حسن روحانی، رییس جمهوری ایران، در دیدار با وزیر خارجه آلمان با تاکید براینکه «امروز برجام به عاملی برای بدبینی به اصل مذاکره تبدیل شده است» گفت: «هنوز فرصت نجات این توافق وجود دارد.»

هایکو ماس نیز در این دیدار  با تاکید بر اینکه «مهم است که در این شرایط دشوارر کانال های ارتباطی باز بماند»، گفت: «ما و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش تنش‌ها در منطقه هستیم و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد».

روحانی  عصر دوشنبه در دیدار با ماس ضمن انتقاد از اروپا گفت: «در طول یک سال گذشته علیرغم مواضع نسبتا مناسب سیاسی، در مقام عمل شاهد هیچ اقدام جدی از سوی اروپا، نبودیم و اکنون باید به گونه‌ای تصمیم‌گیری و اقدام کنیم که به نفع ما، شما و همه کشورها و منطقه باشد.»

او در ادامه توضیح داد که کشورش «هرگز با اعمال تحریم و فشار در بن‌بست قرار نگرفته و نخواهد گرفت و اگر کشورهای اروپایی، معتقدند که برجام به نفع مناسبات ایران و اتحادیه اروپا و توسعه صلح، ثبات و امنیت منطقه است؛ باید سریعتر برای حفظ آن تلاش کرده و اقدامات عملی و جدی داشته باشند».

او با اشاره به خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ثانویه از سوی این کشور، گفت: «جنگی که آمریکا یک سال است علیه ایران آغاز کرده، هرگز به نفع هیچ کس نخواهد بود و ملت ایران هم در این مدت ثابت کرده که در برابر فشارها و زورگویی‌ها مقاومت خواهد کرد.»

روحانی با تاکید براینکه «جمهوری اسلامی می‌توانست پس از خروج آمریکا از برجام براساس ماده ۳۶ این توافق عکس‌العمل نشان دهد، اما یک سال صبر کرد»، گفت که «از اروپا انتظار داریم تا در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا علیه ملت ایران ایستادگی و مقاومت کرده و به تعهدات خود در برجام عمل کند.»

رییس جمهوری ایران همچنین از «برجام» به عنوان «گامی مهم در جهت توسعه ثبات و امنیت منطقه» نامبرد ، اما گفت: «هنگامی که آمریکا از این توافق خارج شده و دیگر مذاکره‌کنندگان نیز به تعهدات خود عمل نمی‌کنند، چطور می‌توانیم در مسیر توسعه امنیت در منطقه گام برداریم.»

روحانی که برجام یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دوره اول ریاست جمهوری‌اش به شمار می رود، آن را نشانه «بدبینی به مذاکره» معرفی کرد و گفت: «امروز برجام که می‌توانست و می تواند پایه‌ای برای گفت‌وگو و دیپلماسی در جهان باشد، به دلیل اقدامات یک جانبه آمریکا و بدعهدی‌های صورت گرفته به عاملی برای بدبینی به اصل مذاکره تبدیل شده است.»

او با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد تا براساس مقررات بین‌المللی قطعنامه ۲۲۳۱ و توافق برجام به درستی اجرا شود» و از وزیر خارجه آلمان خواست «کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ویژه آلمان بتوانند در این راستا نقش سازنده خود را به خوبی ایفا کنند.»

روحانی همچنین گفت که «برای اداره کشورمان در هر شرایطی برنامه‌ریزی کرده‌ایم، اما معتقدیم هنوز فرصت نجات این توافق وجود دارد و اتحادیه اروپا می‌تواند در این مسیر نقش‌آفرینی مثبتی داشته باشد.»

