۲۱ سپتامبر، روز جهانی آلزایمر؛ «مرا به یاد داشته باش»
وقتی برای نخستین بار مادربزرگ گفت: «دیروز ماهی کیلویی ۵ تومان خریدم» همه خیال کردیم یک شوخی است. وقتی روی حرفش پافشاری کرد دیگر اصراری به اشتباهش نداشتیم و با سرحرفش را تایید کردیم. بعدتر وقتی یکبار راه خانه را هنگام خرید گم کرد و تعداد دفعات سوختن غذایش زیاد شد متوجه شدیم یک تغییراتی دارد درون وجودش جان میگیرد. مادربزرگ خاطرات گذشته خیلی دور را خوب به خاطر داشت اما یادش میرفت که یک دقیقه پیش چه گفته و چه کرده است. دکتر میگفت: «نام بیماریاش آلزایمر یا همان فراموشی است. یک نوع بیماری مغزی، که به تدریج تواناییهای ذهنی فرد را تحلیل میبرد.» یکسری قرص و دارو نوشت اما تاثیر گذار نبود. آنزمان روزی به نام روز جهانی آلزایمر وجود نداشت که بدانیم در دنیای اطراف ما چندین هزار نفر انسان هستند که آنها هم دردی شبیه درد مادربزرگ دارند. دردی که ۲۱ سپتامبردر جهان را به خود اختصاص داده است.
از سن ۶۵ سال به بالا فرد سالمند محسوب میشود،حدود ۷/۵میلیون نفر سالمند در کشور ایران زندگی میکنند که از این تعداد بیش از ۷۰۰ هزار نفر آنها مبتلا به بیماری آلزایمر هستند. براساس آمار اعلام شده از سوی سازمان جهانی، تا سال ۲۰۴۰ جمعیت افراد سالخورده ایران بیشتر از کودکان کشور میشود.
ایران طی ۳۰سال آینده با سونامی سالمندی مواجه است
دکتر مریم نوروزیان، فوقتخصص مغز و اعصاب ۲۸ شهریور، در کنفرانس خبری روز و ماه جهانی بیماری آلزایمر در انجمن آلزایمر ایران، با بیان اینکه ایران طی ۳۰ سال آینده با سونامی سالمندی روبهروست گفت: «افزایش میانگین سنی جمعیت کشور خطر شیوع بیماری آلزایمر و دمانس را در پی دارد، بنابراین باید تمام نهادهای مسئول و انجمنهای علمی در این راستا اقداماتی انجام دهند»
زهرا نوع پرست مدیرکل دفتر توانبخشی روزانه و توانپزشکی بهزیستی نیز در این نشست، درباره آمار ایرانیان مبتلا به آلزایمر گفت: «در کشور ما از سال ۸۰ تا ۹۵، بیماری آلزایمر از ۸/۲ درصد به ۹/۳ درصد رسیده است. در انتهای نیمه اول قرن ۲۱ یعنی سال ۲۰۵۰ تخمین زده شده که بیماران آلزایمر ما به سه برابر میزان فعلی خواهند رسید.»
به گفتهی نوعپرست در حال حاضرحدود ۷/۵ میلیون نفر سالمند در کشور وجود دارد و این نشانگر این است که ما با سونامی آلزایمر روبهرو خواهیم بود.
گیلان، تهران، اصفهان، سمنان و مازندران به ترتیب استانهایی هستند که میانگین سنی بالایی دارند و استانهای جوان ما هرمزگان، خوزستان و سیستان و بلوچستان است. هرچه سن بیشتر شود بالطبع بیماریهای مربوط به سالمندی نیز بیشتر میشود.
علائم هشداردهنده:
از دیگر علائم رفتاری هشداردهنده دیگر نیز میتوان به عدم توجه به طرز لباس پوشیدن و نظافت شخصی، بیتوجهی بیمار به نتیجه کار خود، گوشهگیری و کناره جویی، مشکوک شدن بیدلیل نسبت به اطرافیان همچنین عصبانی شدن و پرخاشگری ناگهانی و بیدلیل که قبلاً سابقه نداشته است اشاره کرد.
درمان بیماری آلزایمر
براساس گفتههای متخصصان، با توجه به تحقیقات انجام شده، در حال حاضر فرآیند درمان بیشتر به معنای کنترل و جلوگیری از پیشرفت بیماری و همچنین کنترل علائم و اختلالات روانی و رفتاری ناشی از آن می باشد.
مراجعه به دو پزشک متخصص یعنی روانپزشک (اعصاب و روان) و متخصص مغزواعصاب برای دریافت درمان دارویی از توصیههای گفته شده درخصوص این بیماری است. در کنار درمان دارویی استفاده از روشهای غیردارویی همچون روان درمانی، گفتاردرمانی، کاردرمانی، هنر درمانی (به ویژه موسیقی، نقاشی و حرکات ریتمیک)، ماساژدرمانی، رایحه درمانی(عطر اسطوقدوس، پوست لیمو) هومیوپاتی(درمان با داروهای گیاهی) و یا اکسیژن درمانی نیز پیشنهاد میشود.
متخصصان معتقدند، انجام برخی فعالیتها نیز مانند ورزش، پیاده روی، آوازخواندن، تحریک حواس پنجگانه از طریق محرکهای خوشایند و … میتواند در تعدیل هر چه بیشتر علائم بیماری به افراد کمک کند.
آلزایمر یکی از بیماریهای در حال رشد در ایران و سراسر دنیاست. متاسفانه ایران بیشترین آمار ابتلا به زوال عقل را در میان دیگر کشورها دارد و این وضعیت نگران کننده است. طبق آمارها از هر ۷ نفر ایرانی، یک نفر به آلزایمر مبتلاست.
آمار منتشرشده از سوی مرکز دادهپردازی «Worldlifeexpectancy»ایران را یکی از کشورها با بیشترین میزان بروز بیماری آلزایمرمعرفی کرده است. دادههای این مرکز براساس اطلاعات آماری مرکز بهداشت جهانی WHO حاکی از آن است که در سال ٢٠١۴ در میان ١١۶ کشور جهان، ایران با شاخص ٧/٧۵ در رتبهی سیام جدول ایستادهاست.