چرا پروازها لغو نشد؟
روزنامه جمله تصویری از ترافیک هوایی آسمان ایران در ساعت ۲۰ روز دوشنبه ۲۳ دیماه ۱۳۹۸ منتشر کرده است، این حضور متراکم هواپیماها در حالی است که بر اثر سقوط هواپیمای اوکراینی با موشک سپاه پاسداران، پروازهای بسیاری از کشورها از آسمان ایران صورت نمیگیرد. جمله اشارهای نکرده است اما مخاطب میتواند تصور کند که در شب حادثه ترافیک هوایی آسمان ایران بهمراتب سنگینتر و متراکمتر از این تصویر بوده است و این سوال بار دیگر مطرح میشود که چرا آسمان کلییر نشده بود؟
یک حقوقدان در اعتماد نوشته است که بنا بر کنوانسیون شیکاگو، کشورها ملزماند بهسرعت شرکتهای هواپیمایی را از مخاطرات و ریسکهای احتمالی علیه ایمنی و امنیت هوانوردی از جمله در مناطق منازعه در حوزه حاکمیتشان مطلع کنند. ایران، اوکراین و کانادا در کنوانسیون شیکاگو عضوند و ایران باید درباره مخاطرات ایمنی به شرکتهای هواپیمایی هشدار میداد. کوروش احمدی گفته است در ماجرای سرنگونی ایرباس ایرانی در سال ۱۳۶۷، آمریکا پیشتر درباره ممنوع اعلام کردن تردد هواپیماهای غیرنظامی به ایران هشدار داده بود، هشداری که باعث شد ادعای ایران در مورد مسئولیت حقوقی آمریکا در دیوان دادگستری بینالمللی رد شود.
انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران درباره سیاست خبری رسانههای کشور در جریان سقوط هواپیمای مسافربری بیانیهای صادر کرده که البته کمتر روزنامهای آن را بازتاب داده است. اغلب روزنامههای شناختهشدهتر آن را نادیده گرفتند، اما روزنامه کائنات با تیتر «رسانه بوق نیست»، این بیانیه را منتشر کرده است.
در بیانیه انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران آمده است: «اکنون در حال تشییع اعتماد عمومی هستیم و اولین تابوتهای آن جنازه شامل رسانههای رسمی بهویژه صداوسیما و سپس، مطبوعات و سایتهاست.»
این انجمن از همکاران رسانهای خود خواست «از این پس، بدون ملاحظات مرسوم در تهیه خبر، گزارش و تحلیل، اقدام کنند و پرسشگری را به مرکز فعالیت رسانهای خود بازگردانند».
هرچند انجمن روزنامهنگاران استان تهران از مدیران مسئول خواسته است بدون ملاحظه اخبار و وقایع را انعکاس دهند، امروز هیچ روزنامهای از تجمعها و اعتراضهای خیابانی تهران و شهرستانها و برخورد نیروهای امنیتی با معترضان گزارشی منتشر نکرده است. به نظر میرسد سکوت و انکار همچنان سیاست خبری روزنامههای کشور است.
این را هم بگوییم که روزنامه ایران خبر داده است سایت انتخاب دیروز توقیف شد. علت توقیف این سایت نقدهای این رسانه به دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است. به گزارش ایران، پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، انتخاب در گزارشی انتقادی خواستار استعفای افرادی چون علی ربیعی، حسامالدین آشنا و علی شمخانی شده بود.
«موج انصراف هنرمندان» تیتر روزنامه آرمان ملی از واکنش هنرمندان به فاجعه هواپیمای اوکراینی است. به گزارش آرمان ملی، شاید خود مسعود کیمیایی، کارگردان سرشناس ایرانی، نیز گمان نمیکرد کنارهگیریاش از جشنواره فیلم فجر تا این حد مورد توجه قرار گیرد و جمعی از اهالی تئاتر، موسیقی، هنرهای تجسمی و کارتونیستها همصدا شوند و بگویند: «در این شرایط، در جشنواره شرکت نمیکنیم و جشن نداریم.»
به نوشته آرمان ملی، اکنون باید دید وزارت ارشاد چه خواهد کرد، آیا به روال سابق جشنواره را برگزار میکند یا شاهد تغییراتی خواهیم بود.
روزنامه اقتصاد سرآمد در گزارشی، ادعا کرده است که اوکراین هم باید بخشی از خسارت را بپردازد، چرا که هواپیمای اوکراینی در شرایط ناامن در آسمان ایران پرواز کرده است. به نوشته این روزنامه اقتصادی، شرکت هواپیمایی اوکراین باید با اوج گرفتن تنشها، پرواز ۷۵۲ را لغو میکرد!
برخلاف ادعای این روزنامه، اعتماد نوشته است آنچه در حال حاضر مسجل به نظر میرسد این است که بهدلیل اصابت موشک به هواپیما، شرکت بیمهکننده و دولت اوکراین مسئولیتی در قبال پرداخت غرامت ندارد و ایران مسئول اصلی پرداخت تمامی خسارت است. به گزارش اعتماد، بازماندگان میتوانند در دادگاههای ایران علیه دولت، سازمان هواپیمایی ایران، ارتش و سپاه پاسداران اقامه دعوا کنند.