نمایندگی ایران در آژانس:تحولات هستهای اخیر به «شورای حکام» ربط ندارد
نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی بیانیهای اعلام کرد که «تحولات[هستهای] اخیر هیچ ارتباطی با مباحث مرتبط با پادمانهای آژانس و همچنین وظایف شورای حکام آژانس ندارد و موضوعات مرتبط با برجام، در مکانیزمهای تعیین شده مورد بحث و مشورت قرار خواهند گرفت.»
این بیانیه درحالی منتشر شد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی ساعتی پیش اعلام کرد که با درخواست آمریکا برای برگزاری نشست ویژه «شورای حکام» برای بررسی اقدامات اخیر ایران موافقت کرده است.
نمایندگی ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیهای با اشاره به یادداشت مطبوعاتی نمایندگی دائم ایالات متحده آمریکا در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین به منظور برگزاری نشست ویژه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بحث در مورد آخرین گزارش مدیر کل آژانس در مورد اجرای برجام این درخواست را «طنزی تلخ» خواند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «این یک طنز تلخ است که همان رژیمی که در عمل، برجام را بهواسطه خروج غیر قانونی و یکجانبه از این توافق نقض و به دیگران فشار وارد کرده است تا همین کار را انجام دهند و در نتیجه، اجرای آن توسط جامعه بینالمللی را از طریق اعمال همان ابزار قهرآمیز با مانع مواجه کرده است، حال نگرانی خود را در مورد اجرای همان توافق بیان میکند.»
ایران در این بیانیه تاکید کرد اینکه «آمریکا به عنوان نقضکننده نخستین و اصلی برجام، چنین درخواستی را مطرح کرده، حاکی از انزوای آن به علت مخالفت با چندجانبهگرایی و حاکمیت قانون در امور بینالمللی است.»
نمایندگی ایران اقدامات جمهوری اسلامی برای افزایش ذخیره اورانیوم غنیسازی شده و همچنین افزایش سطح غنیسازی از شانزدهم تیر ماه را «پاسخ» به وضعیتی عنوان کرد که «آمریکا مسبب آن بوده» است. نمایندگی ایران تاکید کرده است که جمهوری اسلامی با این اقدامات «به دنبال آن است تا توازن از بین رفته در برجام را بازگرداند و کاملا در انطباق با مقررات این توافق، بهویژه بندهای ۲۶ و ۳۶ آن است.»
جمهوری اسلامی ایران از اردیبهشت ماه سالجاری و یک سال پس از خروج آمریکا از برجام اقداماتی را تحت عنوان «کاهش تعهدات برجامی» آغاز کرد. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران در ۱۸ اردیبهشت طی نامهای دو گام نخست در این اقدامات شامل «توقف فروش اورانیوم غنیسازی شده و آبسنگین برای ۶۰ روز» را به اعضای برجام اعلام کرد و با تعیین مهلتی شصت روزه برای کشورهای اروپایی عضو برجام، اعلام کرد که «ایران چقدر در موضوع برجام خویشتنداری کرده اما فرصتها از دست رفته است و طرف مقابل نتوانسته به تعهداتش در برجام عمل کند به طوری که برای ایران راهی به جز کاهش تعهداتش نیست.»
با اینکه متن نامه روحانی در ردیف اسناد محرمانه کمیسیون مشترک برجام محسوب شد اما رسانهها خبر دادند که در این نامه روحانی خواهان «بازگشت شرایط در زمینه بانکی و نفتی به پیش از خروج آمریکا در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ شده» و تاکید کرده است که فاصله این اقدامات تا گامهای بعدی جمهوری اسلامی دو ماه خواهد بود.
در پایان این مهلت دو ماهه و به دنبال برگزاری کمیسیون مشترک برجام در وین در جمعه گذشته با حضور عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه ایران، فدریکا موگیرینی از عملیاتی شدن اینستکس به عنوان سازوکار مبادله تجاری میان اروپا و ایران خبر داد. مقامهای جمهوری اسلامی اینستکس را گامی به جلو اما ناکافی دانستند.
پس از این بود که سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که گام تازهای برای کاهش تعهدات برجامی میزان ذخیره اورانیوم غنیسازی شده ایران از سقف تعیین شده در برجام یعنی ۳۰۰ کیلوگرم عبور کرده است.با وجود واکنشهای گسترده به این اقدام، حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت ایران، گفت که گام بعدی جمهوری اسلامی افزایش سطح غنیسازی است و از ۱۶ تیر به بعد دیگر سطح غنیسازی به میزان ۳/۶۷ تعیین شده در برجام نخواهد بود و جمهوری اسلامی به هر میزان که در مصارف صلح آمیز نیاز داشته باشد اقدام به غنیسازی خواهد کرد.
علیاکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل رهبر جمهوری اسلامی، هم روز جمعه با بیان اینکه آمریکا با خروج از برجام آن را به طور مستقیم نقض کرده و اروپا با عدم تحقق مطالبات ایران در برجام آن را «غیر مستقیم نقض کرده، گفت:«هر اندازه که اروپا برجام را نقض کند ما هم واکنش نشان خواهیم داد.
ولایتی گفت که در ادامه کاهش تعهدات برجامی پس از افزایش ذخیره اوراونیوم غنی شده به بیش از ۳۰۰ کیلیوگرم، گام بعدی که افزایش سطح غنیسازی است از شانزدهم تیر ماه اجرا خواهد شد و تاکید کرد که این اقدامات «نتیجه اجماع تمام اعضا و ارکان حکومت است و بدون تردید آنچه که گفته شده، عمل خواهد شد.»