بر اساس سندی که ایران‌اینترنشنال به آن دست پیدا کرده آمار مربوط به مثبت بودن نتایج تست بیماران کرونا در برخی استان‌های ایران تا ۷۰ درصد در «سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS)» وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ثبت نشده و در گزارش‌های رسمی قرار نگرفته است.

بر اساس بخش دیگری از این سند، ثبت اطلاعات مربوط به بیماران در سامانه «مرکز پایش مراقبت‌های درمانی (MCMC)» اورژانس کشور نیز با تاخیر بین سه تا بیش از ۲۰ روز صورت گرفته است.

این آمار نشان می‌دهد در تمامی استان‌های کشور با میزان مختلف، جواب مثبت آزمایش شمار قابل توجهی از بیماران در سیستم اطلاعات بیمارستانی ثبت نشده است. قم با  ۲۷ درصد و لرستان با ۷۰ درصد کمترین و بیشترین میزان عدم ثبت کد مخصوص U۰۷.۱ را داشته‌اند. این کد از سوی سازمان بهداشت جهانی برای استفاده درمورد کرونا به کشورها ابلاغ شده و از سوی ایران نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

گزارش این سند به معنای آن است که به عنوان نمونه در استان لرستان حدودا از میان هر سه نفر بیمار کرونا موارد مثبت آزمایشگاهی دو نفر آن‌ها در سامانه رسمی کشور ثبت نشده‌اند.

این میزان در برخی از استان‌ها از جمله گلستان،‌ گیلان،‌ کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، کردستان،‌ ایلام  و هرمزگان نیز بالای ۵۰ درصد،‌ نیمی از بیماران مبتلا بوده است.

 وبسایت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ایران نوشته که «سیستم اطلاعات بیمارستانی» از سال ۱۳۸۷ از سوی مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات راه‌اندازی شده است. تمامی بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی از نسخه‌ای از این نرم‌افزار برای ثبت اطلاعات بیماران استفاده می‌کنند.

تاخیر ۲۰ روزه در ثبت اطلاعات بیماران

 بخش دیگری از اطلاعات سند رسیده به دست ایران اینترنشنال مربوط به میزان تاخیر به مدت سه تا بیش از ۲۰ روزه در روند ثبت اطلاعات بیماران در سامانه «مرکز پایش مراقبت‌های درمانی» است.

این سامانه تحت نظر سازمان اورژانس کشور و با هدف ارتباط میان خدمات اورژانس پیش‌بیمارستانی و بیمارستانی در استان‌های مختلف کشور راه‌اندازی شده است.

 سند مربوط به وضعیت ثبت بیماران کرونا در این سامانه نشان می‌دهد تاخیر در این حوزه دست‌کم در مورد سه درصد بیماران صورت گرفته و در برخی استان‌ها این تاخیر تا بیش از ۳۰ درصد موارد نیز پیش رفته است. این یعنی ثبت اطلاعات یک بیمار به ازای هر سه بیمار مبتلای کرونا با تاخیر در این سیستم ثبت شده است.

استان‌های قم،‌ گلستان،‌ خراسان رضوی،‌ آذربایجان غربی و تهران با ۱۰ تا ۳۲ درصد بیشترین میزان تاخیر در ثبت اطلاعات بیمار در سامانه این مرکز را داشته‌اند. 

این تاخیرها در شرایطی صورت گرفته که تهیه گزارش دقیق و به موقع و ثبت آن در سامانه جامع برای جلوگیری از گسترش بیماری و تصمیم‌گیری درباره وضعیت مناطق از لحاظ آلودگی به بیماری بسیار پر اهمیت است.

عدم هم‌خوانی نتایج تست‌ها با اطلاعات ثبت‌شده

 بخش سوم سند مربوط به ثبت بیماران نشان می‌دهد در ارزیابی صورت‌گرفته درباره هم‌خوانی اطلاعات ثبت‌شده و نتایج تست‌های مثبت، بیشتر استان‌ها وضعیت «نامطلوب »و «متوسط» داشته‌اند.

این بخش سند نشان می‌دهد در قم این هم‌خوانی زیر صفر درصد بوده و در گلستان،‌ گیلان، کهگیلویه و بویراحمد،‌ قزوین و لرستان نیز این وضعیت با هم‌خوانی زیر ۱۰ درصد «بسیار نامطلوب» ارزیابی شده است.

تهران نیز در رده «بسیار نامطلوب» گزارش شده است.

پیش از این گزارش‌هایی نیز منتشر شد که بر اساس آن از بیمارستان‌ها و پزشکان خواسته شده بود برای بیماران کرونا حتی در صورت مثبت بودن تست، گزارش‌های دیگری از جمله «بیماری حاد تنفسی» ثبت شود.

مهندسی آمار؛‌ جدال لفظی مسئولان

تلاش وزارت بهداشت ایران برای دستکاری آمار مبتلایان و مهندسی آن در حالی است که این مساله طی هفته‌های گذشته موجب جدال لفظی و مکاتبات رسمی میان مقام‌های ایران شده است.

هفته گذشته پس از انتقاد برخی اعضای شورای شهر تهران درباره لزوم شفافیت در زمینه انتشار آمار از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا کیانوش جهان‌پور،‌ سخنگوی این ستاد،‌ واکنش نشان داد و انتقادها را به مخالفت‌ها با نتایج انتخابات بحث‌برانگیز ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ مرتبط کرد.

در پاسخ به این مساله محمدجواد حق‌شناس، رییس کمیسیون فرهنگی شورای تهران،‌ عدم اطلاع‌رسانی دقیق مسئولان را نوعی «مشارکت در قتل عمد» شهروندان دانست.

پس از آن بود که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نامه‌ای به رییس شورای شهر تهران نوشت و از او خواست اعضای شورا «آمار و اطلاعات مغایر» با ستاد ملی کرونا اعلام نکنند.

پیش از تشدید اختلاف نظرها میان مسئولان علیرضا رییسی،‌ معاون وزارت بهداشت،‌ در یک نشست خبری تایید کرده بود که «به طور قطع» آمار واقعی بیش از آمار رسمی است.

اما با این حال کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت جمهوری اسلامی با انتقاد از اظهانظر‌ اعضای شورای شهر درباره آمار و ارقام بیماران با اشاره به انتخابات بحث برانگیز سال ۱۳۸۸ گفت: «این‌ طور نیست که شب بخوابیم و صبح بیدار شویم و بگوییم بر اساس اعلام مشاورانم من رأی آوردم و بعد آن همه داستان برای کشور درست کنند.»

این در حالی است که براساس اسناد به دست آمده به نظر می‌رسد، مهندسی آمار تنها مربوط به موضوعات سیاسی در ایران نیست و مقامات جمهوری اسلامی هر آن که بخواهند با دست بردن در آمار تلاش بر پنهانکاری و آمار سازی می‌کنند.