اصغر سلیمی نماینده سمیرم در مجلس دهم روز یکشنبه با اشاره به برگزاری «نشست کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس»، خبر داد که در این جلسه بررسی «جزئیات طرح نحوه تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها» به پایان رسیده ‎است

به گفته این نماینده مجلس «در بخشی از این طرح آمده برگزارکنندگان اجتماعات باید حداقل  ۷ روز قبل از برگزاری، فرمانداری منطقه خود را از جزئیات درخواست مجوز مطلع سازند و فرمانداران و روسای شورای تامین استان و شهرستان اجازه دارند در صورت تشخیص مخل امنیت و مغایر با مبانی اسلام بودن، مانع از انجام راهپیمایی شوند.»

با اینکه در اصل ۲۷  قانون اساسی فعلی آمده که «تشکیل اجتماعات و راه‏پیمایی‎‏ها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل مبانی اسلام نباشد آزاد است»، اما این اصل در عمل هرگز حتی برای تجمعات مسالمت‎آمیز اجرا نشده و بیشتر تجمعات و راهپیمایی‎های اعتراضی در ایران با برخوردهای انتظامی و امنیتی مواجه می شود که تازه ترین تجمع روز کارگر در ۱۱ اردیبهشت ماه است که به بازداشت شماری از شرکت کنندگان در آن منجر شد.

چهره‎ها و رسانه‎های نزدیک به جناح سیاسی «اصلاح طلب» و دولت حسن روحانی در زمان وقوع اعتراضات دی ۱۳۹۶ وعده دادند که بعد از آرام شدن فضای کشور اقداماتی را برای به رسمیت شناخته شدن «حق اعتراض» انجام خواهند داد.

طرح «نحوه تشکیل اجتماعات و برگزاری راهپیمایی ها» که در مهر ماه ۱۳۹۷ «اعلام وصول» شد و اکنون بررسی آن در کمیسیون مربوطه به پایان رسیده یکی از آن اقدامات است. در مقدمه این طرح نیز به صراحت به اعتراضات سراسری دی ماه سال 1396 اشاره شده است.

«حرکت فردی» هم «راهپیمایی» است

مواد و تبصره های طرح «نحوه تشکیل اجتماعات و برگزاری راهپیمایی ها» اما برخلاف وعده های داده شده، محدودیت های بیشتری برای هرگونه اعتراضی اعم از «تجمع، راهپیمایی، اعتصاب و تحصن» تعیین کرده است.

در ماده دوم این طرح و در تعریف «راهپیمایی» آمده است: «به حرکت فردی یا جمعی متمایز، مشخص و سازمان یافته شهروند یا شهروندان اطلاق می‎شود که به منظور بیان دیدگاه ها، خواسته ها و اهداف مشخص سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، صنفی در معابر، میادین و مکان های عمومی تشکیل» می شود.

«تجمع و گردهمایی» نیز در این طرح به «مجموعه ای از افراد اطلاق می گردد که به منظور یان دیدگاه ها، خواسته ها و مطالبات خود در مکانی گرد هم آمده اند. این مکان می تواند خصوصی یا عمومی، و همچنین مسقف و یا در فضای باز باشد.»

در طرح مجلس در تعریف «اعتصاب» آمده است: «دست کشیدن گروهی از انجام کار و وظایف معموله به منظور بیان دیدگاه ها و مطالبات سیاسی، اجتماعی و صنفی خود که باید در مکان مرتبط صورت پذیرد.»

«تحصن» به تجمع یا گردهمایی گروهی از افراد اطلاق می شود که برای بیان دیدگاه ها، خواسته ها و مطالبات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و صنفی خود برای بیش از نصف روز در مکانی گرد هم جمع شوند.

مجوز مشروط به ارائه «شعار، دستنوشته ها، پرچم، و اسامی سخنرانان»

در این طرح تاکید شده که برای هر یک از چهار روش اعتراض اعم از «راهپیمایی، تجمع و گردهمایی، تحصن و اعتصاب» باید فرد یا افراد متقاضی یک هفته قبل «درخواست مجوز» را با توضیح «خواسته خود» به همراه «مدارک لازم» و با حضور به «فرمانداری» ارائه کنند.

توضیح «علت و موضوع برگزاری مراسم و هدف از برگزاری آن» به همراه تعیین «تاریخ برگزاری مراسم و ساعات آغاز و پایان آن» هم بخش دیگری از درخواستی است که باید به فرمانداری ارائه شود.

تعیین «مسیر و ابتدا و انتهای مراسم»، «مشخصات کامل مسئولین اجرایی و انتظامی مراسم»، «سخنرانان و موضوع سخنرانی»، «شعارها، متن دستنوشته ها و پرچم هایی» که قراراست با خود حمل یا در محل نصب کنند و حتی «یک نمونه از قطعنامه یا بیانیه پایانی مراسم» نیز همزمان با ارائه «درخواست مجوز» به فرمانداری ارائه شود.

علاوه براین، در این طرح تاکید شده «اشخاص حقیقی در صورتی می توانند متقاضی مراسم باشند که حداقل یک صد نفر باشند.»  

براساس طرح «نحوه تشکیل اجتماعات و برگزاری راهپیمایی ها»  در صورت «صدور مجوز برای برگزاری مراسم، «نیروی انتظامی» مسئول «تامین حفاظت» آن است اما «ماموران وزارت اطلاعات و ارادات تابعه» نیز برای انجام ماموریت خود در محل راهپیمایی، تجمع، تحصن و اعتصاب حاضر شوند.»

در مراکز استان ها و شهرهای بالای دو میلیون نفر، فرمانداری ها موظفند «مکانی را تجهیز کرده و برای برگزاری گردهمایی ها در اختیار متقاضیان قرار دهند و امنیت آن را نیز تامین کنند.»