در آمریکا احتمال می‌رود دونالد ترامپ، رییس جمهوری آن کشور، تا دو هفته دیگر از برجام خارج شود. مایک پومپئو، وزیر خارجه جدید او گفته است که هنوز تصمیم نهایی گرفته نشده، اما اگر اشکالات برجام رفع نشود، آمریکا دلیلی برای ماندن در این توافق ندارد.

نگار مرتضوی، خبرنگار ایران‌اینترنشنال در واشنگتن، در این رابطه، گفت‌وگویی داشته‌ است با پال پیلار، یک مقام سابق سازمان سیا.  

مشروح گفت‌وگوی نگار مرتضوی با پال پیلار:

اگر دونالد ترامپ از برجام، توافق اتمی با ایران، خارج شود، فکر می‌کنید بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد و سیاست‌های آمریکا در قبال ایران چه خواهد بود؟

ترامپ و مشاوران او، پومپئو و بولتون، تلاش خواهند کرد که سرزنش‌ها متوجه کس دیگری شود. آن‌ها یا سعی خواهند کرد راه‌هایی پیدا کنند تا اتحادیه اروپا را برای ناکامی در یافتن راه‌حل‌های دیگری برای فشار بر ایران بر سر موضوع‌هایی غیر از برنامه هسته‌ای سرزنش کنند، یا احتمالاً تحریم‌های دیگری تحت عناوینی دیگر، وضع می‌کنند تا ایران را به این نتیجه برسانند که ماندن در برجام، منفعت اقتصادی برایش نداشته باشد و ایران این روند را نقض بیش از حد برجام در نظر بگیرد و با تسلیم دربرابر این وضع، از توافق هسته‌ای خارج شود. این هم راهی خواهد بود برای انداختن تقصیرها به گردن ایران و نه دولت ترامپ؛ و زمینه‌ای است برای سرزنش طرف ایرانی به‌دلیل نقض توافق.

درصورت خروج آمریکا از برجام، آیا فکر می‌کنید تنش نظامی بین ایران و آمریکا در منطقه یا متحدان آمریکا بیشتر خواهد شد؟

می توانیم در انتظار چالش سیاست‌های منطقه‌ای دوطرف در مناطقی مانند سوریه باشیم. من فکر می‌کنم این وضع، احتمال برخورد نظامی تصادفی میان نیروهای ایالات متحده و ایران یا حزب‌الله را افزایش بدهد. پیش‌تر شاهد بوده‌ایم که اسراییل - طبق بعضی گزارش‌ها- بیش‌از صدبار به سوریه حمله کرده، که طبق گزارش‌ها، متوجه هدف‌هایی مرتبط با ایران و در بسیاری از موارد، حزب‌الله لبنان بوده است. بدون شک شاهد کاهش چنین حمله‌هایی در سوریه نخواهیم بود و مداخله اسراییل احتمال برخوردهایی از این نوع را افزایش می‌دهد.

با حضور مایک پومپئو و مایکل بولتون در کابینه دونالد ترامپ، فکر می‌کنید سیاست‌های آمریکا در جنگ‌های منطقه در سوریه و در یمن، خصوصاً درمقابل ایران در این کشورها، چه تغییری خواهد کرد؟   

در این مسأله هم با وضع مشابهی روبه‌روییم. دولت ترامپ در موضوع جنگ‌های منطقه، برای مثال در یمن، رسماً طرف عربستان سعودی و امارات را گرفته است و مطمئناً با هر موضعی نزدیک به ایران در موضوع جنگ سوریه، شدیداً مخالفت می‌کند تا درکنار مسائل دیگر، عربستان را نیز تشویق کند. اگر جنگ یمن را به‌عنوان نمونه ویژه‌ای در نظر بگیریم، موضع دولت ترامپ، مانع شکل‌گیری انتقادهای جمعی از این موضوع می‌شود که طی آن، افراد بگویند در جنگ یمن با یک فاجعه انسانی رو‌به‌رو هستیم؛ بیشتر به‌دلیل تبعاتی که حمله نیروی هوایی عربستان و امارات به آن کشور درپی داشته، به‌همین دلیل باید سیاست خود را در این زمینه تغییر دهیم.

شما خودتان سال‌های در سی‌آی‌ای کار کرده‌اید و مایک پومپئو هم قبل از این‌که به‌عنوان وزیر خارجه انتخاب شود، رئیس سی‌آی‌ای بود؛ فکر می‌کنید که ترامپ یک جاسوس را به‌عنوان دیپلمات ارشدش انتخاب کرده است؟ این نشان‌دهنده چیست؟  

مایک پومپئو جاسوس نیست؛ یک مأمور امنیتی حرفه‌ای هم نیست؛ او یک سیاستمدار است! بنابراین او در جایگاه فردی با پیشینه امنیتی موضع‌گیری نمی‌کند. مایک پومئو، یک‌سال سمت ریاست سازمان سی‌آی‌ای را داشت و در آن سمت، از بسیاری جهت‌ها به‌هیچ‌وجه مانند رییس یک سازمان امنیتی رفتار نکرد و مانند یک سیاستمدار در سمتی امنیتی عمل کرد. این کاری است که رییس یک سازمان امنیتی نباید انجام دهد. به‌خصوص در مسائل مربوط به ایران، علناً در صحنه حضور فعال داشت و تلاش می‌کرد پرونده جدیدی علیه ایران درست کند. برای مثال، تلاش می‌کرد شواهدی به‌دست بدهد که بتواند با ارائه آن‌ها، افکار عمومی را به‌سمت ارتباط دادن ایران با القاعده هدایت کند.

آیا شما در فضای سیاسی امروز، تشابهی با فضای سیاسی قبل از حمله آمریکا به عراق و جنگ عراق می‌بینید؟

پانزده سال قبل، در زمان دولت جرج بوش پسر، تلاشی برای قبولاندن جنگ عراق به افکار عمومی به چشم می‌خورد. بخش‌ها و بریده‌هایی از گزارش‌های قابل قبول و موثق و ناموثق را برای ارائه به افکار عمومی جمع می‌کردند، تا این فکر را به مردم بقبولانند که عراق یا درحال ساخت سلاح‌های کشتار جمعی است، یا در نوعی ائتلاف و همکاری با شبکه القاعده قرار دارد؛ حتی با این که عراق متحد القاعده نبود. این دومی، نقطه‌ای بود که بیشترین تضاد را با ارزیابی‌های همان سازمان‌های امنیتی داشت. بعضی از ادعاهایی که مایک پومپئو طی ماه‌های گذشته در مورد ایران مطرح کرده، بسیار مشابه همان گفته‌هایی است که پانزده یا شانزده سال قبل درمورد عراق می‌شنیدیم.