رافائل گروسی،‌ مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز پنجشنبه گفت تعداد تخلفات از برجام به قدری زیاد شده که بازگشت به آن به سادگی صورت نخواهد گرفت.

گروسی در گفت‌وگویی با خبرگزاری رویترز ضمن اشاره به تخلفات ایران از برجام گفت: «مواد [هسته‌ای] بیشتر، فعالیت بیشتر، سانتریفیوژهای بیشتر و موارد بیشتری در حال اعلام است. با این همه چه اتفاقی می‌افتد؟ این سوالی است که در سطح سیاسی درباره‌اش تصمیم می‌گیرند.»

او اشاره کرد احیای برجام در دولت جو بایدن نیاز به انعقاد توافقنامه‌ای جدید درباره چگونگی بازگرداندن ایران از مسیر تخلفات دارد.

گروسی در بخشی دیگر اشاره کرد: «نمی‌توانم تصور کنم که آن‌ها به راحتی بگویند ما دوباره به نقطه آغاز باز می‌گردیم، زیرا نقطه آغازی وجود ندارد.»

این مقام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: «واضح است که باید یک پروتکل، توافقنامه، تفاهم یا سندهای جانبی وجود داشته باشد که به روشنی بیان کند که ما چه کاری انجام دهیم.»

این نخستین بار است که رافائل گروسی نسبت به بازگشت به برجام با تردید صحبت می‌کند و حد تخلفات ایران را فراتر از آنچه می‌داند که بازگشت آمریکا به آن را آسان و ممکن کند.

پیش از این، آژانس در اطلاعیه‌های قبلی خود فراتر رفتن ایران از تعهدات برجام در سطح غنی‌سازی و ذخیره اورانیوم را مورد اشاره قرار داده و خواستار بازگشت فوری تهران به آن شده بود.

این هشدار گروسی یک روز پس از آن بیان می‌شود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنانی گفته بود برای لغو تحریم‌های ایران نباید یک ساعت هم تاخیر شود. پیش از او نیز حسن روحانی، رییس‌ جمهوری، روز دوشنبه گفته بود اجازه نمی‌دهد کسی در رفع تحریم‌ها تاخیر ایجاد کند.

مقام‌های ایران درباره امکان بازگشت آمریکا به برجام ابراز امیدواری کرده‌اند، اما می‌گویند درباره سایر موارد از جمله برنامه موشکی مذاکره نخواهند کرد.

اخیرا برخی مقام‌های اروپا از جمله وزیر خارجه آلمان و همچنین کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی و بحرین گفته‌اند نیاز به توافقی فراتر از برجام است تا برنامه موشکی و حضور منطقه‌ای ایران نیز کنترل شود.

در حال چرخش کامل به قبل برجام هستیم

رافائل گروسی در بخشی دیگر از اظهاراتش گفت: «آنچه من می‌فهمم این است که ما داریم چرخش کاملی به دسامبر سال ۲۰۱۵ می‌زنیم.»

اشاره او به محدودیت‌های وضع‌شده پیش از برجام است که طی آن میزان فراوانی از مواد غنی‌شده و تجهیزات غنی‌سازی از سوی ایران از بین برده شد.

گروسی افزود: «اگر آن‌ها [ایران] بخواهند که [از برجام پیروی] کنند، می‌توانند آن را خیلی سریع انجام دهند. ولی برای همه آن‌ها ما یک نقشه راه داشتیم.»

در حال حاضر ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در حالی به بیش از ۲/۴ تن رسیده که ۱۲ برابر محدودیت تعیین‌شده در برجام به حساب می‌آید، اگرچه این میزان هنوز بسیار کمتر از بیش از هشت تن ذخیره ایران قبل از امضای توافقنامه برجام است.

ایران همچنین اورانیوم را تا حد ۴/۵ درصد غنی‌سازی کرده که بالاتر از حد ۳/۶۷ درصد مورد توافق در برجام است. این میزان از حد ۲۰ درصد قبل از برجام همچنان کمتر به شمار می‌رود.