شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.
روزنامه‌خوانی ۲۴ دی

چرا پروازها لغو نشد؟

روزنامه جمله تصویری از ترافیک هوایی آسمان ایران در ساعت ۲۰ روز دوشنبه ۲۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ منتشر کرده است، این حضور متراکم هواپیماها در حالی است که بر اثر سقوط هواپیمای اوکراینی با موشک سپاه پاسداران، پروازهای بسیاری از کشورها از آسمان ایران صورت نمی‌گیرد. جمله اشاره‌ای نکرده است اما مخاطب می‌تواند تصور کند که در شب حادثه ترافیک هوایی آسمان ایران به‌مراتب سنگین‌تر و متراکم‌تر از این تصویر بوده است و این سوال بار دیگر مطرح می‌شود که چرا آسمان کلییر نشده بود؟

یک حقوقدان در اعتماد نوشته است که بنا بر کنوانسیون شیکاگو، کشورها ملزم‌اند به‌سرعت شرکت‌های هواپیمایی را از مخاطرات و ریسک‌های احتمالی علیه ایمنی و امنیت هوانوردی از جمله در مناطق منازعه در حوزه حاکمیتشان مطلع کنند. ایران، اوکراین و کانادا در کنوانسیون شیکاگو عضوند و ایران باید درباره مخاطرات ایمنی به شرکت‌های هواپیمایی هشدار می‌داد. کوروش احمدی گفته است در ماجرای سرنگونی ایرباس ایرانی در سال ۱۳۶۷، آمریکا پیش‌تر درباره ممنوع اعلام کردن تردد هواپیماهای غیر‌نظامی به ایران هشدار داده بود، هشداری که باعث شد ادعای ایران در مورد مسئولیت حقوقی آمریکا در دیوان دادگستری بین‌المللی رد شود. 

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران درباره سیاست خبری رسانه‌های کشور در جریان سقوط هواپیمای مسافربری بیانیه‌ای صادر کرده که البته کمتر روزنامه‌ای آن را بازتاب داده است. اغلب روزنامه‌های شناخته‌شده‌تر آن را نادیده گرفتند، اما روزنامه کائنات با تیتر «رسانه بوق نیست»، این بیانیه را منتشر کرده است.

در بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران آمده است: «اکنون در حال تشییع اعتماد عمومی هستیم و اولین تابوت‌های آن جنازه شامل رسانه‌های رسمی به‌ویژه صدا‌و‌سیما و سپس، مطبوعات و سایت‌هاست.»

این انجمن از همکاران رسانه‌ای خود خواست «از این پس، بدون ملاحظات مرسوم در تهیه خبر، گزارش و تحلیل، اقدام کنند و پرسشگری را به مرکز فعالیت رسانه‌ای خود بازگردانند».

هرچند انجمن روزنامه‌نگاران استان تهران از مدیران مسئول خواسته است بدون ملاحظه اخبار و وقایع را انعکاس دهند، امروز هیچ روزنامه‌ای از تجمع‌ها و اعتراض‌های خیابانی تهران و شهرستان‌ها و برخورد نیروهای امنیتی با معترضان گزارشی منتشر نکرده است. به نظر می‌رسد سکوت و انکار همچنان سیاست خبری روزنامه‌های کشور است.

این را هم بگوییم که روزنامه ایران خبر داده است سایت انتخاب دیروز توقیف شد. علت توقیف این سایت نقدهای این رسانه به دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است. به گزارش ایران، پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، انتخاب در گزارشی انتقادی خواستار استعفای افرادی چون علی ربیعی، حسام‌الدین آشنا و علی شمخانی شده بود.

«موج انصراف هنرمندان» تیتر روزنامه آرمان ملی از واکنش هنرمندان به فاجعه هواپیمای اوکراینی است. به گزارش آرمان ملی، شاید خود مسعود کیمیایی، کارگردان سرشناس ایرانی، نیز گمان نمی‌کرد کناره‌گیری‌اش از جشنواره فیلم فجر تا این حد مورد توجه قرار گیرد و جمعی از اهالی تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی و کارتونیست‌ها هم‌صدا شوند و بگویند: «در این شرایط، در جشنواره شرکت نمی‌کنیم و جشن نداریم.»

به نوشته آرمان ملی، اکنون باید دید وزارت ارشاد چه خواهد کرد، آیا به روال سابق جشنواره را برگزار می‌کند یا شاهد تغییراتی خواهیم بود. 

روزنامه اقتصاد سرآمد در گزارشی، ادعا کرده است که اوکراین هم باید بخشی از خسارت را بپردازد، چرا که هواپیمای اوکراینی در شرایط ناامن در آسمان ایران پرواز کرده است. به نوشته این روزنامه اقتصادی، شرکت هواپیمایی اوکراین باید با اوج گرفتن تنش‌ها، پرواز ۷۵۲ را لغو می‌کرد!

