شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.
روزنامه‌خوانی ۳۰ فروردین

طفره از حسابرسی یا فسادی ۴۰ ساله؟

 

شنبه دیگری از راه رسید تا بر خبر جنجالی آخر هفته سرپوش بگذارد. حاشیه‌های گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۷ با بیانیه روز پنجشنبه دیوان محاسبات سمت و سویی تازه یافت. دیوان محاسبات پنجشنبه بیانیه داد که «ما نگفتیم ۴/۸ میلیارد دلار گم شده است». آفتاب یزد امروز پرسیده است «آیا بیانیه دیوان محاسبات نوعی عقب‌نشینی بود؟» و «حق با کدام است، دیوان محاسبات یا دولت؟»

روزنامه دولتی ایران کل اتهام  را به «هیچ» گرفت. اغلب روزنامه‌ها ترجیح دادند بیخیال دعوای دولت و دیوان شوند و آن را به صفحه نخست نیاورند. روزنامه جمهوری اسلامی رسانه‌ها، به‌ویژه صدا‌و‌سیما، را ملامت کرده است که چرا این‌قدر سر‌و‌صدا و جنجال راه انداختند و با تیتر «گم‌شده» قصاص قبل از جنایت کردند.

اما آن سو، روزنامه کیهان تنها روزنامه‌‌ای است که در دفاع از گزارش دیوان محاسبات، طفره دولت از حسابرسی را مغایر با شعار شفافیت بودجه دانسته و واکنش تند رییس‌جمهوری و سایر مقام‌های دولت به گزارش تفریغ بودجه را «عصبی» و «عجیب‌و‌غریب» تعبیر می‌کند.

دولت می‌گوید آنچه دیوان گزارش داده و اطلاعاتش ۱۰۰ درصد غلط است؛ حیدر مستخدمین حسینی، کارشناس اقتصادی، اما بعید می‌داند که دیوان محاسبات که سال‌ها دستگاه ناظر بوده است ۱۰۰ درصد اشتباه کرده باشد. با این‌حال مستخدمین در گفت‌و‌گو با روزنامه تعادل، سوال مهم‌تری می‌کند و می‌پرسد آیا دیوان محاسبات فقط عملکرد دولت را رصد می‌کند یا موظف است به وضعیت همه دستگاه‌هایی که از بودجه ارتزاق می‌کنند بپردازد؟ این کارشناس اقتصادی در ادامه افزوده در گزارش دیوان محاسبات، درباره این موضوع غفلت شده است و دیوان محاسبات باید در این مورد پاسخگو باشد.

از ماجرای حاشیه‌های محاسبات دیوان که بگذریم، بازی قایق‌های ایرانی با اعصاب ناو آمریکایی تیتر و عکس روزنامه‌های نزدیک به سپاه پاسداران است. آزار ناو آمریکایی و هشدار پاسدار جمهوری اسلامی و انگشت اشاره‌ای که به سمت ناو نشانه گرفته تیتر و عکس چند روزنامه از جمله وطن امروز و جوان است.

برویم سراغ روزنامه‌خوانی امروز.

 

مسئولیت ارزهای دولتی با چه کسی است؟

 

روزنامه جهان صنعت که به دنبال گزارش دیوان محاسبات تیتر زده بود «غارت قانونی»، امروز آن را «جدال بزرگان» توصیف کرده و در عین حال نوشته است هرچند می‌گویند گزارش دیوان نمی‌تواند صحت ادعای گم شدن دلارهای دولتی را تایید کند، به نظر می‌رسد این گزارش در افکار عمومی باور‌پذیرتر از هر آنچه باشد که از سوی دولتی‌ها اعلام می‌شود.

مسعود دانشمند، رییس خانه اقتصاد، توضیح داده که نحوه تخصیص ارز این‌گونه است که بعد از ارسال درخواست هر وزارتخانه، بانک مرکزی ارز را در اختیار بانک عامل قرار می‌دهد و در این شرایط، بانک عامل باید پاسخگو باشد ارزی را که از بانک مرکزی گرفته چطور صرف کرده است. به گفته دانشمند، اگر شرکتی ارز دریافت کرده اما کالا وارد نکرده باشد، مسئولیت آن بر دوش بانک عامل است.

