سازمان دیدبان حقوق بشر با صدور بیانیه‌ای ضمن محکومیت سرکوب‌ «غیرقانونی» و «بی‌رحمانه» اعتراض‌های سراسری آبان‌ و پاسخگو نبودن مقام‌های ایران درباره آن، خواهان اقدام فوری اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در این زمینه شد.

در بیانیه‌ای که این سازمان مدافع حقوق بشر روز سه‌شنبه ششم اسفندماه روی وب‌سایت خود منتشر کرد اشاره شده که حکومت ایران پس از سه ماه در اعلام تعداد کشته‌ها و بازداشت‌های این اعتراض‌ها قصور کرده است. 

دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید که گفت‌وگو با قربانیان و شاهدان این حوادث، بررسی عکس‌ها و ویدیوها، و ارزیابی تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که ماموران امنیتی از خشونت «غیرقانونی منجر به مرگ» دست‌کم در سه موقعیت استفاده‌ کرده‌اند. 

هرچند بر اساس این بیانیه به احتمال فراوان موارد مشابه بیشتری از این نوع سرکوب وجود داشته است.

مایکل پیج،‌ جانشین مدیر بخش خاورمیانه این سازمان،‌ می‌گوید: «مقام‌های ایران به صورت نظام‌مند مخالفان را طی چند دهه سرکوب کرده‌اند و اکنون با استفاده از سطح عجیبی از خشونت به مقابله با اعتراض‌ها می‌پردازند.»

او افزود: «صداهای متعهد به اصول بین‌المللی باید پیام صریحی را مخابره کنند که ایران نمی‌تواند از کشتن معترضان قسر در برود.»

در حالی که مقام‌های جمهوری اسلامی با گذشت بیش از سه ماه هنوز آماری از کشته‌شدگان اعتراض‌های آبان ارائه نداده‌اند؛ خبرگزاری رویترز در گزارشی از کشته شدن حدود ۱۵۰۰ نفر خبر داده بود. 

این سازمان در قسمتی دیگر از بیانیه خود با اشاره به قوانین بین‌المللی حقوق بشر و کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی که ایران عضوی از آن‌هاست این سرکوب‌ها را مورد انتقاد قرار داده و اظهار کرده که مقام‌های ایران باید به خانواده بازداشتی‌ها درباره مکان و وضعیت نگهداری آن‌ها اطلاع دهند.

قطع اینترنت؛ مشکل ثبت سرکوب‌ها

دیدبان حقوق بشر در بخش دیگری از این بیانیه می‌افزاید که قطع سراسری اینترنت و تهدیدهای مقام‌ها علیه خانواده قربانیان روند ثبت کامل سرکوب‌ها،‌ به خصوص تعداد کشته‌شدگان، را مشکل کرده‌ است.  

چهار منبع آگاه به دیدبان حقوق بشر گفته‌اند که مقام‌های ایران خانواده‌ قربانیان را از انجام مصاحبه با رسانه‌ها منع و تهدید کرده‌اند در صورت انجام این کار آن را تلافی خواهند کرد.

در این گزارش به مورد بازداشت اعضای خانواده پویا بختیاری، جوان کشته‌شده در جریان اعتراض‌ها، و محاکمه پیش روی پدر او اشاره شده است.

نیروهای امنیتی بازخواست نخواهند شد

در قسمتی از این بیانیه با ارجاع به سخنرانی علی خامنه‌ای،‌ رهبر جمهوری اسلامی،‌ پس از اعتراض‌ها و تقدیر او از خانواده‌هایی که اعتراض نکرده‌اند،‌ اعلام شده که او «چراغ سبز» سرکوب اعتراض‌ها را داده بود. 

دیدبان حقوق بشر می‌افزاید که در سخنرانی خامنه‌ای نشانی از این‌که نیروهای امنیتی در زمینه سرکوب‌ غیرقانونی مورد بازخواست قرار بگیرند، دیده نمی‌شود.

این بیانیه همچنین آزار و اذیت زندانیان اعتراض‌ها و صدور حکم اعدام برای دست‌کم سه نفر از آن‌ها را نیز مورد اشاره قرار داده است.