زلزله در پایتخت بار دیگر هراس به جان شهروندان انداخت و خانه‌دا‌رهایی را خیابان‌خواب کرد. برخی روزنامه‌ها تصاویری از صف‌های پمپ بنزین، توقف خودروها در حاشیه بزرگراه‌ها و تجمع مردم در پارک‌ها منتشر کردند و خبر دادند که زلزله در میانه بحران کرونا، فاصله‌گذاری اجتماعی را بر باد داد. پارک‌ها و بوستان‌های پایتخت در دو روز آینده شبانه‌روزی بازند.

خطرناک‌ترین گسل تهران پس از ۱۹۵ سال فعال شد اما خسارت چندانی بر جای نگذاشت. همشهری و جوان آن را «تذکر مهربانانه» و «بیدار‌باشی» به مسئولان دانستند که یادآوری کرد تهران سامانه «هشدار سریع» ندارد و «شهر بی‌دفاع مقابل زلزله» است. اعتماد نوشته «دستگاه‌های زلزله‌نگار پشت در تحریم مانده است»، اما دنیای اقتصاد یادآوری کرده است که سازمان مدیریت بحران از سال ۱۳۹۴ اعلام کرده بود که سامانه هشدار سریع را نصب کرده است.

خوشبختانه زلزله خسارت و تلفات مستقیمی نداشت، اما ترس از زمین‌لرزه ۵ ریشتری بامداد جمعه در استان‌های تهران و البرز ۲۳ مصدوم و ۲ کشته بر جای گذاشت. روزنامه شهروند گزارشی از وضعیت تهران در «شب هول» داده است.

دنیای اقتصاد فرضیه‌ها را بررسی کرده است تا به این سوال جواب دهد که زمین‌لرزه ۵ ریشتری «زلزله اصلی بود یا پیش‌لرزه؟»

علی بیت‌اللهی، زلزله‌شناس و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، در یادداشتی در دنیای اقتصاد، از چالش‌های مدیریت بحران در تهران نوشته و یادآور شده است که ۶۳ درصد از واحدهای روستایی در شعاع ۶۰ کیلومتری از مرکز زلزله فاقد اسکلت‌اند، در حالی‌که نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر در چنین واحدهایی زندگی می‌کنند و هنگام زلزله در معرض خطر جدی‌اند. با این همه، نه آموزش بحران صورت گرفته و نه مقاوم‌سازی، ضمن این‌که در مدیریت بحران از نیروهای کارآمد و متخصص هم استفاده نمی‌شود. بیت‌اللهی از فقدان یا حداقلی بودن سرمایه‌گذاری برای کاهش ریسک هم به‌عنوان چالشی دیگر نام می‌برد و این‌که نظام بودجه‌گذاری اولویتی برای ارتقای تاب‌آوری و مدیریت بحران قائل نیست.

تب‌و‌تاب زلزله خبرهای کرونا را قدری به حاشیه برد و کمتر روزنامه‌ای به آمار معنادار فوتی‌های سال ۱۳۹۸ پرداخته است.

ستاره صبح «افزایش ۱۸ هزار نفری مرگ‌و‌میر سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷» و «مرگ بیش از ۱۰۵ هزار نفر در زمستان سال گذشته» را در صفحه اول بازتاب داده است ولی روزنامه خراسان از «تفاوت معنادار آمار فوتی‌ها» نوشته و به این سوال پرداخته که آیا تفاوت چشمگیر آمار در زمستان‌ ۹۸ با ۹۷ و ۹۶ به کرونا مرتبط است؟

در هجوم گزارش‌ها درباره زلزله، مدیرمسئول روزنامه جمهوری اسلامی اما معتقد است «زلزله اصلی اقتصادی است». مسیح مهاجری به قیمت ۹۰ میلیونی پراید اشاره کرده و جواب تکراری مسئولان به افزایش سرسام‌آور قیمت خودرو را که می‌گویند دلال‌ها مقصرند، باور ندارد و به‌کنایه نوشته مثل جوابی است که همیشه به سوال‌های مربوط به علت سقوط هواپیماها داده می‌شود و تقصیر را به گردن «مرحوم خلبان» می‌اندازند.

مهاجری یادآوری کرده است که گرانی به خودرو محدود نیست و قیمت تمام مایحتاج مردم در ماه‌های اخیر افزایش یافته است. مدیرمسئول جمهوری اسلامی سیاست دولت در بورس را زیان‌بار دانسته و معتقد است مشکل دولت وزرای اقتصادی و صنعتی‌اند و نوشته است روحانی برای مهار بحران اقتصادی چاره‌ای جز کنار گذاشتن آن‌ها ندارد.

شاید حرف آفتاب یزد بی‌حساب نباشد که گفته است هرروز شرایط زندگی در تهران سخت‌تر می‌شود و تیتر زده است «کرونا، پراید ۹۰ میلیونی و حالا زلزله». خدا به خیر بگذراند.

نگاهی هم داشته باشیم به گزارش روزنامه اعتماد که از گذشت ۱۷۰ روز از اعتراض‌های آبان‌ماه ۱۳۹۸ نوشته است و این‌که «همه مسئول‌اند» اما همچنان آماری از کشته‌شدگان این اعتراض‌ها داده نمی‌شود.

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، در آخرین اظهار‌نظر، نوع برخوردهای صورت‌گرفته با معترضان آبان را با «نظارت کامل نظام و حاکمیت» اعلام کرد، با این همه، آماری ارائه نکرد. پیش از این، حسن روحانی انتشار آمار را وظیفه پزشکی قانونی دانسته بود که نهادی زیر نظر قوه قضاییه است، ولی این نهاد به‌صراحت تکذیب کرد و گفت شورای امنیت ملی، به ریاست وزیر کشور، مسئول انتشار آمار است. در ۳۰ آبان‌ماه ۱۳۹۸، علی ربیعی وعده داد آمار دو روز بعد منتشر می‌شود، ولی اکنون ۲ ماه و ۲۰ روز گذشته و همچنان هیچ آماری منتشر نشده است.  

برویم سراغ روزنامه‌خوانی در آغازین روز هفته.