نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا علیه داعش، سه‌شنبه ۳۰ خردادماه اعلام کرد یک پهپاد مسلح وابسته‌به نیروهای رژیم اسد را که به‌سوی نیروهای آنها، مستقر در پادگانی در جنوب شرقی سوریه، نزدیک مرز آن کشور با عراق رفته بود، سرنگون کرده است. یک منبع امنیتی غربی اعلام کرده که این پهپاد ایرانی بوده است.

در سه روز گذشته، این دومین‌بار است که نیروهای آمریکایی، هواپیماهای تحت هدایت دمشق و متحدانش را در سوریه سرنگون می‌کنند و این نشان‌دهنده‌ی بالا گرفتن تنش‌ها در بخشی از نوار مرزی سوریه-عراق است که نیروهای آمریکایی در آنجا پایگاه نظامی ایجاد کرده‌اند.  

به گزارش خبرگزاری رویترز، ائتلاف در بیانیه‌ای اعلام کرد که «در پی پیشروی این پهپاد به‌سوی نیروهای ائتلاف با هدف تخاصم»، به‌سوی آن آتش‌گشوده‌ است.

یک منبع امنیتی غربی گفته که پهپاد مذکور «بدون شک» ایرانی بوده است. این منبع، بدون اینکه توضیح بیشتری بدهد، به رویترز گفت: «آنها در حال سنجیدن حدود هستند». بعضی منابع خبری، این پهپاد را از نوع شاهد-۱۲۹ دانسته‌اند، زیرا تنها مپل پهپاد ایرانی است که قادر به عملیات شناسایی و رزمی است و از قابلیت حمل سلاح برخوردار است.

منطقه‌ای که پهپاد ایرانی در آن سرنگون شده است، در بخشی از سوریه قرار دارد که اخیراً ازسوی دمشق به‌عنوان یک اولویت نظامی شناخته شده و برای ایران نیز ازلحاظ استراتژیک دارای اهمیت است؛ چراکه هدف ایران در این منطقه، حفظ یک کریدور امن زمینی بین نیروهای مورد حمایتش در سوریه و عراق است.

براساس بیانیه‌ی ائتلاف، مکان سرنگونی این پهپاد، بسیار نزدیک به مکان سرنگونی پهپاد دیگری بوده است که هشتم ژوئن، پس از رها کردن بمبی در نزدیکی نیروهای ائتلاف، ازسوی آنها هدف قرار گرفته بود. منابع امنیتی آن زمان هم اعلام کرده بودند که پهپاد سرنگون‌شده، یک پهپاد ایرانی بود.

ائتلاف با ارجاعی غیرمستقیم به نیروهای مورد حمایت ایران که در منطقه‌ی بیابانی شرق سوریه جمع شده‌اند، در بیانیه‌ی امروز خود به بالا رفتن اخیر تنش‌ها اشاره کرده و گفته‌ است که «هیچ‌گونه قصد یا عمل خصمانه ازسوی نیروهای طرفدار رژیم را تحمل نخواهد کرد».

از روز یکشنبه، ۲۸ خردادماه، با سرنگونی یک جنگنده‌ی سوریه در حومه‌ی شهر رقه ازسوی آمریکا و حمله‌ی موشکی ایران به داعش در شرق سوریه، تنش‌ها بالا گرفته است. این دو اتفاق، هر دو، برای نخستین‌بار بود که در طول درگیری‌های چندسویه‌ در سوریه صورت پذیرفتند.

روسیه که همچون ایران، متحد بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه است، در واکنش به سرنگونی جنگنده‌ی سوری، روز دوشنبه، ۲۹ خرداد ماه نسبت‌به تکرار این مسأله ازسوی آمریکا، هشدار داد، هماهنگی هوایی میان دو کشور را به حالت تعلیق درآورد و اعلام کرد که هر هواپیمای در حال پرواز در غرب رودخانه‌ی فرات (محل عملیات‌های آن کشور) را به‌عنوان هدفی برای حمله تلقی خواهد کرد؛ اما البته از سرنگون کردن آنها حرفی به میان نیاورد.

در درگیری‌های پیچیده‌ی چندسویه در سوریه، واشنگتن از ائتلافی از نیروهای مخالف رژیم سوریه حمایت می‌کند که هم با بشار اسد و هم با شبه‌نظامیان اسلام‌گرای افراطی همچون داعش می‌جنگند. نیروهای رژیم اسد نیز در این درگیری‌ها مورد حمایت روسیه، ایران و گروه‌های شبه‌نظامی شیعه قرار دارند.

ارتش آمریکا به نیروهایی که در جبهه‌ی اسد می‌جنگند، بارها هشدار داده است که به «مناطق تنش‌زدایی‌شده» ازجمله اطراف پایگاه نظامی مورد استفاده‌ی نیروهای ویژه‌ی آمریکا و شبه‌نظامیان مورد حمایت آن کشور در نزدیکی التنف، نزدیک نشوند.    

از نیمه‌ی اردی‌بهشت ماه، به‌عنوان طرح جدیدی آتش‌بس در سوریه، با توافق آمریکا و روسیه، مناطقی باعنوان «مناطق تنش‌زدایی‌شده» مشخص شدند تا با کاهش خشونت‌ها، زمینه‌ی ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به آسیب‌دیدگان فراهم شود. طرف‌های توافق آتش‌بس قرار است از ایجاد درگیری در «مناطق تنش‌زدایی‌شده» بپرهیزند؛ اما بعضی از تحرکات، حکایت از نقض توافقات دارد.

در هفته‌های اخیر، جنگنده‌های ائتلاف چندین‌بار به نیروهای حامی دولت اسد حمله کرده‌اند تا از پیش‌روی أنها به‌سوی پایگاه نظامی التنف در جنوب شرقی سوریه و نقطه‌ی مرزی سوریه با عراق و اردن جلوگیری کنند. واشنگتن آن حملات را نیز با عنوان «دفاع از خود» تشریح کرده بود.

در صحرای «بادیه» که در شرق سوریه تا مرز عراق ادامه پیدا می‌کند، پس از آنکه داعش برای دفاع از رقه و دیرالزور، بخش‌های بزرگی از آن سرزمین را ترک کرد، رقابت میان ارتش سوریه، گروه‌های شبه‌نظامی و همچنین نیروهای «ارتش آزاد سوریه» (FSA) که تحت حمایت آمریکا قرار دارند، بالا گرفته است.

ارتش سوریه موفق شده است به‌سرعت در این منطقه پیش‌روی کند و این مسأله آنها را قادر خواهد ساخت تا پس از چند سال، برای نخستین‌بار مناطق مرزی کشور را تحت کنترل خود درآورند.