محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، درباره قصد این کشور برای گرفتن انتقام کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران در حمله آمریکا در عراق، گفت: «ایالات متحده آمریکا جواب قاطع و حتمی گستاخی خود را در زمان و مکانی که حداکثر درد را احساس کند خواهد گرفت.»

پس از کشته شدن سلیمانی، رهبر جمهوری اسلامی ایران از «انتقام سخت» علیه آمریکا سخن می‌گویند، اما واشنگتن هشدار داده که در صورت حمله ایران، حملات گسترده‌ای علیه ایران انجام خواهد داد.

در حالی که پارلمان عراق خواستار خروج نیروهای آمریکایی از این کشور شده، ظریف، روز سه‌شنبه ۱۷ دی، در یک مراسم با عنوان «مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای تهران» در دفتر مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه ایران، ادامه داد که به نظر او، کشته شدن سلیمانی، «پایان حضور نامشروع» آمریکا در منطقه را رقم زده است.

قاسم سلیمانی که از او به عنوان قدرتمندترین فرمانده سپاه نام برده می‌شد و مسئولیت پیشبرد سیاست‌های مداخله‌جویانه منطقه‌ای جمهوری اسلامی را برعهده داشت، در فهرست سیاه تروریسم آمریکا قرار داشت.

اما وزیر خارجه ایران، سلیمانی را «ندای استقلال‌طلبی منطقه‌‌ای» و «صلح‌سازترین ژنرال منطقه» خواند و گفت که او «یکی از ارکان تأمین‌کننده امنیت» منطقه بود.

وزیر خارجه ایران با این حال، با اشاره به «تجمیع و تعمیق بحران‌ها» در خاورمیانه گفت که «منطقه در یک بن بست مفهومی و عملی قرار گرفته» و «قحطی گفت‌وگوی میان‌منطقه‌ای و فقدان تعاملات ساختاری و نهادینه شده، همه نشانه‌های بارزی از این واقعیت است که شرایط منطقه رو به بهبود نیست.»

ظریف از «پارادایمی» که به گفته او «امروز بر منطقه ما تحمیل شده و دانسته یا ندانسته، توسط برخی در منطقه باز تولید می‌شود»، انتقاد کرد و گفت که این پارادایم «بر این اصل قرار گرفته است که سلاح آمریکایی و جنگ، امنیت می‌آورد». 

وزیر خارجه ایران ادامه داد: «به باور من آنچه که در پهنه جغرافیایی غرب آسیا و خلیج فارس امنیت آورده و صلح پایدار تولید می‌کند، ارتقاء همبستگی درون منطقه‌ای، تفاهم مشترک و روابط مبتنی بر همکاری است.»

او در این زمینه به طرح «پویش صلح هرمز» اشاره کرد که در شهریور گذشته از سوی حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران در آخرین مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح شد.

ظریف با بیان این که «هزینه سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه غرب آسیا در دوران رئیس جمهور فعلی آمریکا با افزایش یک تریلیون دلاری به ۸ تریلیون دلار رسیده»، بار دیگر بر «اخراج ایالات متحده آمریکا از منطقه» تاکید کرد.

پیشتر برخی دیگر از مقام‌های سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی بر خروج آمریکا از منطقه به عنوان «پیامد» کشته شدن سلیمانی اشاره کرده‌اند.

به نظر می‌رسد که درخواست خروج نیروهای آمریکایی از منطقه به ویژه عراق، اصلی‌ترین واکنش‌ سیاسی ایران به از دست دادن قاسم سلیمانی است.