سلب تابعیت از «عروسهای جهادی»
دونالد ترامپ، میگوید، هدی مثنی، دختری که آمریکا را ترک کرده تا مبلغ داعش شود اجازه ندارد به کشور بازگردد.
رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا گفته در واکنش به درخواست بازگشت هدی مثنی، آمریکایی عضو داعش، طی دستوری از مایک پمپئو، وزیر امور خارجه خواسته تا «به هدی مثنی اجازه ندهد که به کشور بازگردد.»
پیشتر مایک پومپئو گفته بود که این زن ۲۴ ساله شهروند ایالات متحده آمریکا نیست و نمیتواند در این کشور پذیرفته شود. این درحالی است که خانواده هدی مثنی و وکیلش میگویند که او شهروندی ایالات متحده آمریکا را دارد.
هدی مثنی در ایالت آلاباما بزرگ شده و چهار سال پیش، هنگامی که ۲۰ سال داشت به سوریه رفت تا به داعش بپیوندد.
حسن شبلی، وکیل هدی مثنی موضعگیری دونالد ترامپ را «نامعقول» خوانده و گفته دونالد ترامپ چطور از اروپاییها میخواهد که شهروندان خود را بازگردانند، اما «وقتی نوبت آمریکا میرسد بازی درمیآورد.»
به گفته این وکیل، هدی مثنی اکتبر ۱۹۹۴در ایالت نیوجرسی بدنیا آمده و گذرنامه معتبر آمریکایی دارد و شهروند این کشور است.
در مقابل مایک پومپئو میگوید «هدی مثنی شهروند آمریکا نیست و هیچ جایگاهی در این کشور نداشته و گذرنامه معتبری هم ندارد.»
پمپئو میافزاید این زن «حق ندارد هیچ گذرنامه و یا ویزایی برای سفر به آمریکا داشته باشد.»
به باور تحلیلگران، استدلال دولت آمریکا مبتنی بر این واقعیت است که پدر هدی مثنی یک دیپلمات یمنی بوده و فرزندان دیپلماتهای خارجی که در آمریکا بدنیا آمدهاند بطور معمول شهروند ایالات متحده آمریکا تلقی نمیشوند، به این دلیل که آنها تحت حاکمیت ایالات متحده آمریکا نیستند.
این در حالی است که به گفته وکیل هدی مثنی، پدر موکلش قبل از تولد هدی دیگر دیپلمات نبوده است.
گفته میشود هدی مثنی که از یکی از اعضای داعش دارای پسری ۱۸ ماهه است از پیوستن به داعش ابراز پشیمانی کرده و از اینکه در شبکههای مجازی به تبلیغ داعش دست زده عذرخواهی کرده است.
هدی مثنی در زمان عضویت در داعش در توییتر فعال بود و از شبکههای مجازی برای برای تبلیغ داعش بهره میبرد.
داستان مشابه شمیمه بیگوم در بریتانیا
از سوی دیگر داستان مشابهی در بریتانیا رخ داده است. وزارت کشور بریتانیا دیروز اعلام کرد که از شمیمه بیگوم، دختر نوجوان عضو سابق داعش سلب تابعیت کرده است.
تصمیم دولت بریتانیا در واکنش به ابراز تمایل شمیمه بیگوم به بازگشت به کشورش اخذ شده است.
شمیمه بیگوم چهار سال پیش زمانی که ۱۵ سال داشت مدرسهاش در شرق لندن را ترک کرد و راهی سوریه شد تا به داعش بپیوندد.
او پس از آنکه دو فرزندش را در سوریه به دلیل بیماری از دست داد، او مصمم است تا به هر قیمتی شده از فرزند سومش مراقبت کند.
براساس قوانین بریتانیا، سلب تابعیت تنها در صورتی ممکن است که فرد امکان اخذ شهروندی از جای دیگری داشته باشد. گمان میرود که شمیمه بیگوم بتواند شهروندی بنگلادش را اخذ کند. او از مادری بدنیا آمده که گفته میشود بنگلادشی تبار است.
این در حالی است که وزارت امور خارجه بنگلادش آب پاکی را رو دست دولت بریتانیا ریخته و گفته «خانم بیگوم» شهروند بنگلادش نیست و جایی برای طرح مجوز ورود او به کشور باقی نمیمانند.
از سوی دیگر بر اساس قانون «اصل خون» تابعیت بنگلادشی و حق شهروندی زمانی که فرد به ۲۱ سالگی میرسد از بین میرود، جز در مواردی که فرد تلاش کند آن را نگه دارد.
طبق اعلامیه جهانی حقوق بشر هر فردی حق دارد تابعیتی داشته باشد و نباید تابعیت هیچکسی به سلب شود. طبق قانون تابعیت بریتانیا مصوب ۱۹۸۱، تنها در صورتی میتوان شهروندی از فرد سلب شود که بدون تابعیت جایی باقی نماند.
هدی مثنی و شمیمه بیگوم در حال حاضر دو نمونه از انسانهای بیسرزمین هستند که مساله تابعیت آنها موضوع تازهای را برای دولتها و مدافعان حقوق بشر مطرح کرده است.