برخلاف ادعای این روزنامه، اعتماد نوشته است آنچه در حال حاضر مسجل به نظر می‌رسد این است که به‌دلیل اصابت موشک به هواپیما، شرکت بیمه‌کننده و دولت اوکراین مسئولیتی در قبال پرداخت غرامت ندارد و ایران مسئول اصلی پرداخت تمامی خسارت است. به گزارش اعتماد، بازماندگان می‌توانند در دادگاه‌های ایران علیه دولت، سازمان هواپیمایی ایران، ارتش و سپاه پاسداران اقامه دعوا کنند.

 

شب سانحه هرگونه عملیات نظامی را رد کرده بودند

 

بنا بر اطلاعیه سازمان هواپیمایی کشوری، در شب حادثه، به باور آن‌ها، هرگونه عملیات نظامی نا‌ممکن بوده است، چرا که طبق این اطلاعیه مسئول بررسی سانحه در اولین فرصت با مراجع مربوط هماهنگی‌های لازم را انجام داده و تاییدیه عدم انجام هرگونه عملیات نظامی در مرکز کشور را دریافت کرده بود.

بهانه گزارش روزنامه جمله زیان مالی صنعت هوایی ایران از لغو پروازهای خارجی بر فراز آسمان ایران است که روزانه حداقل ۱۷۰۰ میلیارد تومان به ایران خسارت وارد می‌کند.

تصویری که جمله منتشر کرده و اشاره‌اش به اطلاعیه سازمان هواپیمایی کشوری حاکی از این است که سپاه پاسداران و مقام‌های نظامی ایران حتی بعد از سرنگونی هواپیما، که به ادعای آن‌ها سهوی بود، همچنان دستور لغو پروازها را صادر نکردند، که با توجه به شرایط جنگی و بر اساس هر سناریو احتمالی، ممکن بود هواپیمای دیگری هم به سرنوشت پرواز ۷۵۲ اوکراین دچار شود. 

چرا پروازها لغو نشد؟

 

روزنامه اعتماد ابهام اصلی در پرونده سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراین با موشک سپاه پاسداران را «چرایی لغو نشدن پروازهای مسافری در ساعات منتهی به حادثه می‌داند».

به گزارش اعتماد، با توجه به این‌که شرکت هواپیمایی اوکراینی از شرایط خاص امنیتی ایران در ساعات پیش از این حادثه مطلع نشده است، نمی‌توان انگشت اتهام را به سوی مسئولان شرکت اوکراینی گرفت که چرا در چنین شرایطی پرواز خود را لغو نکرده‌اند و از این رو، تمام مسئولیت این ماجرا با طرف ایرانی خواهد بود.

باید حریم هوایی مسدود اعلام می‌شد

امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران، در نشست خبری گفته بود چند بار تقاضا کردیم حریم هوایی کشور از پرواز خالی شود که به‌اصطلاح می‌گویند فضا باید کلییر شود، اما بنا بر برخی ملاحظات صورت نگرفت و با وجود شرایط جنگی، پروازها ادامه پیدا کرد. روزنامه رسالت از چند تن از کارشناسان هوافضا پرسیده است چرا هماهنگی‌های لازم صورت نگرفت و حریم هوایی مسدود نشد؟

میثم محمدی امین، عضو هیات علمی پژوهشگاه هوافضا، در پاسخ گفته است قاعدتا باید پروازهای تجاری یکی دو روز متوقف شود، اما اگر قرار باشد برای عملیات‌های نظامی هماهنگی صورت گیرد که دیگر حالت محرمانه‌اش را از دست خواهد داد و زمان‌بندی حمله افشا می‌شود. محمدی امین گفته است کارشناس نظامی نیست و نمی‌داند در این شرایط، چطور عمل می‌کنند و آیا پرواز هواپیمای‌های غیر‌نظامی را به‌طور کامل لغو می‌کنند یا خیر، اما پذیرفته که تردد هواپیماهای غیرنظامی در شرایط جنگی خطرناک است.

امین آهنگری، کارشناس هوافضا، اما به رسالت گفته این یکی از پروسه‌های معمول است که در چنین شرایطی، باید پروازهای تجاری متوقف شود. آهنگری گفته است برایش جای تعجب داشت چنین اتفاقی نیفتاده بود، چرا که این روند کاملا معمولی است و طبق دستورالعمل صنعت هوایی باید چنین تصمیمی گرفته می‌شد.

حسین جهان‌پناه، روزنامه‌نگار، هم گفته است در شرایطی که انتظار داریم عملیات نظامی با واکنش روبه‌رو شود، باید حریم هوایی را مسدود کنیم و این مساله در همه جای دنیا صادق است. به گفته جهان‌پناه، عبور و مرور هواپیماها از مسیر یا نزدیکی فضایی که ممکن است عملیات نظامی در آن اتفاق بیفتد، باید ممنوع اعلام شود.

