پس از آنکه در ماه‌های اخیر گزارش شد تعداد بسیار اندکی از افرادی که واکسن کرونای ساخت شرکت آسترازنکا تزریق کرده‌اند دچار لختگی خون شدند، یک نهاد نظارتی بریتانیا چنین خطری را یک در صدهزار نفر اعلام کرد و دو کارشناس آمار نیز این خطر را بسیار ناچیز و قابل چشم‌پوشیدن دانستند.

احتمال ارتباط بین تزریق واکسن آسترازنکا با موارد نادر لختگی خون را چند روز پیش آژانس دارویی اروپا تایید کرد و به دنبال آن، نهاد نظارت بر دارو و بهداشت در بریتانیا اعلام کرد خطر لخته شدن خون بر اثر تزریق واکسن آسترازنکا یک در ۱۰۰ هزار جوان است.

دو کارشناس برجسته آمار در مقاله‌ای که روز یکشنبه ۲۲ فروردین در روزنامه گاردین منتشر شد توضیح داده‌اند چرا می‌توان این خطر ناچیز را نادیده گرفت.

رئیس مرکز وینتون در دانشگاه کمبریج به همراه نماینده انجمن سلطنتی آمار در این مقاله نوشته‌اند اصلا فکر کردن به چنین خطر بسیار اندکی خودش چالش برانگیز است.

این دو کارشناس آمار به چند مورد اشاره کرده‌اند که احتمال وقوع‌شان معادل احتمال لخته شدن خون بر اثر تزریق واکسن کرونای آسترازنکا است.

مواردی همچون احتمال خطر مرگ بر اثر بیهوشی، یا سقوط در پرش با چتر، یا احتمال برنده شدن در لاتاری پس از خرید ۴۵۰ بلیت، یا حدس زدن پنج رقم آخر شماره موبایل یک نفر می‌تواند معادل احتمال لخته شدن خون بر اثر تزریق واکسن آسترازنکا در افراد جوان باشد.

به نوشته این دو کارشناس آمار، شاید به طور دقیق‌تر بتوان گفت این خطر با احتمال لخته شدن خون یک زن جوان در هفته اول مصرف قرص‌های ضدبارداری برابر است.

در پاسخ به این پرسش که افراد چگونه به خطرات واکنش نشان می‌دهند و آیا آنها را جدی یا نادیده می‌گیرند، این دو کارشناس تاکید کردند که اساسا مقوله خطر، بیشتر مقوله حسی است تا تحلیلی.

پس از اعلام هفته گذشته درباره واکسن آسترازنکا، مرکز وینتون به بررسی مزایا و خطرات این واکسن در گروه‌های سنی مختلف پرداخت.

بر اساس این ارزیابی، وقتی بر اثر واکسیناسیون کرونا، ویروس به میزان زیادی در گردش نباشد، ابتلا به کرونا در افراد جوان‌تر خفیف خواهد بود، زیرا به طور کلی بروز بیماری کووید-۱۹ در این افراد شدید نیست.

این در حالی است که در این ارزیابی، مزایای مهم احتمالی واکسیناسیون کرونا، از جمله جلوگیری از خطر لخته شدن خون بر اثر ابتلا به کرونا در نظر گرفته نشده است.

این مطلب می‌افزاید همچنین دوره‌های طولانی‌تری از کووید وجود دارد؛ به طوری که حدود ۱۲ درصد از افراد ۱۷ تا ۲۴ سال، علائم این بیماری را ۱۲ هفته پس از ابتلا بروز می‌دهند.

این دو کارشناس آمار تاکید می‌کنند واکسیناسیون کرونا فقط برای کسانی که واکسن کرونا تزریق می‌کنند مفید نیست. بلکه واکسیناسیون کرونا از ابتلای بدون علامت و در نتیجه شیوع بیشتر ویروس جلوگیری می‌کند. به همین دلیل، همه کسانی که با افراد واکسینه شده برخورد دارند، از مزایای واکسیناسیون کرونا بهره می‌برند. 

در مطلب این دو کارشناس، تاکید شده که زندگی نه امن است و نه خطرناک، بلکه انسان در طیفی از خطرات زندگی می‌کند: خطرات بسیار ناچیزی وجود دارد که انسان‌ها واکنشی در برابر آنها نشان نمی‌دهند. در مقابل خطرات سطح بالایی وجود دارد که برای مقابله با آنها، فعالیت‌های خود را متوقف می‌کنیم. سومین دسته، خطرات قابل تحمل است؛ به طوری که سعی می‌کنیم ضمن کاهش موارد منفی، به دنبال بهره‌مندی از آنها باشیم. 

این دو کارشناس در پایان مطلب خود نتیجه می‌گیرند که وقتی ویروس در گردش است، خطرات کووید-۱۹ برای اغلب مردم بیشتر از خطرات حداقلی واکسن کروناست.