران امضا کرد و آن را دستاوردی تاریخی خواند. تفاهم‌نامه‌ای که صالحی امیری را برای ارائه توضیحات البته در سکوت خبری به بالاترین دستگاه­های اطلاعاتی و امنیتی کشاند. فدراسیون جهانی از مبارزه جودوکاران ایرانی و اسرائیلی اطمینان داشت، اما تفاهم­نامه ظاهرا به سبک «نمایشی» امضا شده بود و هیچوقت اجرا نشد. اتفاقاتی که در مسابقات جهانی ژاپن رخ داد، باعث شد سعید ملایی دست به یک افشاگری بزرگ بزند و از تماس صالحی امیری و داورزنی برای داستان تکراری «باید ببازی» پرده­برداری کند، تا فدراسیون جودوی ایران به دلیل یک خلف وعده بزرگ با اتحادیه جهانی، تعلیق شود.

بن‌بست دیپلماسی ورزشی

ژورکائف؛ حضور ما یعنی قاطعیت فیفا

سایت فدراسیون فوتبال ایران اعلام کرده که هیات فیفا برای «برای اطمینان از ورود هواداران زن» به ایران می‌آید و یوری ژورکائف (مدیر اجرایی فیفا) یکی از اعضای این هیات خواهد بود. مجامع بین­المللی ورزش، آنقدر خلف وعده از مسئولان ورزش ایران دیده­اند که دیگر به قول طرف ایرانی اعتمادی ندارند و راستی آزمایی که پیشتر در مسایلی غیرورزشی مانند موضوعات هسته­ای در نظر گرفته شده بود، حالا آخرین راهکار فیفا برای اطمینان از یک وعده است. یوری ژورکائف، ملی‌پوش فرانسه در جام جهانی ۹۸ که در راس هیات اعزامی فیفا به ایران قرار دارد، درباره سفرش به ایران گفته: «وظیفه تیم ما این است که بتوانیم تغییرات مثبت اجتماعی در سراسر جهان ایجاد کنیم و یکی از بحث های ما این است که بتوانیم فوتبال را بیش از قبل در دسترس زنان، مخصوصا کشورهایی نظیر ایران که ورود زنها به ورزشگاه‌ها در آن ممنوع است، قرار دهیم. حضور ما به منزله نشان دادن قاطعیت فیفا در این زمینه است.»