پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که اشکال مختلف نشستن به مدت زیاد آثار متفاوتی روی سلامت قلب می‌گذارد.

می‌دانیم که بی‌تحرکی و زیاد نشستن هم برای سلامتی بدن و هم برای قلب ضرر دارد. پژوهشگرهای کالج پزشکی و جراحی وجِلوس در دانشگاه کلمبیای شهر نیویورک دریافته‌اند که نشستن برای انجام کار (نشستن در محل کار) و نشستن هنگام اوقات فراغت (نشستن در خانه یا هنگام تماشای تلویزیون) با هم متفاوت‌اند.

آن‌ها گروهی آفریقایی‌ـ‌آمریکایی را برای این پژوهش انتخاب کردند، تا خلای تحقیق‌ها را که تاکنون عمدتا اروپایی‌های سفیدپوست را شامل می‌شد جبران کنند. با این ویژگیِ گروه مورد مطالعه، یافته‌های این پژوهش برای تمام افراد بدون در نظر گرفتن قومیت تعمیم‌پذیر است. نتیجه این پژوهش شاید کمی تعجب‌آور باشد: احتمال ابتلا به مشکلات قلبی‌ـ‌عروقی هنگام نشستن روی مبل راحتی خانه و تماشای تلویزیون به‌مراتب بیش از زمانی است که در محل کار نشسته‌ایم و مشغول کاریم. 

دکتر کیث دیاز، نویسنده این مقاله پژوهشی، می‌گوید: «این‌که ما چگونه وقتمان را خارج از محیط کار می‌گذرانیم ممکن است بیش از سایر عوامل در سلامتی قلبمان تاثیرگذار باشد. حتی اگر شغلی داشته باشیم که به نشستن طولانی‌مدت نیاز داشته باشد و آن‌ را جایگزین زمانی کنیم که در خانه می‌نشینیم، احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در ما کاهش می‌یابد.»

دکتر دیاز و گروه پژوهشی‌اش در مقاله‌ای که در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شد، این یافته‌ها را تشریح کرد و توضیحات ممکن را ارائه داد.

لم دادن روی مبل راحتی خطر بیماری‌های قلبی را ۵۰ درصد افزایش می‌دهد

در این پژوهش، ۳۵۹۲ نفر شرکت کردند که همگی ساکن شهر جکسون در ایالت می‌سی‌سی‌پی آمریکا بودند و داده‌های مربوط به سلامت و شیوه‌ زندگی آن‌ها طی ۸/۵ سال گرد‌آوری شده‌ بود، داده‌هایی نظیر مدتی که در محل کار می‌نشینند و مدتی که در خانه صرف تماشای تلویزیون می‌کنند و نیز میزان فعالیت بدنی‌شان در اوقات فراغت.

دکتر دیاز و گروهش به این نتیجه رسیدند که خطر بروز مشکلات قلبی‌ـ‌عروقی و مرگ زودرس در افرادی که روزانه چهار ساعت یا بیشتر را صرف تماشای تلویزیون کرده‌‌ بودند ۵۰ درصد بیشتر از افرادی بود که دو ساعت یا کمتر جلوی تلویزیون نشسته‌ بودند.

این افزایش خطر زمانی که فرد در محل کار خود در حالت نشسته مشغول به کار است رخ نمی‌دهد و احتمال خطر بروز بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی در شرکت‌کنندگانی که مدتی طولانی در دفتر کار خود می‌نشستند بیشتر از کسانی نبود که مدتی کوتاه‌تر می‌نشستند.

چاره کار چیست؟ به عقیده پژوهشگر‌ها، کاهش زمان تماشای تلویزیون و جایگزین کردن آن با فعالیت بدنی ملایم تا سنگین می‌تواند افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی را خنثی کند. در واقع، خطر بروز بیماری‌های عروقی برای کسانی که روزانه ۴ ساعت یا بیشتر به تماشای تلویزیون می‌نشینند ولی به‌صورت منظم هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه یا بیشتر به فعالیت بدنی می‌پردازند شدید نیست. 

هر وقت توانستید، به خودتان تکانی بدهید

معلوم نیست چرا نشستن هنگام بیکاری مضرتر از نشستن هنگام کار است. دکتر دیاز می‌گوید: «ممکن است به این علت باشد که اغلب مردم هنگام تماشای تلویزیون دوست ندارند از جای خود برخیزند؛ درحالی‌که کارمندها تمایل دارند هر‌از‌گاهی از جایشان بلند شوند. شاید هم فقط به برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت مربوط باشد. خوردن شام سنگین و نشستن طولانی‌مدتِ پس از آن می‌تواند برای بدن مضر باشد.»

به گفته دکتر دیاز، هرچند نشستن هنگام بیکاری مضرتر از نشستن در سرکار است، هرگونه بی‌تحرکی و نشستن به‌مدت طولانی پتانسیل بروز بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. افرادی مثل راننده‌های کامیون نمی‌توانند در فواصل کوتاه در وضعیت نشسته‌شان وقفه‌ای ایجاد کنند، ولی بقیه افراد باید عادت کنند هر‌از‌گاهی از پشت میز بلند شوند.

پیام اصلی پژوهش این است: هر فعالیتی که خارج از محیط کار انجام می‌دهیم واقعا در حفظ سلامتی‌‌مان تعیین‌کننده است. البته باید پژوهش‌های بیشتری انجام شود؛ ولی شاید برای خنثی‌ کردن ضرر نشستن طولانی‌مدت جلوی تلویزیون، فقط کافی باشد بلند شویم و کمی قدم بزنیم. تقریبا تمام فعالیت‌هایی که تنفس را سریع‌تر کنند و ضربان قلب را افزایش دهند سودمندند.

پژوهشگرها در نظر دارند بررسی‌های بیشتری انجام دهند تا بفهمند چرا نشستن جلوی تلویزیون در بروز مشکلات قلبی‌ـ‌عروقی تعیین‌کننده‌تر است.