جمشید عدالتیان، فعال اقتصادی، هم به جهان صنعت گفته است عنوان دلارهای گم‌شده عنوان درستی نیست، چون کاملا مشخص است این دلارها به چه کسی داده شده و در اختیار کدام سازمان قرار گرفته است. مساله اصلی پیگیری این است که دلارها را چه کسانی و چگونه هزینه کرده‌اند و دولت می‌تواند به‌راحتی تعیین تکلیف کند و موضوع را روشن کند.

 

دروازه فساد ۴۰ ساله را ببندیم

 

اکبر ترکان در یادداشتی در روزنامه اعتماد، معتقد است دیوان محاسبات بحق وارد مساله مهمی شده است و اثر مدیریت ارزی باید بررسی و درباره‌اش بحث شود. او با اشاره به این‌که در گزارش دیوان محاسبات، صحبت از بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارز ارزان است که با مدیریت غلط به تاراج رفته، افزوده است اثر مالی این تاراج ارزی حدود ۱۶۰ هزار میلیارد، یعنی بیش از بودجه عمومی سالانه کشور است.

به نوشته مشاور حسن روحانی، سیاست ارزان‌فروشی ارز نفتی باید اصلاح شود، چرا که در تمام ۴۰ سال گذشته وضع همین‌ بوده و میلیاردها تومان ثروت ملت ایران صرف این سیاست شده و هیچ‌وقت هم به هدف دولت، یعنی کنترل تورم، نرسیده است.  

ترکان با تاکید بر این‌که ارزان‌فروشی ارز فسادآور است و از مصادیق پول‌های بادآورده، نوشته است از گزارش خوب دیوان محاسبات عبرت بگیریم و بساط ارز ارزان را جمع کنیم، به امید این‌که یک دروازه فساد ۴۰ ساله را ببندیم.

 

دولت از حسابرسی طفره می‌رود

 

در حالی‌که حسن روحانی از ارائه نشدن گزارش دیوان محاسبات به دولت پیش از قرائت در مجلس به‌شدت انتقاد کرده است، روزنامه کیهان مدعی است خبر موثق دارد که برخلاف ادعای رییس‌جمهوری، دیوان محاسبات چند نوبت گزارش را در اختیار دولت و حتی شخص حسن روحانی قرار داده بود.

به نوشته کیهان، شش ماه قبل از آماده و نهایی شدن گزارش، دیوان محاسبات متن اولیه تحت عنوان «واخواهی» را همراه با اسناد و مدارک برای دولت فرستاده بود تا اگر ملاحظات یا ایرادی به آن دارند پاسخ دهند که پاسخی داده نشد. همچنین، ۲۰ روز مانده به نهایی شدن گزارش، متن مجددا برای شخص رییس‌جمهوری ارسال شده بود که در نهایت، حسن روحانی چند روز بعد، به رییس بانک مرکزی دستور پیگیری اکید داده و گفته بود که تا آخرین سنت آن را باید به خزانه برگردانید.

کیهان همچنین سکوت نمایندگان مجلس در برابر تخلف دولت را نشان از این می‌داند که اگر امروز مجلس در راس امور نیست، به‌خاطر نمایندگانی است که به‌دلیل زد‌و‌بندهای مالی یا جناحی‌ـ‌سیاسی، وظیفه نظارت و حسابرسی را فراموش کردند.

 

امید اجتماعی به بهبود به کمترین حد رسیده است

 

عباس آخوندی، وزیر مستعفی دولت دوازدهم، در یادداشتی در روزنامه ایران، به این سوال پرداخته است که «زیر پوست جامعه» چه می‌گذرد؟ او با اشاره به حوادث آبان‌ماه ۱۳۹۸ و تایید این نکته که نسبت به حوادث مشابه در دو دهه اخیر، وقایع آبان با بیشترین تخریب و کشته همراه بود، نوشته است اندازه و نحوه اعتراض خارج از تصور بسیاری از ناظران و منتقدان اجتماعی بود. این استاد دانشگاه گفته است اکثر دانشجویانش از حیث منطقی، با اصلاح قیمت‌ها مخالف بودند اما با اعتراض‌ها احساس همدلی می‌کردند.

