رهبران کره‌شمالی و آمریکا به دیدار هم شتافته‌اند، با این توافق اولیه که کره‌شمالی آمادگی دارد از برنامه هسته‌ای‌اش دست بشوید و شبه جزیره کره خالی از سلاح هسته‌ای باشد.

این دیدار در حالی است که دو رهبر تا اندکی پیش‌تر زرادخانه‌های اتمی خود را به رخ می‌کشیدند. ترامپ در بی‌حاصل بودن مذاکره با کره‌شمالی، وزیر خارجه پیشین خود را که به دنبال راه مذاکره با کره‌شمالی بود، سرزنش کرده بود که تیلرسون «در حال تلف کردن وقت خود در تلاش برای مذاکره با مرد کوتوله موشکی است».

ترامپ تا آن‌جا پیش رفته بود که در صحن علنی سازمان ملل کره‌شمالی را به «نابودی کامل» تهدید کرده بود. رهبر کره‌شمالی نیز گفته بود که انگشت‌اش بر کلید شلیک هسته‌ای است.

در شرایطی که به گفته آیت الله خامنه‌ای، ایران در «حبس هسته‌ای» گیر کرده و رهبر جمهوری اسلامی تلویحاً تهدید کرده که برنامه متوقف شده هسته‌ای را آغاز می‌کند، نگاه تهران به این رویداد چیست؟

از یاد نباید برد که «نرمش» کره‌شمالی نتیجه افزایش تحریم‌ٔها بر این کشور و انزوای اقتصادی آن است. به عبارت دیگر، همانگ‌ونه که فشار تحریم‌ها بر جمهوری اسلامی پاسخ داد، در مورد کره شمالی نیز اینک پاسخ داده است و در نتیجه ترامپ می‌تواند آن را به عنوان دست‌آورد سیاست خارجی خود مطرح کند.

در آخرین قطعنامه‌ای که به پیشنهاد آمریکا به شورای امنیت برای تشدید تحریم‌ها علیه کره‌شمالی ارائه شد، کلیه ۱۵ عضو، از جمله روسیه و چین نیز به قطعنامه رأی مثبت دادند. از این رو، ترامپ می‌تواند مدعی شود که او توانسته اجماع جهانی علیه پیونگ یانگ ایجاد کرده و این کشور سرسخت را به پای مذاکره آورد. (چنین رویدادی درباره ایران نیز به شدت محتمل است که حتی روسیه و چین نیز به جمع حامیان تحریم علیه ایران بپیوندند).

در قطعنامه مزبور که در ۲۲ دسامبر  ۲۰۱۷ (یکم دی‌ماه ۱۳۹۶) از تصویب شورای امنیت گذشت، صادرات سالانه نفت به کره‌شمالی از دو میلیون بشکه نفت به نیم میلیون بشکه نفت کاهش پیدا کرده است. هم‌چنین صدور مواد غذایی، محصولات کشاورزی، ماشین‌آلات و تجهیزات الکتریکی به کره‌شمالی ممنوع اعلام شده است. مایک پنس، معاون رئیس جمهوری آمریکا گفته که در نتیجه «فشار حداکثری» بر پیونگ یانگ، انزوای کیم جونگ اون موثر افتاده است.

در چنین شرایطی که کشوری سرسخت و دارنده توان هسته‌ای به چنین نقطه‌ای رسیده که از توان بازدارندگی خود دست بشویید، ولی اقتصاد خود را شکوفا کند، نگاه تهران به فشارهای اقتصادی حداکثری آمریکا پس از خروج این کشور از برجام چه خواهد بود؟ آیا از سرگیری برنامه هسته‌ای آن گونه که آیت‌الله خامنه‌ای تلویحاً به آن اشاره کرده جز رسیدن به همین نقطه‌ای است که اینک کره‌شمالی به آن رسیده تا اقتصاد خود را نجات دهد؟

