واقعیت مجازی مبتنی بر موبایل به پایان راه رسیده است
هدستهای واقعیت مجازی موبایلی امکان تجربه این فناوری را برای میلیونها نفر فراهم کردند، اما به نظر میرسد دوران اوج آنها رو به پایان است. مدیر فناوری شرکت آکیولس (Oculus) عقیده دارد نفس هدستهای معروف گیِر ویآر (Gear VR) به شماره افتاده است. گوگل هم بهتازگی اعلام کرده است تولید هدستهای دِیدریم ویو (Daydream View) را متوقف میکند. گوشیهای پیکسل ۴ ساخت این شرکت نیز دیگر از قابلیت دِیدریم پشتیبانی نمیکنند. گوگل که زمانی این پلتفرم را بخش جداییناپذیر سیستمعامل اندروید میدانست حالا از توسعه آن دست کشیده است.
دِیدریم اولین بار در سال ۲۰۱۶ عرضه شد، هدستی که در واقع مدل پیشرفته هدست موبایلی کاردبورد (Cardboard) به حساب میآمد. گوگل آن زمان پیشبینی کرده بود ظرف دو سال دِیدریم روی گوشیهای پشتیبانیکننده صدها میلیون کاربر پیدا کند، اما حالا در سال ۲۰۱۹، هیچ تلفن هوشمندی از آن پشتیبانی نمیکند.
سخنگوی گوگل میگوید این هدستها برخلاف پیشبینی آنها، با استقبال مشتریان و توسعهدهندگان مواجه نشد و از طرفی، استفاده از هدستهای دِیدریم بهمرور کاهش پیدا کرده است.
دلایلش چندان عجیب نیست. هدست کاردبورد دسترسی به واقعیت مجازی را ساده کرده بود. روزنامه نیویورک تایمز یک میلیون نسخه از این هدستهای مقوایی را برای مشترکانش ارسال کرد. کاردبورد محصولی ارزان و یکبارمصرف بود که برای لذت از تجربههایی کوتاهمدت ساخته شده بود. اما ساخت هدستی کامل کار دشواری بود. گوگل میگوید پتانسیل زیادی در هدستهای موبایلی دیده بود اما رفتهرفته متوجه محدودیتهای واضح این حوزه شد.
مردم از اینکه هنگام استفاده از دِیدریم به امکانات تلفن هوشمندشان دسترسی نداشتند خوششان نمیآمد. اپلیکیشن این هدست نیاز داشت در محیطی جداگانه اجرا شود. اما این تنها مشکل واقعیت مجازی موبایلی نبود. اجرای برنامههای سهبعدی برای نمایش محتوای واقعیت مجازی باتری گوشی را بهسرعت خالی میکرد و این یکی از بزرگترین ایرادها بود.
هدست گیِر ویآر دستکم روی کاغذ بهشدت پرطرفدار بود. سامسونگ، که با همکاری شرکت آکیولس این هدست را عرضه کرده بود، در سال اول توانست ۵ میلیون نسخه از آن را بفروشد. این در حالی بود که از هدستهای پیشرفتهتری مانند آکیولس ریفت (Oculus Rift) فقط چند صد هزار تا به فروش رفته بود. جان کارماک، مدیر فناوری شرکت آکیولس، میگوید گیِر ویآر نتوانست کاربرانش را نگه دارد. به عقیده او، اگر کاربر مجبور باشد برای استفاده از واقعیت مجازی، هر بار گوشیاش را داخل هدست بگذارد، در نهایت فقط دو بار این کار را خواهد کرد. سامسونگ هنوز تولید گیِر ویآر را بهطور رسمی متوقف نکرده است اما در حال حاضر، این هدست را نمیتوان در فروشگاه سامسونگ آمریکا یا سایتهایی مانند آمازون و بِستبای پیدا کرد.
دِیدریم همان ایراد گیِر ویآر داشت اما درگیر یک مشکل بزرگ دیگر هم بود: سازندگان تلفن همراه از آن پشتیبانی نمیکردند. گوگل هنگام معرفی این هدست، از سامسونگ، الجی و اچتیسی بهعنوان شرکای پروژه نام برده بود ولی بیشتر آنها در پشتیبانی از زیرساخت این هدست عقب ماندند. بخشی از آن برمیگشت به اینکه نمایشگر گوشیها با استانداردهای دِیدریم هماهنگ نبود.
از طرف دیگر، هدستهای موبایلی نمیتوانستند تجربهای را که دیگر هدستهای واقعیت مجازی مانند آکیولس ریفت، اچتیسی وایو و پلیاستیشن ویآر ارائه میکردند به کاربر منتقل کنند. هدستهای موبایلی برای پخش ویدیوهای واقعیت مجازی خوب بودند، اما ساخت این ویدیوها و کسب درآمد از آنها سخت بود. برخی شرکتهای سازنده واقعیت مجازی سینمایی نیز بهمرور تمرکزشان را به حوزه واقعیت افزوده معطوف کردند. گوگل در این مدت چند شرکت مطرح سازنده برنامههای واقعیت مجازی را خرید، اما اپلیکیشنهای آنها نیازمند هدستهای پرقدرتتر بود.
در عین حال، قیمت هدستهای واقعیت مجازی که بدون نیاز به موبایل کار میکنند بهمرور ارزانتر شده و امکانات پیشرفتهتری به آنها اضافه شده است. وقتی میتوان با پرداخت ۲۰۰ دلار یک مدل پایه از این هدستها را خرید، چه کسی برای خرید قابی پلاستیکی ۱۰۰ دلار خرج میکند؟
هدستهای ساده موبایلی در واقع شامل یک قاب و دو لنز است که توسعه نرمافزارهای معمولی برای آنها چندان پیچیده نیست. بنابراین، واقعیت مجازی موبایلی کاملا از بین نمیرود. مایکل مارکونی، سخنگوی گوگل، تاکید کرده است که این شرکت کماکان هدستهای کاردبورد را کنار هدستهای برندهایی مانند هومیدو (Homido) و ماتل (Mattel) برای فروش عرضه میکند. اما حالا به نظر میرسد با عقبنشینی گوگل و سامسونگ از پشتیبانی دِیدریم و گیِر ویآر، رویای پلتفرمهای واقعیت مجازی مبتنی بر موبایل به پایان راه خود رسیده است.