جلسات چهار روزه استماع نمایندگان حقوقی ایران و آمریکا پنجشنبه ۸ شهریور در لاهه به پایان رسید. حالا ایران باید صبر کند تا ببیند آیا ادله‌ای که به دادگاه ارائه کرده، پذیرفته می‌شود و آیا آمریکا قبول می‌کند که دور دوم تحریم‌ها از آبان ماه اجرا نشود.

 وکلای آمریکا همچنان که روزهای قبل نیز در دادگاه تاکید کرده بودند، امروز نیز مشکلات اقتصادی را ناشی از عملکرد دولت، و نه تحریم‌ها دانستند.

در جلسه امروز دادگاه، موضوع تحریم شرکت‌های هواپیمایی ایران و عدم فروش هواپیما و قطعات آن مورد بحث قرار گرفت و وکلای آمریکا دلیل تحریم این شرکت‌ها را «انتقال نیرو و اسلحه» به مناطق ناآرام از جمله سوریه عنوان کردند.

نمایندگان آمریکا در دادگاه گفتند در صورتی که ایران اثبات کند بخش‌هایی از اقتصادش که غیرمرتبط با تحریم‌هاست آسیب دیده، «اقدام هایی را در نظر خواهد گرفت».

در نهایت، رییس هیات آمریکایی، ایران را «تهدید علیه امنیت ملی آمریکا» خواند و از دادگاه خواست تا درخواست ایران مبنی بر «تعلیق تحریم‌ها و اقدام‌های ضدایرانی آمریکا» را رد کند.

امروز پس از پایان یافتن چهار جلسه رسیدگی به شکایت ایران علیه آمریکا دیوان بین‌المللی دادگستری اعلام کرد که تاریخ دقیق صدور دستور موقت دادگاه به اطلاع دو طرف ایرانی و آمریکایی خواهد رسید.

بر اساس آنچه پیش‌تر اعلام شده بود، رای دادگاه لاهه ظرف یک ماه آینده اعلام می‌شود. پس از صدور قرار موقت، دادگاه باید وارد ماهیت دعوا شود و به صلاحیت خود برای رسیدگی به این دعوا رای دهد.

اگر رای دیوان لاهه درباره صلاحیت خود مثبت باشد و ادعای ایران علیه آمریکا را بپذیرد، آمریکا ملزم به اجرای حکم خواهد شد. اما پیش‌بینی می‌شود که آمریکا به رای دادگاه تمکین نکند و موضوع در شورای امنیت سازمان ملل طرح شود.

به‌نظر می‌رسد که ایران راه طولانی در پیش داشته باشد، چون در شورای امنیت هم آمریکا می‌تواند از حق وتوی خود استفاده کند.

ترامپ، رییس جمهور آمریکا، ۱۸ اردیبهشت ماه اعلام کرد که توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی را نمی‌پذیرد و از این معاهده خارج می شود. پس از آن، تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران آغاز شد. نخستین دور تحریم‌ها در مردادماه آغاز شد.

ایران ۲۵ تیرماه اعلام کرد که از امریکا به دادگاه لاهه شکایت کرده است و دادگاه شکایت ایران از آمریکا در دیوان بین‌المللی دادگستری از پنجم تا هشتم شهریورماه برگزار شد. در این دادگاه ایران ادعا کرد که خروج دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، از برجام و بازگرداندن تحریم‌های ایران موجب آسیب دیدن اقتصاد، کسب‌وکار شرکت‌ها و وضعیت معیشتی شهروندان ایران شده است.

ایران همچنین مدعی شده که آمریکا به عهدنامه موسوم به «مودت»، که در سال ۱۳۳۴ درباره روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و ایالات‌متحده آمریکا به امضا رسیده، پایبند نبوده و حاضر به حل مسائل میان دو کشور از مسیر دیپلماتیک نیست.

این درحالیست که وکلای آمریکا در دادگاه لاهه، طرح شکایت ایران بر اساس عهدنامه مودت را «طفره رفتن قانونی» خواندند.

طرف آمریکایی ادعا کرد که برجام از لحاظ قضایی الزام‌آور نیست و تنها راه‌حل دیپلماتیک را درنظر گرفته است. از این رو، از نخستین روز برگزاری دادگاه، آمریکا صلاحیت دیوان بین‌المللی دادگستری برای بررسی این دعوی را زیر سؤال برد.

ایران پیش از طرح شکایت مربوط به برجام علیه آمریکا، شکایت دیگری را نیز در دادگاه لاهه به ثبت رسانده بود. در شکایت قبل، موضوع توقیف دو میلیارد دلار از دارایی‌‌های بانک مرکزی ایران در آمریکا مطرح شده بود. جلسه رسیدگی به آن شکایت قرار است ۱۶ تا ۲۰ مهرماه تشکیل شود.