پنجمین جشنواره نوای خرم، روز پنج‌شنبه ۲۲ آذرماه، با برگزاری اختتامیه و معرفی و اعطای لوح تقدیر و جایزه به برگزیدگان، به کار خود پایان می‌دهد.

در جشنواره امسال، که در روزهای۸، ۹، ۱۵ و ۱۶ آذر‌ماه در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد،۳۱۵ اجرا و ۱۰۱۱ نوازنده و خواننده در رقابتی فشرده به اجرای آثاری از هشت آهنگساز نامی و معاصر موسیقی ایران پرداختند. همایون خرم، روح‌الله خالقی، علی تجویدی، مهدی خالدی، حبیب‌الله بدیعی، پرویز یاحقی، مجید وفادار و اسدالله ملک هشت موسیقی‌دان و آهنگسازی هستند که آثارشان از سوی شرکت‌کننده‌ها در قالب‌های گروه‌نوازی و تک‌نوازی اجرا شد.

تمامی کسانی که خواهان اجرا در جشنواره هستند باید زیر ۱۸ سال داشته باشند و قطعاتی را اجرا کنند که اشعار و تصنیف‌ها و آهنگ‌هایش مجوز‌های رسمی را دریافت کرده باشند.

خواننده‌ها و همچنین گروه‌های موسیقی کودک و نوجوان داوطلب زیر ۱۸ سال یکی از تصنیف‌ها یا قطعات بی‌کلام این هشت استاد نامدار موسیقی را که به‌شکل رسمی عرضه شده به‌صورت تک‌خوانی، تک‌نوازی، هم‌خوانی، هم‌نوازی و گروه‌نوازی اجرا کردند.

چه در جشنواره‌های پیشین و چه در جشنواره امسال آماری تفکیکی از میزان اقبال شرکت‌‌کننده‌ها به آهنگسازها به‌تفکیک منتشر نشده است. این کاری است که به نظر می‌رسد دست‌اندرکارهای جشنواره باید انجام دهند تا میزان مقبولیت آهنگ‌ها و قطعات در میان کودکان و نوجوانان بیشتر شناخته شود.

۶۰ گروه موسیقی در بخش گروه‌نوازی

شاید مهم‌ترین کارکرد این جشنواره رقابتی بودنش باشد، که در همین دوره نزدیک به شصت گروه بزرگ از نوجوانان و خردسالان را از آموزشگاه‌های موسیقی تهران و شهرستان گرد آورد تا کاری را عرضه کنند. نفس چنین حرکتی به این معناست که هر آموزشگاه موسیقی با معلم‌های موسیقی و نیز اولیای هنرجویان، در یک دامنه زمانی ۳ تا ۵ ماهه خود را با یکی از کارهای خوب و نسبتا کیفی موسیقی دهه‌های ۳۰ تا ۵۰ ایران درگیر می‌کنند و این یعنی کمک به ارتقای فرهنگ شنیداری و موسیقایی شهروندان، به‌خصوص نسل‌های کنونی که موسیقی پاپ و سبُک سخت آن‌ها را به خود وابسته کرده است. در چنین فضایی است که آثار ماندگار چهره‌هایی چون روح‌الله خالقی و مهدی خالدی با اشعار و ترانه‌هایی تاثیرگذار، علاوه بر جشنواره، به محیط‌ها و محفل‌های خانوادگی و دوستانه راه می‌یابند و اثرات خود را بر جای می‌نهند.

پنج سال رشد مستمر و بی‌وقفه

بعد از پنج سال، با توجه به حجم و کیفیتی که جشنواره نوای خرم پیدا کرده است، می‌توان آن را یکی از موفق‌ترین جشنواره‌های موسیقی بخش خصوصی در سال‌های پس از انقلاب به شمار آورد، که به‌دلیل برگزاری منظم، گسترش آن به سایر آهنگسازهای شاخص معاصر و توجه به گونه‌ای خاص از موسیقی، اهمیتی ویژه در فضای فعالیت‌های موسیقایی پیدا کرده است.

طبیعی است که مهم‌ترین نقش در برگزاری و استمرار این جشنواره را باید از آن فرزند ارشد همایون خرم، رضا خرم، دانست، که پایه‌گذار اصلی این جشنواره بود و بخشی مهم از توان و انرژی و وقت خود را به این جشنواره اختصاص داد. رضا خرم با گردآوری تیمی همدل، ایجاد ساختاری گروهی، تعریف دقیق‌ وظایف و برپایی منظم و مستمر جشنواره آن را به جشنواره‌ای مهم و اثرگذار تبدیل کرده است. او  در کنار‌ این جشنواره آثار منتشر‌نشده پدرش را نیز در دستور کار دارد، تا هم یاد پدرش، همایون خرم، را زنده نگه دارد و هم بستری را برای معرفی و شناساندن استعدادهای تازه در حیطه‌های مختلف موسیقایی فراهم کند.

نکته جالب توجه این‌که در چند سال گذشته برخی از شاخص‌ترین هنرمندان موسیقی رخت به دیار دیگر برکشیدند، اما به‌دلیل این‌که فرزندانشان همت و پشتکاری را که لازمه این گونه کارهاست ندارند، عملا آثار به‌جا‌مانده از این افراد نیز فرصت انتشار نمی‌یابند. در این میان، نهادهای صنفی هم به‌دلیل فقدان جایگاه و پایگاه اجتماعی مورد‌نظر، نتوانستند ظرفیت و بستر لازمه را برای ایفای چنین نقش‌هایی به دست آورند.

از جمله مشکلات اصلی  این جشنواره محرومیت خواننده‌های دختر است، که عملا فضای فعالیت را برای نیمی از خواننده‌ها محدود و ممنوع کرده است. برخی از آثار شاخص این آهنگسازها را خواننده‌های زن خوانده‌اند. اگر‌چه در سال‌های اخیر بسیاری از این آثار را خواننده‌های مرد بازخوانی کرده‌اند، اما هنوز هستند آثار شاخصی که فرصت بازخوانی پیدا نکرده‌اند.

سابقه جشنواره موسیقی نوای خرم

دو دوره اول و دوم این جشنواره با تمرکز بر آثار همایون خرم برگزار شد، اما از جشنواره سوم این رویه تغییر کرد و اجرای آثار هنرمندان دیگری هم در دستور کار قرار گرفت. همین ویژگی سبب شد تا اندک‌اندک اقبال به این جشنواره رو به فزونی رود، به نحوی که دست‌اندرکارهای جشنواره بر این باورند با چنین حجمی از استقبال باید برای دوره‌های بعدی آزمون‌های مقدماتی در شهرستان‌ها و مراکز استان‌ها برگزار کنند، تا بتوانند بخشی از تقاضاها را در همان مراحل مقدماتی مورد رسیدگی قرار دهند. امسال، همچنین دست‌اندرکارهای جشنواره عنوان کردند در فکر بین‌المللی کردن این رخداد هستند. اما مشخص نیست ساز‌و‌کارشان برای بین‌المللی کردن جشنواره چیست، لذا باید منتظر جشنواره آینده ماند تا از نزدیک شاهد تحولاتی بود که وعده‌ داده‌ شده است.