جهان پساکرونا؛ پیامدهای ماندگار یک بیماری همهگیر
شاید باورش چندان آسان نباشد اما این روزها، با شدت گرفتن بحران همهگیری ویروس جدید کرونا، با پدیدهای مواجهیم که بنیان دنیای ما را برای همیشه زیرورو خواهد کرد، دگرگونیهای ابدی و ماندگاری که ورای تصور امروز ماست و از این رو، شاید بتوان همهگیری جهانی (پاندمیک) کوویدـ۱۹ را با وقایع تاریخسازی همچون فروپاشی دیوار برلین یا ورشکستگی شرکت «لیمن برادرز»، یکی از چهار غول تامین سرمایه در آمریکا تا سال ۲۰۰۸، مقایسه کرد.
تردیدی نیست که همزمان با این بحران همهگیری و آشفتگی بازارهای مختلف در سراسر دنیا و عیان شدن کارآمدی (یا ناکارآمدی و بیکفایتی) دولتها، در ساختار قدرت و همچنین مناسبات سیاسی و اقتصادی دگرگونیهایی پایدار رقم خواهد خورد که آثار آن بعدها معلوم خواهد شد.
در بحبوحه ظهور این بحران و چشمانداز مبهم آینده بشر، شماری از اندیشمندان کوشیدهاند به فهم تغییر بنیادین پیش رو کمک کنند و به دگرگونیهای احتمالی در نظم جهانی بپردازند.
به باور استیون ام. والت، استاد روابط بینالملل از دانشگاه هاروارد، در دنیای پساکرونا، افراد محتاطتر، رونق کمتر و آزادی محدودتر خواهد بود. والت در مصاحبه با نشریه فارین پالیسی گفت: «این همهگیری جهانی حکومتها را تحکیم و ملیگرایی را تقویت میکند. تمام دولتها برای مدیریت بحران، اقدامهای ضروری را به کار خواهند بست و زمانی که بحران به پایان برسد، بسیاری تمایلی نخواهند داشت از این قدرتهای تازه [بهدستآمده] چشمپوشی کنند.»
والت عقیده دارد کوویدـ۱۹ بر مناسبات قدرت، از غرب تا شرق، تاثیر خواهد گذاشت و آهنگ تغییر آن را سرعت خواهد بخشید. او در ادامه افزود: «اوضاع میتوانست جور دیگری باشد؛ اما ملغمهای از یک ویروس کشنده، برنامهریزی ناکافی و رهبری ناکارآمد، بشریت را در مسیری تازه و نگرانکننده قرار داده است.»
جان آلن، ژنرال بازنشسته نیروی دریایی آمریکا و همچنین فرمانده پیشین نیروی بینالمللی کمک به امنیت افغانستان موسوم به «آیساف» وابسته به ناتو، بر این باور است که تاریخ کوویدـ۱۹ را «فاتحان» خواهند نوشت. آلن به فارین پالیسی با اشاره به اینکه «کوویدـ۱۹ سبب تداوم رکود فعالیت اقتصادی و افزایش تنش میان کشورها خواهد شد»، گفت: «در بلندمدت، همهگیری جهانی ظرفیت تولید اقتصاد جهانی را احتمالا به میزان قابلملاحظهای کاهش خواهد داد، بهویژه اگر کسبوکارها تعطیل شوند و افراد از بدنه نیروی کار جدا شوند.» به گفته آلن، خطر این نابسامانی برای کشورهای در حال توسعه عظیمتر است.
پیشبینی دبورا تانن، نویسنده و استاد زبانشناسی از دانشگاه جرج تاون، از دنیای پس از بحران کرونا این است که ملاقاتهای حضوری معذبکننده خواهند شد. به باور تانن، «آسودگی خاطر از حضور دیگران احتمالا با آسودگی خاطر از غیبت دیگران عوض خواهد شد، بهویژه در مورد کسانی که آشنایی نزدیک و صمیمیت نداریم.» این زبانشناس در مصاحبه با نشریه پولیتیکو گفت: «بهجای این سوال که آیا لزومی دارد این کار آنلاین انجام شود؟ میپرسیم آیا دلیلی دارد که این کار حضوری صورت بگیرد؟»
با وجود این، الکساندرا لنگ، منتقد و صاحبنظر در حوزه معماری، نظری متفاوت دارد و امیدوار است که در دنیای پساکرونا، افراد ارزش کاربردی پارکها و فضاهای باز را بیشتر بدانند و فرهنگ ملاقات حضوری در فضای سبز احیا شود. او در گفتوگو با پولیتیکو توضیح داد پس از پایان این بحران، جامعه احتمالا به ارزش فضاهای باز بیشتر پی خواهد برد، نه فقط بهعنوان محلی برای برگزاری رویدادهای مهم و موارد کاربردی، بلکه بهعنوان فرصتی برای گردهمایی رودررو.