همزمان با افزایش اختلاف تهران با بریتانیا درباره توقیف نفتکش ایران در جبل‌الطارق، محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، اعلام کرد جمهوری اسلامی پیشنهادی مبنی بر معاوضه نازنین زاغری‌رتکلیف با نفتکش توقیف‌شده دریافت نکرده است.

نازنین زاغری شهروند ایرانی-بریتانیایی است که در نوروز ۱۳۹۵ هنگام بازگشت از سفرش به ایران در فرودگاه بازداشت شد. قوه‌قضاییه جمهوری اسلامی ایران او را  با اتهام جاسوسی به ۵ سال حبس محکوم کرده است، اما زاغری این اتهام را رد می‌کند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، ظریف در حاشیه جلسه چهارشنبه ۱۹تیرماه هیات دولت در پاسخ به سوالی درباره سفر مشاور ارشد دیپلماتیک رییس‌جمهوری فرانسه به تهران برای تنش‌زدایی و مذاکره اظهار کرد از اینکه او چه پیشنهادی برای ایران دارد مطلع نیست.

همزمان عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه، از رفت‌و‌آمد اروپایی‌ها به تهران برای حفظ برجام خبر داده است.

ظریف همچنین توقیف کشتی ایران از سوی بریتانیا را «راهزنی‌ دریایی»‌ توصیف کرد و درباره احتمال معاوضه دیپلماتیک نفتکش گفت:‌ «اصلا جایگاهی ندارد که با این اقدام معامله‌ای انجام دهند.»

روز ۱۳ تیرماه دولت جبل‌الطارق با صدور بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد که با مشارکت نیروی دریایی بریتانیا ابرکشتی نفتکش «گریس ۱» ایران را به دلیل نقض‌ تحریم‌های بین‌المللی در حمل نفت به سوریه توقیف کرده است. 

پس از آن اعلام شد دادگاه جبل‌الطارق حکم تمدید توقیف کشتی را برای تحقیقات بیشتر پلیس صادر کرده است. این اقدام با واکنش ایران روبه‌رو شد و مقام‌های نظامی جمهوری اسلامی گفتند این اقدام بریتانیا بدون پاسخ نخواهد ماند.

شورای حکام موضوعیتی ندارد

ظریف در بخش دیگری از صحبت‌های خود در واکنش به درخواست آمریکا برای برگزاری نشست فوری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره افزایش غنی‌سازی ایران، این نهاد را جز در حیطه برجام خارج از موضوعیت خواند.

او همچنین درباره افزایش تحریم‌ها علیه ایران گفت که ما تحت فشار مذاکره نخواهیم کرد. ظریف اضافه کرد که پس از لغو تحریم‌ها می‌توان درباره اجرای برجام صحبت کرد.

همزمان برایان هوک، رییس گروه اقدام ایران، گفته است که تحریم‌ها ایران را از ۵۰ میلیارد دلار درآمد نفتی سالانه محروم کرده و قرار است ادامه داشته باشد.

پنج نامه به موگرینی نوشتم

ظریف در گفت‌و‌گوی خود با خبرنگاران همچنین به نوشتن ۵ نامه به فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره کاهش تعهدات برجامی ایران خبر داد. او گفت که در این نامه‌ها عملیاتی کردن ماده ۳۶ برجام را اطلاع داده است.  

سه‌شنبه ۱۸ تیرماه، موگرینی در بیانیه‌ای مشترک با بریتانیا، فرانسه و آلمان خواستار بازگشت اقدامات ایران و پایبندی بدون معطلی آن به برجام شده بودند.

ظریف با اشاره به دستگیری ایرانی‌ها توسط دولت‌های اروپایی با موضوع نقض تحریم‌های بین‌المللی، اعلام کرد که این دستگیری‌ها با درخواست آمریکا است و اروپا با اجرای این اقدام برجام را نقض می‌کند.

تعهدات کمیسیون برجام عملی نشده است

وزیر امور خارجه ایران با اشاره به نشست‌های کمیسیون برجام و تعهدات داده شده به ایران گفت که هنوز هیچ کدام از ۱۱ تعهد آن‌ها عملی نشده است.

کمیسیون برجام روز ۷ تیر در وین،‌ پایتخت اتریش، نشستی برگزار و با بررسی تعهدات بانکی و نفتی به ایران، عملیاتی شدن کانال مالی اینستکس بین ایران و اروپا را رسما اعلام کرده بود.

پس از آن و در واکنش به گام دوم کاهش تعهدات برجامی ایران در روز ۱۶ تیرماه، موگرینی با ابراز نگرانی از عدم پایبندی جمهوری اسلامی به برجام، از کمیسیون برجام درخواست کرد که یک نشست فوری درباره ایران برگزار کند.