 

آمریکا در سال ۱۳۶۷ به ایران هشدار داده بود

 

کوروش احمدی، حقوقدان، در یادداشتی در روزنامه اعتماد، ابعاد حقوقی فاجعه سقوط را بررسی کرده و به اظهارنظر رییس شرکت هواپیمایی اوکراین پرداخته است که از ایران به‌خاطر باز نگه داشتن حریم هوایی انتقاد کرد و این کار را «مطلقا غیرمسئولانه» خواند، و نوشته است اگر ایران هشدار داده بود، تقریبا تمام مسئولیت بر دوش شرکت اوکراینی قرار می‌گرفت.

بنا بر کنوانسیون شیکاگو، کشورها ملزم‌اند به‌سرعت شرکت‌های هواپیمایی را از مخاطرات و ریسک‌های احتمالی علیه ایمنی و امنیت هوانوردی از جمله در مناطق منازعه در حوزه حاکمیتشان مطلع کنند. ایران، اوکراین و کانادا در کنوانسیون شیکاگو عضوند.

به گفته احمدی، ماجرای پرواز ایرباس مسافربری ایران که آمریکا در سال ۱۳۶۷ سرنگون کرد، یک سابقه حقوقی مهم است.

به نوشته این حقوقدان، آمریکا از ماه‌ها قبل درباره امنیت هوانوردی به ایران هشدار داده بود. از این رو، به‌دلیل درگیری‌های چند ماهه در منطقه و هشدارهای قبلی، آمریکا هیچ‌گاه مسئولیت حقوقی آن حادثه را نپذیرفت و معذرت‌خواهی نکرد و به اظهار تاسف و پرداخت ۸ میلیون و ۱۳۱ هزار دلار بر مبنای قاعده حقوقی حسن‌نیت در قالب توافق ۱۹۶۶ با ایران بسنده کرد.

دوست داریم تشییع همگانی بگیریم

روزنامه ایران با تعدادی از خانواده‌های قربانیان هواپیمای اوکراینی درباره نحوه تحویل اجساد و درخواستشان درباره چگونگی رسیدگی به پرونده گفت‌و‌گو کرده است.

خانواده‌ها می‌گویند بلاتکلیف‌اند؛ پزشکی قانونی هنوز اجساد را تحویل نداده است و زمان دقیقی هم برای تحویل اجساد اعلام نکرده است. پزشکی قانونی می‌گوید منتظر نتیجه آزمایش دی‌ان‌ای است، این در حالی است که هفته پیش، به خانواده‌ها گفته بودند جواب آزمایش دی‌ان‌ای دو تا سه روزه می‌آید.

رییس سازمان پزشکی قانونی کشور به ایران گفته است تحویل پیکر همه قربانیان تا پایان هفته انجام می‌شود.

خاله صدف آقا‌وند، از قربانیان حادثه، درباره برگزاری مراسم تشییع گفته است روز جمعه مراسم تشییع خواهیم داشت، اما خوب می‌شد اگر مراسم عمومی برای یادبود قربانیان حادثه گرفته می‌شد.

یکی از اقوام نزدیک سارا ممانی هم گفته است دوست داریم مراسم تشییع همگانی بگیریم. دوست داریم جایی را برای دفن در نظر بگیرند که مزار قربانیان این حادثه تلخ باشد. به گفته او، این کار برای آیندگان و تاریخ مفید است.

آیا مجلس دهم پس از رد صلاحیت‌ها اعتبار قانونی دارد؟

نعمت احمدی، حقوقدان، در سرمقاله هفت صبح، با اشاره به رد صلاحیت بین ۹۰ تا ۹۷ نفر از نمایندگان فعلی مجلس، پرسیده است آیا مجلس دهم پس از این رد صلاحیت‌ها اعتبار قانونی دارد؟

به نوشته احمدی، این افراد که برای انتخابات پیش رو رد صلاحیت شده‌اند پس در چند ماه باقی‌مانده هم، صلاحیت طرح سوال و تصویب قانون در مجلس را ندارند. بنابراین، به اعتبار قانونی، آرای این افراد از روز رد صلاحیت، یعنی ۲۱ دی‌ماه اعتبار ندارد و لذا، مجلس دهم با حذف ۹۰ نماینده در مرز شکنندگی قرار می‌گیرد.

احمدی شورای نگهبان را مسئول حل این تناقض دانسته و گفته اگر شورای نگهبان معتقد است این‌ها در ادامه مجلس فعلی صلاحیت دارند، باید مشخص کند به چه دلیلی رد صلاحیت شده‌اند و اگر صلاحیت ندارند، به چه دلیلی می‌توانند در ماه‌های باقی‌مانده در مجلس بمانند.

تازه چه خبر؟
گزارش‌های رسانه‌ای از مرگ شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در زندان تهران بزرگ خبر می‌دهند. منابع نزدیک به خانواده شاهین ناصری در گفت‌وگو با...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More