چگونه فعالیتهای هدفمند به انسان در عبور از دوران کرونا کمک میکنند؟
مدام گفته میشود که در دوران محدودیتهای کرونا باید خودمان را سرگرم نگاه داریم؛ بعضیها باغبانی میکنند، نان میپزند و به تعمیرات در خانه مشغول میشوند. اما این «مشغولیتها» در این دوران پرتنش بر ما چه تاثیری دارند؟
مری ان مککول، استاد دانشگاه کویینز کانادا در مقالهای در پایگاه اینترنتی کانورسیشن توضیح میدهد که این فعالیتهای هدفمند میتوانند منبعی برای درمان و بهبود در دوران تنش باشند.
او با اشاره به توصیههایی که در زمینه انجام این گونه فعالیتها در پاییز سال ۲۰۱۱ و در واکنش به حوادث ۱۱ سپتامبر به یک سازمان غیردولتی آمریکایی ارایه داده بود، تاکید میکند با وجود تفاوتهایی که شرایط کنونی با شرایط آن دوران دارد، اما اصل موضوع تقریبا یکسان است.
این استاد دانشگاه مینویسد: «سرگرم بودن برای ما خوب است و نتایجش زمانی که ما در معرض ابهام، افسردگی و تغییر ناگهانی هستیم، حتی بیشتر است.»
به اعتقاد او، از زمانی که تاریخ بشر به ثبت رسیده، ما میدانیم اینکه موجودات انسانی به طور هدفمندی سرگرم باشند اهمیت دارد.
او ادامه میدهد که بر اساس یک بررسی جامعه درباره متون ملل متخلف، شواهد محکمی در مورد هفت شیوهای که فعالیتهای هدفمند میتوانند از سلامت ما در دورانهای بحرانی حمایت کنند، وجود دارد:
۱- هویت: آنچه ما انجام میدهیم به ما یادآوری میکند ما چه کسی هستیم. شیوهای که ما با آن خودمان را سرگرم میکنیم در ساختن و حفظ «خود» مشارکت میکند. مشغولیت ساز و کاری را ایجاد میکند که با آن گذشته، حال و آینده «خود» ادغام میشود. در مقابل این شرایط دشوار، مشغولیت، توانایی به فرد میبخشید که او پس از حل بحران، بسیار کاملتر و همگنتر است.
۲- مهارت: مشغولیت، مهارتمان را برای تمرین کنترل شرایط به ما یادآوری میکند. مشغولیت، حس قدرت مهار یک وضعیت، جهتدهی آن به سمت منافعمان و خروج بیکم و کاست از آن را تایید میکند. مشغولیت، از آدمها مسئول وضعیت خودشان میسازد تا این که قربانی این وضعیت. همچنین مشغولیت هم ذاتا انگیزهبخش است و هم پاداشدهنده، زیرا احساس مهارت و سازگاری ما را تایید میکند.
۳- عادت: مشغول بودن به شیوه معمول در میانه یک بحران، عادات نرمال روزانه را در ما تقویت میکند. این امر به ما اطمینان میدهد که چرخ روزگار میچرخد و بازیافتن یک زندگی عادی امکانپذیر است. عادات نشان دادهاند که موجب افزایش مهارت، کاهش خستگی، افزایش تمرکز و محافظت افراد در مقابل اثرات استرس شرایط دشوار میشوند.
۴- سرگرمی: مشغول بودن به کاری، اجازه میدهد تا از جنبههای منفی شرایط استرسزا دور شویم. فعالیت سرگرمکننده، اجازه میدهند تا افراد از موانع و مشکلات زندگی روزانه عبور کنند و در برخی شرایط حتی به تجربه بهینهای فراتر از واقعیتهای ثابت زمان و مکان دست یابد؛ حالتی که ما آن را «تچان» مینامیم که فرد آن قدر سرگرم است که که زمان و مکان اطرافش را هم حس نمیکند. مشغولیت این قدرت را دارد که موجب میشود مردم مشکلات زندگیشان را دور بزنند و به سمت رضایت و تعهد سالم قدم بردارند.
۵- حمایت: مشغول بودن اغلب شامل تعامل با دیگران است؛ حمایت کردن از تلاشهای آنها و دریافت متقابل حمایت از سوی آنان. همچنین حس تعلق به طور کلی به عنوان عاملی در نظر گرفته میشود که به مردم در رسیدن به نتایج مثبت کمک میکند و به آنان در غلبه یافتن بر استرس، بدون داشتن پیامدهای منفی برای سلامتیشان، یاری میرساند. مشغولیتهای جمعی همچنین میتواند نتیجه مثبت دوگانه داشته باشد: مشغولیتهای جمعی، علاوه بر نتایج سودمند آشکار برای کمکگیرنده، منفعتهای متعددی نیز برای کمکدهنده دارد.
۶- بقا: بسیاری از کارها ارزش ماندگاری دارند. شواهد موجود از مردمشناسی و دوران پیش از تاریخ نشان میدهد که انسانها مشاغلی را ایجاد کردهاند و از یکدیگر تمیز بخشیدهاند تا همکاری و بقای هم فرد و هم گروه را تقویت کنند. مشاغل نیازهای امنیتی و معیشتی را برآورده میکنند و به همین شیوه، ابزارهای اساسی برای بقا هستند.
۷- رابطه معنوی: در نهایت، وقتی زمانهای دشوار از راه میرسند، مشغولیتها میتوانند ابزاری برای بازسازی معنای زندگی باشند. در حالی که در دوران گذشته مردم میتوانستند برای دوباره معنا دادن به زندگی به مذهب روی بیاورند، در دوران مدرن که پلورالیسم غیردینی حاکم است، مشغولیت میتواند موثرترین ابزار در دسترس برای ارتباط با خود، دیگران، کیهان و امر قدسی باشد. در مواقع پرتنش، مشغول بودن میتواند این حس را به فرد ببخشد که تنها نیست، هم به معنای تحت اللفظی آن و هم به معنای عمیقترش.
استاد دانشگاه کویینز کانادا در پایان تاکید میکند: «به یادگیری بافتنی، انجام یوگا به صورت آنلاین و مرتب کردن عکسها ادامه دهید. هفت دلیل خوب وجود دارد که این کارها را انجام دهید. همه اینها به شما کمک خواهد کرد تا ببینید از این همهگیری با درک خود و جامعه سالم عبور میکنید.»