از یاد نباید برد که باراک اوباما با هدف ایجاد «تغییر رفتار» در رژیم اسلامی وارد مذاکرات هسته‌ای با ایران شده بود. پیشنهاد حسن روحانی مبنی بر پیشبرد برجام ۲ و ۳ و ۴ نیز با این هدف انجام شده بود که همه پرونده‌ها میان ایران و آمریکا به سرانجام مشابه برسد؛ پیشنهادی که در دم مورد مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای قرار گرفت و در نتیجه اینک جمهوری اسلامی به گفته شخص آیت‌الله خامنه‌ای در تله «حبس هسته‌ای» قرار گرفته است، که هم به تعهدات برجام پایبند باشد و هم از منافع آن بی‌بهره.

از یاد نباید برد که در نگاه اصولگرایان «دلواپس»، کره شمالی همواره مدلی از مقاومت سرسختانه علیه امریکا به حساب می‌آمد. در روابط تنگاتنگ تهران-پیونگ یانگ همین بس که به یاد آوریم بسیاری از توانمندی موشکی ایران از کره‌شمالی الگو گرفته شده است. در تحلیف حسن روحانی در سال ۱۳۹۶ نفر دوم کره‌شمالی به تهران سفر کرده و برای ۱۰ روز میهمان ویژه جمهوری اسلامی بود و مذاکرات محرمانه‌ای با او صورت گرفت.

از این رو، اصولگرایان همواره با تمجید و تحسین از مدل کره شمالی، روند مذاکراتی را که منتهی به برجام شد، به باد انتقادهای تند خود گرفته بودند. آن‌ها با شعار «دلواپسیم» در سفارت آمریکا «همایش بزرگ مخالفان توافق با آمریکا» را برپا کردند و با اشاره به مقاومت کره‌شمالی در برابر آمریکا، ظریف و روحانی را خائن خواندند و برجام را به منزله نوشاندن جام زهر به رهبر می‌دانستند.

برای نمونه حسین شریعتمداری در تمجید کره‌شمالی در یادداشتی پیش از توافق آمریکا و کره‌شمالی نوشته بود که: «کره‌‌شمالی به درخواست آمریکا برای مذاکره پاسخ مثبت نداد و برنامه‌های هسته‌ای و موشکی خود را غیرقابل مذاکره اعلام کرد. با جرأت می‌توان گفت که کره‌شمالی در این زمینه از مذاکرات بی‌نتیجه و فاجعه‌آمیز ایران با آمریکا الگو گرفته و از این روی حاضر نشده است خود را مانند ما به چنبره فریب آمریکا گرفتار کند».

اینک با قبول کره‌شمالی برای برچیدن توان هسته‌ایش به شرط حصول توافق با آمریکا، دلواپسان می‌بینند که کشور سرسختی همچون کره‌شمالی نیز حاضر به دست شستن از برنامه موشکی‌اش هست تا از شر تحریم‌ها بگریزند. این یعنی نرمش از نوع کره‌شمالی.

پایگاه خبری «اعتدال» نزدیک به حسن روحانی نیز پیش‌تر در یادداشتی نوشته بود: «رییس کره‌شمالی دل دلواپسان ایرانی را شکست».

این همه در حالی است که نباید از یاد برد که نه فقط برای دلواپسان بلکه برای شخص رهبر جمهوری اسلامی، کره‌شمالی همواره الگوی مقاومت بود. در میان اندک سفرهای خارجی علی خامنه‌ای به دیگر کشورها، دیدار او از کره شمالی در ۱۳۶۸ همواره موجب شده بود که او با نگاه تحسین و تمجید به کره شمالی به عنوان سمبل مقاومت در برابر استکبار بنگرد. اما، اینک این مظهر مقاومت در برابر استکبار به دیدار رییس جمهور امریکا شتافته تا بلکه از انزوای جهانی خارج و اقتصاد خود را باز سازی کند؛ عینا وضعیتی که جمهوری اسلامی در آن قرار گرفته است.