سخنرانی ابراهیم رئیسی در اصفهان؛ یک سفر استانی دیگر و یک اعلام موضع جدید سیاسی و اقتصادی ازسوی کسی که تولیت آستان قدس رضوی را برعهده دارد. نامزد شکست‌خورده انتخابات ریاست‌ جمهوری پیش، تمایلی به کناره‌گیری از میدان سیاست بروز نمی‌دهد.

بخشی از اظهارنظر جدید او ـ که باز هم ازسوی خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه ـ منتشر شده، چنین است: «همان‌طور که رهبر معظم انقلاب فرمودند، همه مشکلات ما راهکار دارد؛ اما برخی به‌دنبال حل مشکلات اقتصادی با راهکار سیاسی هستند، درحالی‌که گره اقتصادی، راهکار اقتصادی دارد نه سیاسی.»

رئیسی مدعی شده که ایران امروز بیش از هر زمان، به «فرهنگ عاشورایی» نیاز دارد. او با ارجاع مجدد به دیدگاه‌های رهبر جمهوری اسلامی و در نقدی غیرمستقیم به دولت روحانی، گفته است: «آیا شکست داعش سخت‌تر بود یا حل مشکلاتی که امروز در کشور داریم؟»

سخنرانی جدید رئیسی در اصفهان، همچون دیگر اظهارنظرهای او، ازسوی پایگاه‌های خبری نزدیک‌به سپاه پاسداران و نیز اردوگاه اصول‌گرایی، بازنشر شده است.

هفته‌ای نیست که رسانه‌های همسو با نامزد شکست‌خورده انتخابات۱۳۹۶ خبر دیدار یا اظهارنظری از او منتشر نکنند. حدود ۱۶میلیون رأی اعلام‌شده برای رئیسی در آن انتخابات، او و حامیانش را به تداوم پروژه‌ سیاسی‌شان ترغیب کرده؛ پروژه‌ای که اوج آن، نشستن در صدر و رأسش هرم نظام سیاسی است.

رئیسی باوجود ناکامی در انتخابات ریاست جمهوری، همچنان یکی از گزینه‌های جدی برای تصدی عنوان رهبری جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. او خود عضو مجلس خبرگان رهبری است و با طیف متکثری که از اردوگاه اصول‌گرایان در انتخابات۱۳۹۶ پشت و همراه خویش گردآورد، دلیلی برای کناره‌گرفتن از سیاست نمی‌بیند.

چنین است که به‌عنوان نمونه، خبرگزاری امنیتی تسنیم اخبار او را به‌شکل تأمل‌برانگیزی پوشش می‌دهد؛ حتی بازدید او از یک مؤسسه کشت‌وصنعت، گزارش خبری و تصویری می‌شود. چنان‌که در متن بحران اقتصادی، به‌نقل از او گفته می‌شود: «همان‌گونه که مقام معظم رهبری تاکید کردند، هیچ مشکلی در کشور نیست که راه‌حل نداشته باشد؛ بن‌بستی در عرصه‌های مختلف اقتصادی وجود ندارد.»

عضو هیأت اصلی متولی اعدام‌ مخالفان سیاسی در شهریور۱۳۶۷ و مقام ارشد قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی برای حدود سه‌دهه، با تکیه به امکانات گسترده و کم‌نظیر آستان قدس رضوی در ایران، ازسویی به فعالیت سیاسی و تبلیغاتی مشغول است، و ازسوی دیگر به کام‌گیری ایدئولوژیک و سودجویی مذهبی.  

به‌عنوان یک شاهد، خبرگزاری‌های اصول‌گرا در مردادماه گذشته از ۲۰هزار کمک‌هزینه خرید جهیزیه «به دستور رئیسی» خبر دادند. چند روز پیش نیز سخنرانی او برای کاروان راهیان کربلا و آیین اربعین ـ با حمایت آستان قدس و از یکی از محله‌های محروم و حاشیه‌نشین مشهد ـ منتشر شد.

حضور رئیسی به مشهد و خراسان رضوی محدود نیست؛ یزد و خوزستان تنها دو مقصد سفرهای او پس از انتخابات سال گذشته بوده‌اند.

تیرماه گذشته، خبرگزاری‌های مبلغ و مروج رئیسی از امدادرسانی آستان قدس رضوی به برخی روستاهای بدون آب خوزستان خبر دادند. این درحالی است که جایگاه آستان قدس رضوی در کلان اقتصاد ایران و نیز بحث چگونگی پرداخت مالیات ازسوی این نهاد، همچنان با پرسش‌ها و نقدهای جدی روبروست.

یک نکته قابل اشاره دیگر درباره رئیسی، تلاش محسوس او در اظهارنظرهایش برای ارجاع به دیدگاه‌های شخص اول نظام است. به‌عنوان یک نمونه، رسانه‌های حامی‌اش، به نقل از او در سفر به یزد نوشتند: «به فرموده ولی امر مسلمین، حضرت امام خامنه‌ای (مدظله العالی) دشمن به‌دنبال ناامید کردن مردم و ناکارآمد نشان دادن نظام است.»

به‌دشواری می‌توان پذیرفت که رقابت رئیسی و روحانی در انتخابات گذشته، نزاعی محدود به کسب کرسی ریاست قوه‌مجریه بوده باشد. هر دو (رئیسی و روحانی)، ازجمله گزینه‌های اصلی رهبری سوم در جمهوری اسلامی محسوب می‌شوند. گزینه‌هایی که نیروهای پشتیبان خاص خود را در ساختار سیاسی قدرت دارند.  

فردای فقدان آیت‌الله خامنه‌ای، توازن قوا ـ چه در حکومت، چه در جامعه و چه حتی در سطح بین‌المللی ـ تکلیف گزینه نهایی را از میان گزینه‌های مطلوب برای تداوم نظام، از کانال مجلس خبرگان رهبری، مشخص خواهد کرد.

اگر روحانی با تکیه بر جایگاه حقوقی خود، به تداوم بازیگری سیاسی مؤثر ادامه می‌دهد، رئیسی نیز از امکان‌های دراختیار برای تداوم کنشگری و حضور در سپهر سیاست بهره می‌گیرد.

انتخابات ریاست جمهوری گذشته پایان یافته، اما داستان رئیسی ادامه دارد.