غلام‌عباس ترکی، دادستان نظامی تهران،‌ با اشاره به شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای مسافربری اوکراین اعلام کرد مامور سامانه پدافندی بدون دریافت مجوز از مقام‌های بالادستی اقدام به شلیک موشک کرد.

ترکی روز دوشنبه ۹ تیرماه با گردهم آوردن خانواده شماری از کشته‌شدگان هواپیمای مسافربری اوکراین گفت: «سامانه سیاری که موشک شلیک کرده پس از راه‌اندازی مجدد به دلیل شرایط میدانی،‌ شمال واقعی را دقیق تعیین نمی‌کند و همین اشتباه فاحش موجب می‌شود که سمت اهداف شناسایی‌شده توسط سامانه با اختلافی حدود ۱۰۵ درجه توسط اپراتور مشاهده شود.»

او افزود: «این خطا مبنای یک سلسله اشتباهات دیگر قرار می‌گیرد و در نتیجه سامانه پدافندی دچار اشتباه می‌شود.»

این در حالی است که ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه‌ دی‌ماه سال گذشته که در همین زمینه منتشر کرده بود گفت هواپیمای اوکراینی «در هنگام چرخش کاملا در حالت نزدیک‌شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و شکل پروازی یک هدف متخاصم» داشته است.

دادستان نظامی استان تهران در ادامه اشاره کرد که «خطای انسانی در تنظیم مختصات» موجب شد در رادار هواپیمای اوکراینی به عنوان «هدفی که از ناحیه شمال غربی در حال نزدیک شدن به تهران است» تشخیص داده شود.

او افزود کاربر سامانه پدافند این مساله را با مرکز هماهنگی مربوطه (او نامی از این مرکز نبرد) اعلام می‌کند ولی به دلیل عدم دریافت پاسخ و عدم تبادل پیام سامانه،‌ اقدام به شلیک موشک کرد. 

ترکی گفت کاربر سامانه پدافندی بر اساس «تشخیص خود» شلیک کرد و منتظر پاسخ نماند. 

این مقام قضایی در بخش دیگری درباره مجوز شلیک موشک از سوی کاربر گفت: «هیچ دستوری مبنی بر شلیک از سوی شبکه به سامانه‌های پایین‌دستی صادر نشده و در زمان وقوع سانحه، وضعیت سامانه‌های پدافندی تحت مقررات آتش محدود بوده، نه آتش به اختیار.»

به گفته او، در آن شب تنها باید با «اخذ مجوز» شلیک صورت می‌گرفته است. ترکی شلیک موشک بدون مجوز شبکه از سوی کاربر سامانه را «خطای فاحش» خواند.

دادستان نظامی تهران تایید کرد که دو موشک به این هواپیما شلیک شده بود و حتی برای موشک دوم نیز که به فاصله «۲۶ ثانیه» شلیک شد،‌ کاربر از شبکه کسب مجوز نکرد.

او افزود: «در همان شب ۲۱ دی‌ماه تعدادی از افرادی که در سامانه شلیک‌کننده و بخش‌های بالادستی آن حضور داشتند به عنوان متهم احضار شدند و تحقیقات مبسوطی در همان شب انجام و یکی از متهمان بازداشت شد.»

دلیل تاخیر بررسی چگونگی شلیک بود

دادستان نظامی تهران در بخشی دیگر از سخنانش دلیل تاخیر سه‌روزه مقام‌های نظامی و دولتی جمهوری اسلامی در بیان دلیل انهدام را ضرورت تحقیق درباره «چگونگی شلیک و وقوع سانحه» دانست.

این در حالی است که مقام‌های سازمان هواپیمایی و دولت ایران در سه روز ابتدایی حادثه شلیک موشک به هواپیما را تکذیب کرده بودند.

این مقام سازمان نیروهای مسلح در ادامه به «آسیب‌دیدگی» جعبه‌های سیاه هواپیما اشاره کرد و شیوع ویروس کرونا را دلیل تاخیر در ارسال آن عنوان کرد.

طی هفته‌های اخیر مقام‌های وزارت خارجه اوکراین و کانادا تاخیر در ارسال جعبه‌های سیاه از سوی ایران را مورد انتقاد قرار داده بودند. 

هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین اینترنشنال که قصد داشت بامداد روز ۱۸ دی‌ماه سال گذشته از تهران به کیف پرواز کند، با ۱۷۶ مسافر و ۹ خدمه، چند دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه خمینی، در اطراف تهران با شلیک دو موشک سپاه پاسداران منهدم شد.