کرنل فروتا، سرپرست موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بامداد یک‌شنبه وارد تهران شد.

سفر مقام ارشد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران تنها یک روز بعد از آن انجام شد که بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، جزییاتی از اجرای گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران را اعلام کرد.

فروتا پس از درگذشت یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سرپرستی آژانس را به‌عهده گرفت و از نامزدهای مدیرکلی این سازمان است.

او که برای اولین بار در سمت «سرپرست موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» برای سفری یک روزه به ایران سفر کرده، قرار است در تهران با مقامات ارشد جمهوری اسلامی ایران گفت‌‌وگو کند.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، علی‌اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی،  و علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، سه مقام ارشدی هستند که فروتا در تهران با آن‌ها دیدار و گفت‌وگو می‌کند.

پیشتر، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دایم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌‌های بین‌المللی در وین گفته بود که «مدیرکل موقت آژانس در چارچوب رایزنی‌های سطح عالی بین طرفین به تهران سفر می‌کند.»

غریب آبادی تاکید کرده بود که «این دیدار، جزئی از تعاملات و همکاری‌های جاری ایران و آژانس و در چارچوب رایزنی‌های سطح بالا میان طرفین است».

براساس مفاد برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران، در دوره‌های زمانی گزارشی از میزان پایبندی تهران به توافق هسته‌ای را به شورای حکام این نهاد گزارش می‌کند.

همزمان با سفر کرنل فروتا  به تهران، جان بولتون، مشاور امنیت ملی رییس جمهوری آمریکا، به همزمانی این سفر و اقدام جمهوری اسلامی ایران برای اجرای «گام سوم کاهش تعهدات برجامی»، گفت: «سرپرست موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی زمانی به ایران می‌رود که آژانس، هیات مدیره را از فعالیت‌های مخفیانه هسته‌ای ایران باخبر کرده است.»

بولتون تاکید کرد: «ما همراه با دیگر کشورهای عضو شورای حکام، مشتاق دریافت گزارش کامل در سریع‌ترین زمان ممکن هستیم.»

حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی، شامگاه چهارشنبه، سیزدهم شهریور، در یک نشست خبری بعد از جلسه سران قوا و  در حالی که علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی و ابراهیم رییسی، رییس قوه قضاییه، او را همراهی می‌کردند،  فرمان اجرای «گام سوم کاهش تعهدات برجامی» را از «روز جمعه، پانزدهم شهریور» صادر کرد.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، روز پنج‌شنبه چهاردهم شهریور، در نامه‌ای به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی و دفاعی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران اجرای گام سوم «کاهش تعهدات برجامی» را از روز پنج‌شنبه، چهاردهم شهریور آغاز کرده است.

بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز شنبه شانزدهم شهریور، ماه اعلام کرد جمهوری اسلامی در جدیدترین اقدام در کاهش تعهداتش در چارچوب برجام،گازدهی به سانتریفیوژهای پیشرفته IR6 را در یک زنجیره ۲۰ تایی آغاز کرده است.

او در تشریح «گام سوم» ایران در توقف تعهدات برجامی‌، گفت: «IR6 قرار بوده ۱۱ سال بعد از برجام گازدهی شود که گازدهی آن را شروع کردیم.»

کمالوندی با اعلام این‌که راه‌اندازی «زنجیره ماشین IR4 بیست‌تایی» هم انجام شده و ماشین‌های IR6 به‌صورت زنجیره ۲۰ تایی از روز جمعه گازدهی شده است، گفت: «زنجیره ۳۰‌ تایی را در برنامه بعدی انجام می‌دهیم».

کمالوندی البته گفت که در نظارت‌های بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «تغییری» اعمال نخواهد شد و «تعهدات شفاف‌سازی کما‌فی‌السابق انجام می‌شود».

جمهوری اسلامی ایران پیشتر نیز در دو اقدام که آن را گام‌های اول و دوم «کاهش تعهدات برجامی»  عنوان کرد ابتدا از سقف تعیین شده در برجام برای ذخیره حداکثر ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور کرد و سپس سطح غنی‌سازی در مجتمع هسته‌ای نطنز را از سطح ۳/۶۷ درصد تعیین شده در برجام فراتر برد و به ۴/۵ درصد رساند.

کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز شنبه گفت که با اجرای پیرامون گام سوم کاهش تعهدات برجامی «عملا ما در حوزه فنی به انتهای کار رسیده‌ایم به جز موضوع فردو و مسائل سوخت مصرف شده چیزی دیگری باقی نمی ماند.»

او گفت: «ما از اروپاییان قطع امید کردیم اما اروپایی‌ها باید تلاش کنند تا به تعهداتش عمل کنند و  اگر چنین نکنند ممکن است ما به نقطه پایان تعهدات فنی نزدیک شویم، زیرا  ادامه برجام با این مسیر بی‌معنا خواهد بود.»