آدولف هیتلر با شلیک گلوله روز ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ به زندگی خود پایان داد. 

تنها چند روز پیش از تولد ۵۶ سالگی‌ هیتلر در ۲۰ آوریل، نیروهای ارتش سرخ شوروی به نزدیکی شهر برلین رسیده بودند و چهار روز بعد، با نزدیک شدن نیروهای آمریکایی و بریتانیایی، این شهر کاملا در محاصره بود.

هیتلر که حالا می‌دانست همه چیز را باخته است، نیمه شب ۲۹ آوریل با اوا براون، معشوقش ازدواج و وصیت‌نامه‌اش را تنظیم و امضا کرد و چنان که ادعا می‌شود، روز بعد هنگامی که نیروهای شوروی سابق تا چند کیلومتری ساختمان صدارت اعظم رسیده بودند، آدولف هیتلر آخرین نهار را با معشوقش صرف کرد، هر دو با کارمندان وداع کردند و با یک اسلحه و تعدادی قرص سیانور به اتاق خواب خصوصی هیتلر که در پناهگاه ۳ هزار فوتی زیر ساختمان صدارت اعظم بنا شده بود رفتند. هر دو آن‌ها سیانور خوردند و هیتلر با گلوله به خود شلیک کرد.

آیا هیتلر به راستی خودکشی کرد؟

از همان ساعات اولیه اعلام خبر مرگ هیتلر شایعاتی مبنی بر دروغین بودن خبر میان مردم منتشر شد. گفته شده بود که هیتلر به مانند بسیاری از افسران بلند پایه اس.اس، گردان حفاظتی حزب نازی با زیردریایی به آمریکای جنوبی فرار کرده، به آرژانتین رفته و بالاخره در عمارتی نزدیک دریاچه ناهول هواپی ( Nahuel Huapi) آرژانتین ساکن شده و همان‌جا در سال ۱۹۶۲ درگذشته است.

حتی مرد سالخورده ۱۲۸ ساله آرژانتینی ساکن شهر سالتا مدعی شده بود که خود هیتلر است و سال‌ها از ترس بازداشت، پنهان زندگی کرده است. شایعاتی از این دست در میان مردم رواج دارد و حتی دستمایه کتابی به نام «فرار آدولف هیتلر» به قلم گری ولف شد.   

کتاب‌هایی از جمله «کتاب هیتلر» که به درخواست استالین جمع‌آوری شد و نیز کتاب «آخرین روزهای هیتلر» نوشته آنتوان یوهاشیمستالر، مورخ آلمانی، حکایت از آن دارد که نظریه عدم خودکشی هیتلر به وسیله سازمان اطلاعات شوروی ترویج شده است.

گورکی ژوکوف، فرمانده نظامی ارتش اتحاد جماهیر شوروی در یک کنفرانس خبری در پاسخ به سوالی در نهم ژوئن ۱۹۴۵ ادعا کرده بود که هیتلر خودکشی نکرده است. ادعای خودکشی نکردن و فرار هیتلر به اسپانیا یا آرژانتین بار دیگر از سوی استالین در کنفرانس پوتسدام (کنفرانس شورای سران کشورهای شوروی ،بریتانیا و آمریکا برای بررسی قراردادهای صلح با متحدان آلمان) تکرار شد.

اما به راستی چه بر سر جسد هیتلر آمد؟

به گفته شاهدان عینی صدای گلوله‌ای حوالی ساعت سه بعدازظهر روز ۳۰ آوریل از اتاق هیتلر شنیده شده و متعاقب آن هاینتس لینگه، از افسران اس.اس و پیشکار آدولف هیتلر و اتو گونشه، آجودان اس.اس به اتاق وارد شده و جسد هیتلر و اوا براون را کنار یکدیگر در حالی که خون از شقیقه سمت راست هیتلر می‌چکیده یافته‌اند.

جسد هیتلر و براون مطابق وصیت‌نامه هیتلر در یک پتو پیچیده می‌شود، از در خروج اضطراری پناهگاه به حیاط پشتی ساختمان منتقل و با بنزین در حالی سوزانده می‌شود که گونشه، لینگه، گابلز و تعدادی دیگر از افسران بلندپایه ارتش با سلام نظامی (درود هیتلری) به احترام پیشوا (لقب هیتلر) دست‌های راستشان را بالا برده بودند.

یکم ماه مه ۱۹۴۵ خبر مرگ هیتلر رسما اعلام می‌شود. سیزده ساعت پس از واقعه ژوزف استالین، رهبر وقت کمونیست شوروی از مرگ هیتلر مطلع شد. استالین که می‌خواست از خبر مرگ هیتلر مطمئن شود، دستور پیدا کردن اجساد را صادر می‌کند. یک روز بعد ساختمان صدارت اعظم به تصرف نیروهای شوروی در می‌آید و دو روز بعد باقیمانده اجساد هیتلر و اوا براون پیدا می‌شود.

گفته می‌شود باقیمانده اجساد ابتدا در جنگلی در منطقه براندبورگ در شرق آلمان دفن و به دلیل جابه‌جایی مرکز سازمان اطلاعات شوروی در آلمان، نبش قبر و دوباره در محل مرکز جدید در ماگدبورگ آلمان دفن می شوند.

۲۵ سال بعد در سال ۱۹۷۰ پیش از واگذاری آن مرکز به آلمان شرقی، ک.گ.ب، سازمان اطلاعات شوروی از ترس مبدل شدن محل دفن اجساد به زیارتگاهی برای طرفداران هیتلر باقیمانده اجساد را دوباره از گور بیرون می‌کشد، می‌سوزاند و خاکستر اجساد را در آب رودخانه البه می‌پراکند.

بعدها دو تکه از استخوان جمجمه آدولف هیتلر در سال ۱۹۹۳ در آرشیو سازمان اطلاعات روسیه شناسایی شد. بر خلاف تحقیق محققان آمریکایی در سال ۲۰۰۹ که تکه استخوان را به زنی زیر چهل سال نسبت دادند، تحقیقی جدید که در مجله اروپایی پزشکی داخلی (European Journal of Internal Medicine) منتشر شده نشان می‌دهد که هیتلر به واقع در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ مرده است.

هر چند هنوز محل واقعی باقیمانده خاکستر آدولف هیتلر، دیکتاتور آلمان که وعده داده بود حکومتش هزار سال دوام خواهد داشت مورد مجادله هست، شاید موضوع اصلی‌ بررسی و نقد شرایطی است که در آن چنین دیکتاتورهایی بارور و پروار می‌شوند.