یازدهمین جشنواره تجسمی فجر، عصر چهارشنبه ۱۵اسفندماه با برگزاری مراسم اختتامیه در تالار وحدت تهران، به پایان رسید. این جشنواره که از ابتدا با حواشی بسیاری همراه بود، در بخش اصلی مسابقه و بخش‌های جانبی مختلف، از پنجم بهمن ماه آغاز شده بود.

تعداد زیادی از گالری‌ها و هنرمندان مطرح تهران، به‌دلیل دخالت مستقیم وزارت ارشاد اسلامی و هدف اصلی جشنواره که بزرگداشت انقلاب اسلامی بود، در آن شرکت نکردند. در عین حال، بحث‌های زیادی در جوامع هنری برپا بود که شرکت کارشناسان در بخش داوری و مسابقه و شرکت گالری‌دارهای مطرح در بخش «چهارسوی هنر» برای کمک و بهبود وضعیت جوانان هنرمند، به‌خصوص هنرمندان شهرستانی لازم و مثبت است. از میان اسامی  هنرمندانی که به‌عنوان داور و یا برنامه‌ریز در جشنواره حضور داشتند، می‌توان به لیلی گلستان، ابراهیم حقیقی، بهرنگ صمدزادگان و علیرضا آدمبکان اشاره کرد که دلیل حضور خود را کمک به پیشرفت سطح هنرهای تجسمی دولتی اعلام کردند.

در مراسم اختتامیه جشنواره در تالار وحدت، وزیر فرهنگ و ارشاد حضور نیافت و تنها معاون هنری او، مجتبی حسینی، به‌جای سخنرانی، متنی را قرائت کرد.جوایز که شامل پول نقد و طوبای زرین بود، در ۹ بخش مختلف شامل نقاشی، تصویرسازی، گرافیک، کاریکاتور، هنرهای جدید، مجسمه، عکاسی، مینیاتور و خوشنویسی و همچنین بخش انتشارات، به هنرمندان اهدا شد. در میان اسامی تقدیرشدگان باید به اسامی پیش‌کسوتانی که در تمام مسابقات حضور دارند، مثل احمد نادعلیان و یعقوب امدادیان اشاره کرد.

این مراسم علاوه‌بر سخنرانی و اهدای جوایز، شامل بخش‌هایی جانبی بود؛ ازجمله رونمایی از کتاب هفتصد صفحه‌ای شامل آثار به‌نمایش درآمده در جشنواره یازدهم فجر و بزرگداشت عربعلی شروه، با یک دقیقه سکوت حاضران. عربعلی شروه، هنرمند کرد ایرانی، در سال ۱۳۹۰ در گذشت و از او کتابهای زیادی در زمینه هنرهای تجسمی موجود است.

بخش‌های جشنواره تجسمی به مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب ۵۷

بخش مسابقه و نمایشگاه اصلی جشنواره در موسسه هنری صبا برگزار شد و بخش‌های جانبی عبارت بودند از «پلاک چهل»، شامل عکس‌های انقلابی و اعتقادی، در فرهنگسرای نیاوران تهران، نمایشگاه «چهارسوی هنر» در باغ موزه قصر، نمایشگاه عکس «روزهای انقلاب» در خانه هنرمندان و «نمایه چهل» که نمایشگاهی بود از انتشارات تجسمی در چهل سال اخیر و در موزه امام علی برگزار شد.

در آخر، بخش «چهل نمایشگاه، چهل شهر» که در آن، آثار ۵۷ هنرمند ایرانی در چهل شهر ایران به نمایش گذاشته شد. بعد از انتخاب در چند مرحله، آثار این هنرمندان از گنجینه «موزه هنرهای معاصر» تهران به امانت گرفته و از آن‌ها چهل کپی تهیه شد و در شهرهای مختلف به نمایش گذاشته شدند. در میان اسامی هنرمندانی که آثارشان تکثیر شد و در این بخش به نمایش درآمد، می‌توان به محمد احصایی، پری‌یوش گنجی، محمود فرشچیان و طلیعه کامران اشاره کرد.

البته بعضی منتقدان معتقدند که اکثر هنرمندان انتخاب‌شده به‌عنوان هنرمند معاصر، از هنرمندان دوره مدرنیسم ایرانی‌اند که فرسنگ‌ها با تعاریف هنر معاصر امروزی فاصله دارند. برگزارکنندگان بخش «چهل نمایشگاه، چهل شهر»، اعلام کرده‌اند که ملاک انتخاب آن‌ها به‌مناسبت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی، آثاری بوده است که در چهل سال اخیر خلق شده‌اند.

بخش بین‌المللی امسال به‌کل از جشنواره تجسمی حذف شده بود، چراکه به گفته امیر سقراطی، دبیر هنری جشنواره، این جشنواره همانند یک کودک ۱۱ساله است که هنوز به بلوغ نرسیده و راه درازی در پیش دارد تا با جشنواره‌های هنری جهان قابل قیاس باشد.

شاید موانعی که از بلوغ این جشنواره جلوگیری می‌کند، همان اصول،چارچوب‌ها و معیارهای انقلابی و اعتقادی باشد که موجب شده است تا بسیاری از هنرمندان رغبتی به شرکت در جشنواره تجسمی فجر نشان ندهند.

درنهایت شاید بتوان گفت که بخش چهارسوی هنر که برای نخستین‌بار با کمک گالری‌ها برگزار شد، آزادانه‌ترین و پویاترین بخش جشنواره تجسمی فجر امسال بود.