همزمان با هشدار ایران نسبت به کاهش تعهدات برجامی، فدریکا موگرینی،‌ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اظهار کرد اروپا و سایر کشورهای دنیا بر متعهد ماندن ایران و اجرای برجام اصرار دارند.

چهارشنبه پنجم تیرماه، موگرینی در یک نشست خبری با اشاره به اینکه به زودی جلسه کمیسیون برجام برای بررسی موضوعات مرتبط با آن برگزار خواهد شد، اعلام کرد مکانیزم  مالی اینستکس آماده عملیاتی شدن است و امیدواریم این به پایبندی ایران به برجام کمک کند.

سه کشور اروپایی طرف برجام از ۱۱ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ سازوکاری به نام اینستکس INSTEX را در پاسخ به افزایش تحریم‌های مالی و نفتی دولت آمریکا و با هدف تسهیل مبادلات تجاری با ایران راه‌اندازی کرده‌اند. تاخیر در عملیاتی شدن این نظام مالی، موجب انتقاد شدید طرف ایرانی شده است.

موگرینی در نشست خبری خود با اشاره به تلاش اروپا برای تسهیل تجارت با ایران، گفت: «احتمالا در روزهای آینده بیشتر درباره ما خواهید شنید.» با این حال،‌ او در پاسخ به خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال درباره زمان دقیق راه‌اندازی اینستکس، پاسخ روشنی ارایه نداد.

مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دوره فعلی را سخت‌ترین زمان ممکن برای حفظ برجام خواند و گفت: « توافق هسته‌ای برجام در درون خود مکانیزم‌ها و گام‌هایی دارد که می‌توان آن‌ها را در موارد عدم پایبندی به توافق اجرا کرد.»

او با اشاره به پایبند ماندن ایران به برجام تاکنون، خواستار تداوم این پایبندی شد. موگرینی گفت:‌ «اعتقاد دارم که مکانیزم اینستکس برای عملیاتی شدن آماده است و امیدوارم این چیزی باشد که بتواند به تداوم پایبندی ایران به برجام کمک کند.»

پیشتر، رییس‌جمهوری و وزارت خارجه ایران بارها تاخیر در راه‌اندازی اینستکس و اجرای تعهدات مالی و نفتی اروپا در قالب برجام را مورد انتقاد قرار داده و از آن ابراز عدم رضایت کرده بودند.

محمدجواد ظریف،‌ وزیر امور خارجه ایران،‌ راه‌اندازی اینستکس را «پیش‌نیازی برای سایر تعهدات برجامی اروپا» خوانده و درباره تاخیر آن اعلام کرده بود اروپا «یا نمی‌خواهد یا نمی‌تواند» در برابر فشار شریک آمریکایی خود به وعهده‌هایش عمل کند.

شورای عالی امنیت ملی ایران، در ۱۸ اردیبهشت‌ماه در پاسخ به عدم برآورده شدن انتظارات برجامی، طی بیانیه‌ای کاهش تعهدات تهران در قالب بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام را اعلام کرده بود.

به گفته مقام‌های تهران، قرار است مرحله دوم کاهش تعهدات ایران از ۱۶ تیرماه عملیاتی شود.

در واکنش به تهدید ایران، فرانسه، بریتانیا و آلمان روز گذشته با صدور بیانیه‌ای مشترک نسبت به قدم‌های ایران در کاهش تعهدات برجامی تذکر دادند. 

موگرینی نیز  در واکنش به تشدید تنش‌ها در منطقه و تهدیدهای ایران خواستار «خویشتنداری فوری»‌ از همه طرف‌ها شده بود.

قرار است جلسه کمیسیون مشترک برجام جمعه هفتم تیر با حضور ایران،‌ چین، فرانسه،‌ آلمان،‌ روسیه و بریتانیا برگزار شود و با ریاست هلگا اشمید،‌ دبیرکل سرویس اقدام خارجه اتحادیه اروپا، به بررسی درباره وضعیت فعلی برجام بپردازد.