روحانی در جریان دیدار با وزیر خارجه آلمان همچنین این اتهام را که «ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای است» از «اساس، نادرست» دانست و «گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی» و «فتوای علی خامنه ای» را برای رد این اتهام مورد اشاره قرار داد. او گفت: «وقتی کشوری طبق ۱۵ گزارش اخیر آژانس به مقررات پادمان متعهد بوده و مهم‌تر از آن براساس فتوای رهبری ساخت سلاح هسته‌ای را حرام می‌داند، این ادعا هرگز نمی‌تواند، درست باشد.»

روحانی آمریکا در بخش دیگری از سخنانش، آمریکا را متهم کرد که «از واردات مواد غذایی و دارویی به ایران برای اعمال فشار بر مردم» استفاده می کند و گفت که این اقدام «در راستای تصمیم آنها برای ایجاد ناامنی در منطقه است، اما امنیت منطقه هرگز با اعمال فشار و تحریم ملت ایران حاصل نخواهد شد.»

مقام‌های آمریکایی پیشتر بارها سخنان مقام‌های جمهوری اسلامی درباره تحریم مواد غذایی و دارو را رد کرده اند، اما مقام‌های جمهوری اسلامی تاکید دارند که با تحریم مبادلات بانکی در عمل امکان واردات غذا و دارو را از دست داده اند.

رییس جمهوری ایران در این دیدار تاکید کرد «مسیر اشتباهی که آمریکا در تحریم ملت ایران انتخاب کرد، امروز بسیاری از کشورهای دیگر را هم با مشکل مواجه کرده است» اما گفت که بعد از تحریم‌ها «امروز ارکان کشور و ملت ایران قطعا از یکسال گذشته متحدتر و منسجم‌تر است» و «تصمیمات آمریکا هیچ نفعی برای آنها و دیگر کشورها از جمله اتحادیه اروپا نداشته است.»

بنابر اعلام دفتر ریاست جمهوری، وزیر امور خارجه آلمان، در دیدار با حسن روحانی به «روابط دیرینه و دوستانه ایران و آلمان» اشاره کرد و ضمن یادآوری ضرورت تلاش در راستای افزایش دوستی‌ها و مناسبات دو کشور، از «افزایش تنش‌ها در منطقه» ابراز نگرانی کرد و گفت: «ما و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش تنش‌ها در منطقه هستیم و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد.»

ماس با انتقاد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، گفت که «آلمان با سیاست‌های آمریکا علیه ایران اختلاف‌نظرهای زیادی دارد و تلاش می‌کند تا با همکاری دیگر کشورهای اروپایی به ویژه فرانسه و انگلیس برجام را حفظ کرده و تعهدات خود را عملیاتی کند.» او «به تلاش اروپا برای راه‌اندازی ساز و کاری مالی با ایران، اینستکس، اشاره کرد و گفت: «اتحادیه اروپا به طور متحد در حال تلاش برای حفظ و توسعه همکاری‌های اقتصادی با ایران است.

وزیر خارجه آلمان ضمن تاکید براینکه «اتحادیه اروپا به دنبال تلاش همه جانبه برای حفظ برجام است»، گفت: «معتقدیم اگر برجام به پایان برسد، کسانی که به دنبال افزایش تنش‌ها در منطقه هستند، از آن سوء استفاده خواهند کرد و بر این اساس اطمینان می‌دهم که آلمان با همکاری نزدیک شرکای اروپایی خود به دنبال حل و فصل مسایل و حفظ برجام است.

ماس، ساعتی پیش از دیدار با روحانی، طی کنفرانس خبری مشترک با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی‌اش، گفت که آلمان تلاش می کند به تعهدات خود در برجام عمل کند اما «معجزه هم نمی‌توانیم بکنیم».

ماس همچنین «حفظ برجام را مستلزم پایبندی همه طرف‌ها به تعهداتشان» دانست و تاکید کرد که «آلمان و اتحادیه اروپا سعی می‌کند عدم حضور آمریکا در برجام را جبران کنند اما ما این مساله را نمی‌پذیریم که چون یک طرف تعهداتش را کاهش داده، طرف دیگر هم تعهدات خود را کاهش دهد.»