شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.
روزنامه‌خوانی ۱۶ فروردین‌ماه ۹۹

روزنامه‌ها در قرنطینه

 

روزنامه‌ها عاقبت پس از ۱۵ روز تعطیلی نوروزی برگشتند ولی بنا بر تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، اجازه چاپ کاغذی نیافتند و در دکه مطبوعات پیدایشان نخواهیم کرد. به‌جز روزنامه شرق که به نظر می‌رسد به‌اعتراض منتشر نشده است، تقریبا همه روزنامه‌ها در نسخه آنلاین و با صفحات کمتر و بدون آگهی به‌روز شدند. صفحات نخست برخی روزنامه‌ها مثل جوان تغییرهایی کرده است ولی باقی روزنامه‌ها با همان فرمت قبلی روی سایت‌هایی مثل «پیشخوان» و «جار» قابل دانلودند.

علی میرفتاح، سردبیر اعتماد اما به‌تلخی نوشته «روزنامه اصل و اساسش كاغذ است، بايد به دكه بروی تیترها را ببینی، حتی خم شوی و زير آجرها را بخوانی، بعد هم يکی برداری و همان كنار پياده‌رو، دستت را صليب كنی و شروع کنی به خواندن»... اما در زمانه کرونایی و در این عسرت، باید به اندک‌ها قانع بود و امید بست که دوباره چرخ چاپخانه‌ها بچرخد و چراغ مطبوعات خاموش نشود. 

 سال ۱۳۹۹ آغازی بهت‌آور داشت که در سده ۱۳۰۰، که حالا در پلکان آخر آن ایستاده‌ایم، بی‌سابقه بود. نوروز امسال دید‌و‌بازدید و سفر نداشت. ایرانی‌ها سال نو را از دور به هم تبریک گفتند و اکنون دیگر، دوری سلامتی می‌آورد. روزنامه‌های آغازین روز کاری بهار هم در پی این نوروز ساکت و بی‌رمق، دل و دماغی ندارند. از کرونا می‌گویند و اقتصاد ازهم‌پاشیده ایران و تحریم‌هایی که می‌ماند و سایه جنگی دوباره و احتمالی که شاید از عراق بیاید و دامن ایران را بگیرد.  

روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، در طرحی در صفحه نخست، مجسمه آزادی را غرق‌شده ترسیم کرده و کرونا را به کوسه‌ای تشبیه کرده که در پی دونالد ترامپ است و با این تیتر که «کرونا غرور جهان را شکست»، حکومت آمریکا را به غرور و تعصب کاذب در مصون دانستن کشور از کرونا متهم کرده است و نوشته «دولت ترامپ فقیرترین مردم این کشور را به قتلگاه کرونا برده است».

روزنامه سپاه پاسداران اما به ایران که می‌رسد، می‌نویسد مدیریت کرونا در ایران با همراهی مردم در حال انجام است و علاوه بر گروه‌های جهادی، بسیج هم در حال ضدعفونی معابر، تولید ماسک و لباس مخصوص و تهیه ارزاق برای مقابله با کروناست. جالب این‌که در اغلب گزارش‌ها، روزنامه جوان لفظ «بحران کرونا» را فقط برای آمریکا و اروپا استفاده می‌کند.

روزنامه تندرو وطن امروز نیز آمار شیوع کرونا در آمریکا را در صفحه نخست کار کرده و تیتر زده است «اول آمریکا».

این نوع جهت‌گیری‌ها واکنش تحلیلگران سیاسی را به دنبال داشت. صادق زیباکلام از برخورد سیاسی و رویکرد جریان‌های نزدیک به رهبری، که مدام آمار تلفات آمریکا و بریتانیا را منتشر می‌کنند، انتقاد کرده است و در سرمقاله آرمان ملی این مرگ‌خواهی برای دیگران را غیراخلاقی توصیف می‌کند.

یادداشت‌نویس کیهان گفته است بحران کرونا در آمریکا و گزارش تلفات موهوم بودن نظریه لیبرال دموکراسی به‌عنوان برترین مدل حکمرانی را نشان داد.

اما شیرزاد عبداللهی در آرمان ملی، دقیقا خلاف این نظر را دارد و معتقد است ویروس کرونا بار دیگر مزیت نظام‌های دموکراتیک بر نظام‌های تمامیت‌‌خواه و شبه‌تمامیت‌‌خواه اثبات کرد.

