با همه حرف و حدیث‌ها درباره پنهان‌کاری چینی‌ها، بازگشت بیماری به چین پنهان نماند و بیماری دوباره به جایی که از آن آمده بود بازگشت. موجی از بیماران، این بار در پکن، پایتخت چین، این کشور را، که با اجرای مقررات سخت‌گیرانه مدعی پایان همه‌گیری بود، غافلگیر کرد. شناسایی ۱۵۸ مورد جدید ابتلا در پکن زنگ خطر آغاز موج دوم بیماری در این کشور را به صدا در‌آورد.

مشابه موج نخست، این بار هم گویا موج بیماری از یک بازار مواد غذایی آغاز شده است. هرچند بررسی‌های بعدی نشان داد منشا اصلی بیماری بازار گوشت ووهان نبوده است، به‌دلیل شلوغی و احتمال بالای انتقال، این بازار نقش مهمی در گسترش همه‌گیری داشته است و این همان اتفاقی است که احتمالا در پکن هم رخ داده است.

با این وضعیت، دوباره مقررات سخت‌گیرانه و محدودیت‌های جدی در بخش‌هایی از این کشور اعمال شده است.

هرچند سازمان بهداشت جهانی بسیار دیرهنگام پذیرفت که ماسک می‌تواند از گسترش بیماری پیشگیری کند، نتایج پژوهش‌های اخیر هم نشان می‌دهد چه‌بسا ماسک زدن از قرنطینه مفیدتر باشد، البته اگر تعداد کافی از افراد جامعه از آن استفاده کنند.

نتایج بررسی‌های اخیر در در دانشگاه کمبریج و گرینویچ هم نشان داده است که استفاده فراگیر از ماسک، حتی ماسک‌های ساده پزشکی یا خانگی، می‌تواند از بروز موج دوم بیماری جلوگیری کند.

البته پژوهشگران تاکید کرده‌اند زدن ماسک به‌تنهایی کافی نیست و همراه با آن باید فاصله اجتماعی و محدودیت‌های موقت در مناطق با شیوع بالا اعمال شود و این احتمالا بهترین راه برای پیشگیری از موج دوم بیماری خواهد بود. پیش از این، تجربه هنگ‌کنگ و چند کشور دیگر در استفاده همگانی از ماسک نشان داده بود که این عمل می‌تواند تا حد زیادی از نرخ گسترش بیماری کم و آن را محدود کند.

هفته گذشته در گزارش نتایج پژوهشی در دانشگاه هاروارد، به این موضوع اشاره کردیم که ویروس جدید کرونا یا سارس کوو‌ـ‌۲ احتمالا از تابستان در چین شیوع داشته است. از دیگر شواهدی که این گمانه‌زنی را تقویت می‌کند این است که مشخص شد مشاهده اولین موارد ابتلا به بیماری در فرانسه و آمریکا دست‌کم به ماه دسامبر ۲۰۱۹ می‌رسد، حتی پیش از آن‌که ویروس جدید کشف شود.

اکنون یافته‌های پژوهشی در ایتالیا نشان می‌دهد این ویروس در ایتالیا هم دست‌کم از ماه دسامبر وجود داشته است. مطالعه روی نمونه‌هایی که موسسه بهداشت ملی ایتالیا از فاضلاب‌های این کشور جمع‌آوری کرده نشان داده است رد‌پای ژنتیکی این ویروس در نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از فاضلاب شهرهای تورین، میلان و بولونیا وجود دارد. این زمان دست‌کم دو ماه زودتر از تایید رسمی نخستین مورد ابتلا در این کشور و حتی پیش از کشف رسمی ویروس است.

پیش از این، محققان ایتالیایی در زمستان گذشته، بر مبنای تفاوت‌های ژنتیکی ویروس جدا‌شده از یک بیمار و نمونه‌های به‌دست‌آمده از بیماران چینی و دو توریست این گمانه را مطرح کرده بودند.

مجموعه این شواهد نشان می‌دهد احتمالا شیوع ویروس جدید کرونا بسیار بسیار زودتر از آنچه تصور می‌شود در چین آغاز شده بود و جامعه جهانی در خوش‌بینانه‌ترین حالت، با یک اهمال بهداشتی بزرگ و در بدترین حالت، با یک پنهان‌کاری مواجه بوده است.