سازوکار ویژه مالی اروپا برای تسهیل مبادلات تجاری با ایران و مقابله با تحریم‌های آمریکا ثبت شد.

کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا از امضاکنندگان توافق‌هسته‌ای با ایران «سازوکار حمایت از مبادلات تجاری» را پس از نهایی شدن ثبت کرده‌اند.

این کانال به بانک‌ها امکان می‌دهد تا با وجود تحریم‌های آمریکا، با ایران همکاری داشته باشند.

این سازوکار کانالی است متفاوت از مجاری متعارف مالی که در پی تحریم‌های آمریکا علیه تهران، ارتباط خود را با ایران محدود کرده‌اند. سازوکار حمایت از مبادلات تجاری (INSTEX) در نخستین مرحله أقلام غذایی، دارویی و تجهیزات پزشکی را در برمی‌گیرد و دامنه آن در آینده گسترش خواهد یافت.

گفته می‌شود پاریس به‌عنوان مقرر این کانال مالی انتخاب شده و یک متخصص آلمانی در حوزه امور بانکداری هم مدیریت آن را به عهده خواهد داشت. بریتانیا هم در نقش رئیس هیات نظارت ظاهر خواهد شد. هر سه کشور تامینکننده منابع مالی این سازوکار خواهند بود.

در همین حال سایر اعضای اتحادیه اروپا هم می‌توانند به این کانال بپیوندند. سه کشور ایجادکننده این نهاد جدید احتمالا در حاشیه نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بخارست بیانیه‌ایی در این‌باره منتشر می‌کنند.

این سازوکار مالی که برنامه‌ریزی و نهایی شدن آن ماه‌ها زمان برده و طی آن فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده به نظر می‌رسد موجب گشایشی در اوضاع اقتصادی ایران شود. با این حال بی‌تردید مسیر عملی آن چندان هموار نخواهد بود.

با گذشت سه سال از امضای توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ ، این توافق افت‌و‌خیز زیادی طی کرده است. جدا از انتقادها و مخالفت‌هایی که در داخل کشور نسبت به برجام مطرح بوده، در عرصه بین‌المللی نیز أوضاع چندان بهتر نبوده است.

با روی کار آمدن دونالد ترامپ و در پی خروج یکجانبه آمریکا از برجام، بازگشت تدریجی تحریم‌ها در دستور کار کاخ سفید قرار گرفت و موجب شد تا نفت ایران بسیاری از مشتریان اروپایی و آسیایی خود را از دست بدهد و بدنبال آن، این توافق ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است.

تهران از اردیبهشت سال جاری در انتظار است تا با برخورداری از چتر امنیتی اتحادیه اروپا گشایشی در برابر تحریم‌های کاخ سفید صورت گیرد.

مقام‌های ایران بارها مشکلات اقتصادی کشور را ناشی از تحریم‌ها دانسته‌اند. در همین حال ایران بارها تهدید کرده که در صورت عدم تامین منافعش از برجام خارج خواهد شد. نمونه آن هفته گذشته بود که مقام‌های ایران از احتمال تجدید نظر در همکاری‌های دوجانبه با اتحادیه اروپا خبر داد و تهدید کرد که همکاری خود با این اتحادیه را در حوزه مبارزه با ترانزیت مواد مخدر و مهاجران قطع خواهد کرد.