افزایش نگرانی‌ها از رها شدن ۱۱ هزار معتاد در تهران به‌دنبال تعطیلی مراکز نگهداری معتادان موضوع گزارش برخی روزنامه‌هاست. طبق مشاهدات خبرنگار آرمان ملی، در بسیاری از معابر و کوچه‌های مناطق ۱۱ و ۱۲ تهران، تجمع تعداد زیادی از معتادان را می‌بینیم که بدون سرپناه در خیابان‌ها سرگردان‌اند. جوان آن‌ها را بمب‌های کرونایی نامیده است.

برویم سراغ اولین مرور مطبوعات ایران در سال ۱۳۹۹.

 

ممنوعیت نشر کاغذی تصمیمی اشتباه است

 

روزنامه‌ها به تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا، فعلا به‌صورت اینترنتی منتشر می‌شوند. مدیرمسئول روزنامه آفتاب یزد، مثل اغلب مدیران روزنامه‌های خصوصی، به این تصمیم اعتراض کرده است، آن را از بن اشتباه خوانده و نتیجه‌اش را پیشی گرفتن شایعه و خبرهای نادرست دانسته است؛ نمونه‌ای هم آورده و از ویدیویی نوشته است که در آن پیرمردی دستفروش می‌گفت بچه‌هایش از او پنیر خواستند ولی او نتوانسته است تهیه کند. به نوشته منصور مظفری، مدیر‌مسئول آفتاب یزد، تاکنون حدود ۲۰۰ میلیون تومان به حساب این پیرمرد واریز شده، در حالی‌که کل ماجرا پرابهام و احتمالا فریبکاری و ظاهر‌سازی بوده است. مظفری این مثال را زده است تا بگوید حضور رسانه‌های رسمی مثل روزنامه‌ها مهم است، چون با بررسی واقعیت جلوی شایعات را می‌گیرند.

با این حال، مدیر‌مسئول آفتاب نگفته است چرا روزنامه‌های آنلاین نمی‌توانند این وظیفه را انجام دهند و به چاپ کاغذی نشریه وابسته است؟! مهدی شفیعی، مدیرعامل موسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران، در یادداشتی در روزنامه دولتی ایران، نوشته است «روزنامه‌ها تعطیل‌اند، اطلاع‌رسانی نه!»

مخالفت مدیران مسئول روزنامه‌ها با توقف چاپ کاغذی ادامه دارد و در روزنامه جهان صنعت با تیتر «دیوار کوتاه مطبوعات» بازتاب داشته است. مدیرمسئول جهان صنعت دلایل بهداشتی برای توقف چاپ روزنامه‌ها قانع‌کننده نمی‌داند و گفته یکی از نتایج این اقدام، بیکاری روزنامه‌نگاران است و از دولت پرسیده آیا حاضر است ضرر اقتصادی مطبوعات را جبران کند؟ حسین عبداللهی دولت را موظف می‌داند خسارت‌های این صنف را پوشش دهد.

 

آمریکا دست از پا خطا کند، پایگاه‌هایش را خاکستر می‌کنیم

 

روزنامه سپاه پاسداران دو گزارش درباره حملات به عراق منتشر کرده است که نشان از اهمیت وقایع عراق برای جمهوری اسلامی در این روزهای کرونایی دارد.

به نوشته جوان، این‌ پیش‌بینی که حملات گسترده‌ای علیه نیروهای مقاومت در عراق و سوریه صورت خواهد گرفت که پای جمهوری اسلامی را نیز به این معرکه باز خواهد کرد، خبرسازی و عملیات روانی برای ارزیابی آمادگی نیروهای مقاومت است. روزنامه سپاه پاسداران بر این باور است که آمریکا و متحدانش توان آغاز هیچ جنگی علیه مقاومت را ندارند و در صورت هر اقدامی، شکست سختی خواهند خورد.

جوان از قول حشد شعبی تیتر زده است که پایگاه‌های آمریکا را خاکستر خواهد کرد و این گفته سردار محمدحسین باقری، رییس کل نیروهای مسلح، را در صفحه نخست آورده است که «کوچک‌ترین تهدید آمریکا علیه ایران با شدیدترین پاسخ مواجه می‌شود».

غیر از روزنامه جوان، تحلیلگران مستقل روابط بین‌الملل هم در گفت‌و‌گو با روزنامه آفتاب یزد، بر این عقیده‌اند که تحرکات اخیر فقط ژست جنگی است. علی بیگدلی فکر نمی‌کند آمریکا قصد حمله همه‌جانبه داشته باشد و جابه‌جایی تسلیحاتی را بیشتر نمایش قدرت و با هدف ترساندن گروه‌های عراقی می‌داند.

قاسم محبعلی، دیپلمات سابق، هم مهم‌ترین موضوع فعلی عراق را کشمکش‌ها بر سر انتخاب نخست‌وزیر می‌داند، نه جنگ.

