بنیاد عبدالرحمان برومند وضعیت شیوع کرونا در زندان‌های ایران و همچنین وضعیت بهداشتی زندان‌ها را «وخیم‌تر» از گذشته خواند و اعلام کرد که این بیماری در مردادماه در زندان‌ها «بیداد کرد».

این بنیاد غیردولتی مستقر در واشینگتن، در گزارشی تاکید کرد که مقام‌های جمهوری اسلامی درباره تعداد مبتلایان و جانباختگان کرونا در زندان‌ها پنهانکاری می‌کنند.

در این گزارش اعلام شده که کرونا در مردادماه در ایران بیداد کرده است، به‌ویژه در زندان‌های «پرازدحام، فرسوده و غیربهداشتی».

این بنیاد به مواردی از جمله نگهداری زندانیان در بندهایی با بیش «از دو تا سه برابر ظرفیت‌»، «فقدان توجیه‌ناپذیر مواد شوینده رایگان و آب گرم» و «فقدان چشمگیر اقدامات روشمند برای ضدعفونی بندها و فضاهای عمومی زندان» اشاره کرده است.

مقام‌های جمهوری اسلامی پس از شیوع کرونا از اعزام ۱۰۰ هزار زندانی به مرخصی خبر دادند. با این حال بنیاد برومند تاکید کرد که این اقدام با بازگشت زندانیان از مرخصی در اردیبهشت‌ماه، از دستور کار خارج شد. 

براساس این گزارش، پژوهش‌های انجام شده «حاکی از قصور مقام‌های ایران در کاهش متناسب جمعیت زندانی و عدم اجرای پروتکل‌های پیشگیری است». 

در برخی از زندان‌ها، زندانیان مبتلا به کرونا قرنطینه شده‌اند. با این حال به گفته بنیاد برومند، این قرنطینه زندانیان مبتلا به دلیل تماس زندانیان در فضاهای مشترکی مانند حمام، راهرو و آشپزخانه در بسیاری از موارد «بی‌حاصل» بوده است.

این بنیاد در گزارش خود به وضعیت ۲۱ زندان ایران اشاره کرده است. در اکثر زندان‌هایی که به صورت نمونه در این گزارش به آنها پرداخته شده، مواد بهداشتی و ماسک به صورت رایگان بین زندانیان توزیع نمی‌شود. همچنین ضدعفونی کردن محیط‌های زندان در بیشتر این زندان‌ها تنها در ماه‌های نخست شیوع کرونا انجام شده است.

پیش از این نیز گزارش‌هایی درباره وضعیت نامناسب خدمات بهداشتی در زندان‌های ایران پس از شیوع کرونا منتشر شده است. با این حال صداوسیما با انتشار گزارش‌هایی از ارائه خدمات پزشکی به زندانیان سخن گفته است.

تعدادی از زندانیان سیاسی بند ۸ زندان اوین گزارش تلویزیون ایران درباره دسترسی زندانیان به خدمات بهداشتی و پزشکی در ایام کرونا را  «سراسر دروغ» خواندند. نرگس محمدی، نایب‌رییس زندانی کانون مدافعان حقوق بشر، نیز گزارش تلویزیون ایران درباره وضعیت زندان زنجان را تکذیب کرد.

کمبود شدید امکانات در زندان‌های سراسر ایران

در همین حال براساس گزارش بنیاد برومند در بند قرنطینه زندان مرکزی مشهد (وکیل آباد) که زندانیان در ابتدای ورود به زندان ۲۱ روز در آن نگهداری ‌می‌شوند، ۱۵۰۰ زندانی  روی زمین ‌می‌خوابند و گاهی مجبورند به طور مشترک از یک تختخواب استفاده کنند. 

این سازمان همچنین نوشت که تست کرونای هفت نفر از زندانبانان زندان تایباد در اواسط مردادماه، مثبت بوده، اما این موضوع از دیگران پنهان شده و جان حدود ۳۰۰ زندانی و بقیه کارکنان زندان به خطر افتاده است.

بر اساس این گزارش  مسئولان زندان تیپ ۵ زندان فشافویه، نه بندها را ضدعفونی ‌می‌کنند و نه مواد ضدعفونی‌کننده در اختیار زندانیان قرار ‌می‌دهند.

این بنیاد همچنین نوشت که اردوگاه فشافویه نیز امکانات تامین نیازهای پزشکی هزاران نفری را که به دلیل استعمال مواد مخدر بازداشت شده‌اند، ندارد. 

در زندان شهر ری نیز مسئولان زندان تنها یک بار ماده ضدعفونی‌کننده در میان زندانیان توزیع کرده‌اند و هرگز مواد شست‌وشو  یا مواد بهداشت شخصی دیگری پخش نشده است. 

پیشتر، ژیلا بنی‌یعقوب، زندانی سیاسی سابق و روزنامه‌نگار، نوشته بود که ۸ زندانی که  تست کرونای آنها مثبت بود، از دیگران جدا و سپس به حال خود رها شده بودند و حتی به آنان تا ساعت پنج بعدازظهر غذا نداده بودند.

براساس گزارش بنیاد برومند، در بندهای ۱ و ۲ زندان مرکزی سنندج بین ۱۰۰ تا ۱۷۰ نفر نگهداری می‌شوند که بسیاری از آنها نیز چاره‌ای جز خوابیدن روی زمین ندارند. 

در این گزارش آمده، در زندان برازجان نیز میزان بالای ابتلا و فضای محدود زندان باعث شده مسئولان، زندانیان بیمار را با زندانیان سالم در یک جا نگهداری کنند. 

دهم مردادماه، سازمان عفو بین‌الملل اعلام کرد نسخه‌ای از چند نامه‌ مقام‌های ارشد زندان‌های ایران را رویت کرده که نشان می‌دهد دولت حسن روحانی از پذیرش درخواست‌های مکرر آنها برای ارائه امکانات لازم برای کنترل شیوع کرونا در زندان‌ها امتناع کرده است.