از نگاه آخوندی، معترضان آبان ۱۳۹۸ به‌حاشیه‌رانده‌‌شدگانی‌اند که حس می‌کنند گذشته خود را از دست داده‌اند، در حالی که آینده هم ندارند.  فسادهای گسترده، ضعف دولت و ضعف حاکمیت قانون امید اجتماعی برای بهبود را به کمترین حد در چهار دهه اخیر تنزل داده است، لذا کسانی که در اعتراض‌ها شرکت می‌کنند از اقشار گوناگون‌اند و شدت انتشار این اعتراض‌ها انفجاری است.

آخوندی هشدار داده در چنین بستری، پدیده کرونا ظهور کرده است و تعطیلی کسب‌و‌کارها، افزایش بیکاری و لطمه خوردن به درآمد بیش از هفت دهک جامعه بی‌گمان تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی جامعه را تهدید می‌کند. به نوشته آخوندی، برای مقابله با کرونا، بیش از سیاست اقتصادی، به سیاست اجتماعی نیازمندیم و حفظ همبستگی اجتماعی بر مبنای عدل و راستی اولین اصل چنین سیاستی است.  

 

عادی شدن اوضاع «سلامت» مردم را به خطر می‌اندازد

 

مهدی هاشمی، رییس شورای شهر تهران، در گفت‌و‌گو با آرمان ملی، درباره دلایل آغاز به کار کسب‌و‌کارها گفته است در کشور سه میلیون کارمند دولت و حداکثر پنج میلیون نفر داریم که به‌نوعی از حکومت و موسسه‌های عمومی و نهادی حقوق می‌گیرند ولی بقیه جامعه، از جمله بخش بزرگی از بازنشستگان، در مشاغل آزاد و خصوصی فعالیت دارند که با تعطیلی، قادر به تامین معیشت خود نیستند.

در عین حال، قرار گرفتن در معرض افزایش ابتلا، به اقتصاد کشور و خانوارها خسارت سنگین‌تری وارد می‌کند، بنابراین دولت بین دو لبه قیچی قرار دارد. هاشمی معتقد است آغاز کسب‌و‌کارها گریزناپذیر است، اما می‌تواند با تدابیری توام باشد که خطر ابتلا را کاهش دهد.

از نگاه هاشمی، یکی از دلایل پرهیز از سیاست قرنطینه تردید حاکمیت در مورد امکان اجرا بود و این‌که تا کجا می‌تواند تصمیم‌هایش را اجرایی کند. موضوع دیگر کاهش سرمایه اجتماعی و اعتماد شهروندان است و این نگرانی وجود داشت که به هرج‌و‌مرج منجر شود.

 

سونامی طلاق در راه است؟

 

همه کارشناسان بر موضوع افزایش خشونت‌های خانگی در زمان شیوع کرونا توافق دارند، اما مسئولان سعی در عادی جلوه دادن ماجرا دارند.

امیرمحمود حریرچی، جامعه‌شناس، به آفتاب یزد گفته است متاسفانه جامعه ایران خشن است و بخش عمده آن به شرایط اجتماعی و اقتصادی برمی‌گردد. به گفته حریرچی، خشونت خانگی همیشه در جامعه در جریان بوده است ولی امروز، چون اعضای خانواده مجبورند زمان زیادی را کنار هم بگذرانند، خواه ناخواه تنش‌ها نیز افزایش می‌یابد.

به گفته این جامعه‌شناس، بزرگ‌ترین و خطرناک‌ترین اتفاقی که در دوران کرونا رخ داده، در رابطه زوج‌هاست. به‌دلیل نبودِ شناخت کافی قبل از ازدواج، برخی زوج‌ها در ایام قرنطینه تازه در حال شناخت یکدیگرند و همین شناخت باعث بروز خشونت‌های خانگی شده است. او در ادامه افزوده است خشونت خانگی محدود به اقشار ضعیف نیست و اتفاقا در اقشار بالا‌دست جامعه هم به‌وفور رخ می‌دهد. حریرچی پیش‌بینی می‌کند در دوران پساکرونا، با موجی از طلاق مواجه خواهیم شد. 

 

روزنامه‌نگار
تازه چه خبر؟
گزارش‌های رسانه‌ای از مرگ شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در زندان تهران بزرگ خبر می‌دهند. منابع نزدیک به خانواده شاهین ناصری در گفت‌وگو با...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More