 

مجلس تعطیل است، جلسه آنلاین هم نداریم

 

در حالی‌که دانش‌آموزان کلاس آنلاین دارند، یک عضو فراکسیون امید در مجلس در گفت‌و‌گو با همدلی، گفته مجلس تعطیل است چون زیرساخت‌های ارتباطی جلسه آنلاین را ندارد. همدلی پرسیده است حالا که نمایندگان مجلس به تعطیلی دو‌ماهه رفته‌اند، چرا باید حقوق بگیرند، وقتی می‌شود با هزینه‌های مجلس و حقوق نمایندگان، بیمارستان و کادر درمان را تجهیز کرد؟

طیبه سیاوشی، نماینده مجلس، دلخور از چنین برداشتی، گفته است این محاسبات عجیب‌و‌غریب چیست؟ مگر ما چقدر حقوق می‌گیریم؟ سیاوشی با اشاره به این‌که به صحن نمی‌روند ولی وظایفشان را انجام می‌دهند، مشکل برگزار نشدن جلسات را به نبودِ زیرساخت‌های اینترنتی مرتبط می‌داند که امکان برقراری جلسه آنلاین ۱۵۰ نفره را ندارند.

 

چرا ویروس کرونا در کشورهای دموکراتیک بی‌رحم بود؟

 

شیرزاد عبداللهی، یادداشت‌نویس روزنامه آرمان ملی، پاسخ را در شفافیت اطلاع‌رسانی در این کشورها، برخلاف چین و ایران، می‌داند.

به نوشته عبداللهی، در چین، میزان تلفات و ابتلا به کرونا موضوعی سیاسی است که بر اساس مصلحت، می‌توان آن را کاهش داد یا انکار کرد. اما در حکومت‌های دموکراتیک، که دولت نمی‌تواند خبرها را حبس کند یا مطابق مصلحت حکومت تغییر دهد و تنظیم کند، مردم با واقعیت‌ها روبه‌رو می‌شوند، هم مواظب جان خودند و هم به دیگران هشدار می‌دهند که فاجعه‌ای رخ داده است و دیگران هم به‌موقع از جان خود محافظت می‌کنند.

در نظام‌های دموکراتیک، انسان‌ها در سلامت و ابتلا و مرگ «واقعی‌اند»، اما در نظام‌های تمامیت‌‌خواه و شبه‌تمامیت‌‌خواه، آدم‌ها صرفا «عددند» که بنا بر مصلحت، کم و زیاد می‌شوند.  

عبداللهی در ادامه افزوده است اطلاع‌رسانی ناشفاف چین و پنهان‌کاری‌ در مورد تعداد مبتلایان و کشته‌شدگان باعث شد ابعاد خطر این ویروس ناچیز و کم‌اهمیت و مهار‌پذیر نشان داده شود و به یک همه‌گیری محلی تقلیل یابد. به عقیده او، اگر پنهان‌کاری چین ثایت شود، این دولت مرتکب جنایت علیه بشریت شده است.

 

در نقطه اوج کرونا قرار داریم و دو ماه بحرانی پیش روست

 

دکتر مصطفی معین رییس مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی و رییس شورای عالی نظام پزشکی کشور است که بیشتر او را به‌عنوان وزیر علوم دولت خاتمی می‌شناسیم.

معین در گفت‌و‌گو با روزنامه مستقل، درباره آخرین وضعیت کرونا در کشور گفته است با توجه به این‌که آزمایش‌های تشخیصی و بستری‌ها ادامه دارد و رو به افزایش است، به نظر می‌رسد هنوز در نقطه اوج بیماری قرار داریم.

معین پیش‌بینی کرده است تا دو ماه آینده، همچنان در وضعیت بحرانی بیماری قرار داشته باشیم و پس از آن، نوسان‌های کمتری در میزان شیوع، بیماری‌زایی و مرگ‌و‌میر شاهد خواهیم بود.

از نگاه معین، پیامدهای کوتاه‌مدت همه‌گیری کرونا افزایش هزینه‌های بهداشتی و درمانی، مصرف آب و احتمالا، کمبود آب شهری، تشدید فقر و فلاکت، بیکاری و تورم و ناامیدی، اضطراب و افسردگی است. رییس مرکز ایمونولوژی ایران پیش‌بینی می‌کند در میان‌مدت و بلندمدت، جامعه دچار پیامدهای سوگ جانباختگان، افزایش اختلال‌های روانی و رکود اقتصادی خواهد شد.

 

روزنامه‌نگار
تازه چه خبر؟
گزارش‌های رسانه‌ای از مرگ شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در زندان تهران بزرگ خبر می‌دهند. منابع نزدیک به خانواده شاهین ناصری در گفت‌وگو با...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More