در حالی که سخنگوی دولت تصویب نشدن لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) را دلیل خریداری نشدن واکسن کرونا اعلام کرده است، رییس دفتر رییس‌جمهوری ایران مشکل اصلی را تحریم‌های آمریکا دانست. همزمان سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، اعلام کرد سهم این کشور از برنامه واکسن سازمان بهداشت جهانی محفوظ است.

محمود واعظی روز چهارشنبه گفت که «مشکل اساسی» برای خرید دارو و واکسن «تحریم و فشار بیش از حد» آمریکاست.

او اضافه کرد: «تا زمانی که تحریم‌های آمریکا و فشار روی بانک‌ها هست، مساله محدودیت‌های اف‌ای‌تی‌اف خود را نشان نمی‌دهد.»

واعظی همچنین گفت که با انتخاب جو بایدن «فضای جدیدی در اروپا و بین کشورهای مختلف در ارتباط با همکاری اقتصادی، بانکی و تجاری با ایران به وجود آمده است».

یک روز پیش از این سخنان، علی ربیعی، سخنگوی دولت درباره مشکلات خرید واکسن کرونا گفته بود: «در مورد انتقال پول، بنا بر قوانین تحریم و قواعد اف‌ای‌تی‌اف چندین مرحله امکان انتقال پول با مشکل مواجه شد و ... با موانعی روبه‌رو بودیم.»

او تاکید کرده بود که تصویب نشدن لوایح مرتبط با گروه ویژه اقدام مالی آثار خود را بر تراکنش‌های مالی نشان داده است.

پیشتر، علی مطهری، نایب‌رییس پیشین مجلس، نیز گفته بود که دلیل باطل شدن سهمیه واکسن ایران در سازمان بهداشت جهانی، قرار داشتن در فهرست سیاه اف‌ای‌تی‌اف بوده است.

هفته پیش اعلام شد که رهبر جمهوری اسلامی با درخواست روحانی برای تمدید مهلت بررسی لوایح پالرمو و الحاق ایران به کنوانسیون تامین مقابله با تامین مالی تروریسم در مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرده است.

سال گذشته، رسانه‌ها از پایان فرصت یک ساله مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی این دو لایحه خبر داده بودند. 

در اسفندماه سال گذشته، گروه ویژه اقدام مالی علیه پولشویی در پی تصویب نشدن این لوایح، نام ایران را به «فهرست سیاه» خود بازگرداند و از کشورهای عضو خواست به اجرای کامل اقدام‌های احتیاطی درباره این کشور بازگردند.

درخواست ائتلافی از سازمان‌های حقوق بشری برای دسترسی فوری مردم ایران به واکسن کرونا 

نزدیک به سی سازمان مطرح در زمینه دفاع از حقوق بشر با انتشار بیانیه مشترکی خواستار دسترسی فوری مردم ایران به «واکسن ایمن، موثر و مقرون به صرفه کرونا» شدند.

این سازمان‌های حقوق بشری در این بیانیه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران اشاره کرده‌اند و نوشته‌اند به نظر می‌رسد این تحریم‌ها انتقال پول به برنامه کواکس سازمان بهداشت جهانی را با اخلال مواجه کرده است.

در بیانیه این ۲۹ سازمان حقوق بشری از دولت آمریکا خواسته‌ شده تا «به موسسات مالی و سازوکارهای مالی بشردوستانه اطمینان دهد معاملات به این منظور [خرید واکسن از سوی ایران] مسدود یا مشمول تحریم نمی‌شوند».

همچنین این سازمان‌ها از جمهوری اسلامی خواستند تا برای اختصاص بودجه توزیع واکسن کرونا به صورت شفاف و مطابق با استانداردها عمل کند.

آمریکا بارها اعلام کرده اقلام بشردوستانه از جمله دارو مشمول تحریم‌ها نمی‌شوند.

روز چهارشنبه سعید نمکی، وزیر بهداشت ایران، گفت مردم درباره واکسن کرونا فقط حرف‌های او را دنبال کنند. او افزود ایران علاوه بر اقدام برای ساخت واکسن «از بهترین منابع دنیا» در حال خرید واکسن است و اولویت هم با گروه‌های آسیب‌پذیر است.

او اعلام کرد ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن کرونا جزو سهمیه ایران از سازوکار کواکس است و این سهمیه از بین نرفته است.

او همچنین با اشاره به مساله تصویب اف‌ای‌تی‌اف گفت تاثیر آن را در نظام سلامت و خرید واکسن «جدی نمی‌بیند».

هم‌زمان، ناصر ریاحی، عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی تهران، به ایسنا گفت کواکس برای کشورهای مختلف، سهمیه‌ای معادل ۱۰ درصد از جمعیتشان تعیین کرده که قرار است به کادر درمان، گروه‌های مسن و افراد با بیماری‌های زمینه‌ای داده شود و سهمیه ایران در این طرح حدود هشت میلیون نفر است.

او افزود بخشی از جامعه ایران به کرونا مبتلا شده و آنتی‌بادی دارند و لزوما نیازی به تزریق واکسن ندارند. باید این گروه و کودکان و نوجوانان را از جمعیت کل کشور کنار گذاشت.

به گفته او براساس برآوردهای علمی، اگر حدود ۷۰ درصد از جامعه واکسن دریافت کنند، زنجیره شیوع ویروس قطع شده یا بسیار محدود می‌شود.