سخنان اخیر حسن روحانی رییس جمهور در همدان ،ارومیه وکرمانشاه ، در نقد رقبای سیاسی خود و اقداماتی که در گذشته انجام داده اند و همچنین انتقاد تندش در مورد اقدامات قوه قضاییه  مرزهای جدیدی را در استانداردهای سیاسی ایران خلق کرده است . از انجا که روحانی به خوبی می‌داند که اینگونه سخن گفتن هزینه‌های زیادی برایش می‌تواند به همراه داشته باشد  این سوال پیش می‌آید که او با چه توجیهی به این کار دست زده است ؟

تجربه خود روحانی نشان داده است که هرگاه او از مرزهای نظام  عبور کرده است بلافاصله مورد عتاب رهبری یا دیگر نهادهای قدرت واقع شده است . سخنرانی او در یزد و ذکر نام خاتمی  و سخنانش در مناظره اول در دور کردن خطر جنگ با برجام ، بلافاصله با واکنش رهبری و سخنانش در مورد اقدامات تحریک آمیز موشکی سپاه در مناظره دوم با واکنش علی باقری رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایران روبرو شد.

اما برای تحلیل چرایی بیان این سخنان می‌توان دلایلی را برشمرد :

• الف- اطمینان کامل از سوی نظام :

دلیل نخست می‌تواند این باشد که رهبری نظام براین باور است که با توجه به تحولات بین المللی و روی کار آمدن ترامپ تغییر در ساخت قدرت و روی کار آمدن چهره‌های جدید و نسبتا رادیکال هزینه زیادی  را برکشور تحمیل می‌کند و عملی پر ریسک است  لذا عملا ترجیح می‌دهد که ویترین دولت فعلی حفظ شود که موقعیت به‌دست آمده از دست نرود ولذا  روحانی این را فهمیده و با آسودگی خاطر از موقعیتش بیان چنین سخنانی را برای جذب آرا خاکستری انجام می‌دهد و طبیعتا  نظام چاره‌ای برای کنار آمدن با وی ندارد.

• ب- اقدام ناگزیر:

دلیل دیگری که می‌توان با آن سخنان اورا توضیح داد این است که روحانی به این باور رسیده که نهادهای قدرت قصد دارند ازهمه امکاناتشان برای عدم انتخاب مجدد وی استفاده کنند . و رهبری هم ازانها حمایت می‌کند .زیرا تاکنون سابقه نداشته که رهبری در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری به سخنان کاندیداها اشاره کند و آنها را مورد انتقاد قرار دهد و دوبار در مورد روحانی این کار را انجام

داد ه است .لذا در چنین فضایی روحانی تصمیم گرفته بازی آنها را به هم زده و اجازه ندهد که آنها بتوانند این کار را به آسانی انجام دهند . سخنان توفانی می‌تواند آرا خاکستری را پشت سر او بیاورد و هزینه اقدام طرف مقابل را به گونه‌ای سنگین کند که قادر به پرداخت آن نباشند و لذا بیان این مواضع اقدام ناگزیر و تنها راه بقا او می‌باشد.

• ج- تاکتیک انتخاباتی و قابل مدیریت:

برداشت دیگری که به نظر می‌رسد  توضیح بهتری برای مواضع اخیر روحانی دارد این است که روحانی در طول مناظرات بیشتر موضع تدافعی به خود گرفته بود که از جنبه تبلیغاتی به ضررش تمام می‌شد و از سوی دیگر باتوجه به رکود اقتصادی و مشکلات ناشی از قفل شدن سرمایه گذاری خارجی که ناشی از سیاست‌های غلط دولت احمدی نژاد و سیاست هسته‌ای بوده است . مخالفین او که خود به‌وجود آورنده چنین وضعیتی بوده‌اند ‌می‌خواهند خود را نماد تغییر و وروحانی را نماد حفظ وضع موجود نشان دهند و او با تغییر لحن وحمله به انها زمین بازی را تغییر می‌دهد و در عین حال سعی می‌کند چهره واقعی آنها را به نمایش بگذارد .علاوه براین با توجه به اینکه کاندیداهای رقیب رعایت هیچ مرزی را نمی کنند و از هر اقدامی عملی و تبلیغاتی علیه او سود می‌جویند . سخنان او هرچند خط قزمزهای نظام را درنوردیده است ولی چون او آغازگر بحث نبوده ،به عنوان عملی واکنشی در تقابل با نبردی که کاندیداهای اصولگرا آغاز کرده‌اند قابل توجیه است .

پس ازاین زاویه هر چند ممکن است عتاب‌های جدیدی  هم از سوی رهبری در بیان این مواضع به او داده شود  ولی در مجموع او می تواند براین چالش فایق آید و آن را مدیریت کند.