روزنامه نیویورک‌تایمز پس از چند ماه تحقیق روی۷۰ نفتکش ایرانی از زمان تشدید تحریم‌های آمریکا دریافته است که چین و تعدادی دیگر از مشتریان نفتی ایران به خرید نفت از جمهوری اسلامی ادامه داده‌اند.

این روزنامه از تاریخ دوم ماه مه و همزمان با اعلام پایان معافیت‌های نفتی آمریکا برای تعدادی از خریداران نفت ایران مشغول بررسی مسیر شناورهایی بوده است که از ایران به مقاصد اعلام‌نشده نفت خام حمل می‌کرده‌اند.

نیویورک‌تایمز نوشت طی مدت مذکور،  ۱۲ فروند نفتکش، نفت خام ایران را به چین یا کشورهای شرق مدیترانه از جمله سوریه و ترکیه ارسال کرده‌اند. پیش از این تنها مقصد تعدادی از این ۱۲ نفتکش از سوی رسانه‌های دیگر مانند رویترز و بلومبرگ گزارش شده بود. 

نیویورک‌تایمز نوشت: «جریان مستمر نفت، چالش دولت ترامپ را در استفاده از تحریم‌ها برای صفر کردن صادرات نفت ایران آن هم زمانی که در زمینه سیاستگزاری درباره ایران با هم‌پیمانان و شرکای خود دچار افتراق شده، برجسته می‌سازد.»

دونالد ترامپ سال گذشته به صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای برجام که در سال ۲۰۱۵ بین ایران و شش قدرت جهانی منعقد شده بود خارج شد و تحریم‌های لغوشده، از جمله تحریم‌های شدید نفتی و بانکی، را برقرار کرد. تحریم‌های نفتی در ماه نوامبر سال گذشته اجرایی شد و چند ماه بعد معافیت‌های اعطایی به هشت مشتری نفت ایران نیز به پایان رسید. 

ریچارد نویو، از مقام‌های سابق کاخ سفید، گفت: «این دست تهدیدها را زمانی که نتوان عملیاتی کرد نباید مطرح کرد....هم‌اکنون می‌توان دید که قدرت آمریکا با محدودیت‌های مواجه است. چین و جاهای دیگر آماده‌اند که بگویند: نه! ما قرار نیست دنباله‌وری آمریکا باشیم.»  

روزنامه نیویورک‌تایمز اطلاعات حاصل از دو نهاد پایش کشتیرانی به نام‌های مارین ترافیک و رفینیتو را علاوه بر تصاویر ماهواره‌ای  بررسی کرده است.

نوآم رایدان، تحلیلگر در کلیپر دیتا که حرکت نفتکش‌ها را تحت نظر دارد، گفت: «تحریم‌های آمریکا مانع ارسال نفت ایران را به منطقه مدیترانه و آسیا نشده است.»

از نگاه قوانین بین‌المللی، خرید نفت و فرآورده‌های نفتی از ایران غیرقانونی به حساب نمی‌آید چرا که تحریم‌های آمریکا یکجانبه است. اما دولت ترامپ بارها اعلام کرده است مصمم به قطع کامل صادرات نفت ایران به‌عنوان مهمترین منبع درآمدی این کشور است.  

صادرات نفت ایران در ماه آوریل سال ۲۰۱۸، یعنی قبل از خروج آمریکا از برجام، به دو میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود. این رقم در ماه آوریل امسال به یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت و اخیرا برخی گزارش‌ها از صدور ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار بشکه خبر داده‌اند. 

طبق تحقیقات نیویورک‌تایمز، حداقل شش نفتکش در بنادر مختلف چین پهلو گرفته و محموله‌های نفتی خود را تخلیه کرده‌اند و بقیه نفت خام بارگیری‌شده در ایران را از کانال سوئز به سوریه و ترکیه ارسال کرده‌اند.  

به نوشته این روزنامه، از روی مختصات و آبخور کشتی می‌توان فهمید که آیا نفت بارگیری‌‎شده تخلیه شده است یا خیر.

این روزنامه نوشت دو نفتکش ایرانی به نام اسنو و سروک عازم چین بودند اما بدون تغییر در آبخور، آن کشور را ترک کردند و از این رو معلوم نیست که نفت را در چین تخلیه کرده باشند.

همچنین نفتکش ماریا ۳ حامل معیانات گازی به چین بود و پنج نفتکش دیگر که قبل از تاریخ دوم مه بارگیری شده بودند محموله‌های نفتی را در هند و چین تخلیه کردند.

نیویورک‌تایمز همچنین نوشت نفتکش‌های ایرانی دیگری  که همه بارگیری شده‌اند در خلیج فارس در انتظار مشتری‌اند. ایران نفت بارگیری‌شده بر این نفتکش‌ها را زیر قیمت عرضه می‌کند.