شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.

 محمدرضا شجریان، استاد آواز ایران درگذشت

محمدرضا شجریان که پس از یک دوره بیماری، در هشتاد سالگی درگذشت، موسیقیدان، استاد مسلم آواز، صدایی استثنایی در موسیقی سنتی و شخصیتی پرطرفدار در جامعه ایران بود.

همایون شجریان، فرزند او، روز پنجشنبه ۱۷ مهرماه در پستی در اینستاگرامش با تایید خبر درگذشت پدرش نوشت: «خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.»

او که آثارش در خاطره چندین نسل از ایرانیان ماندگار شده، علاوه بر اهمیت موسیقایی و هنری، به سبب نقش، مسئولیت و تعهد اجتماعی که برای خود قائل بود، به ویژه در سال‌های پایانی عمرش به چهره‌ای ملی و منتقد حکومت جمهوری اسلامی نیز تبدیل شد.

محمدرضا شجریان، اول مهر ۱۳۱۹ در مشهد به دنیا آمد و زیر نظر پدرش که قاری قرآن بود، از همان نوجوانی به تلاوت قرآن روی آورد.

سپس در اواخر دهه ۱۳۳۰، همزمان با تحصیل در دانشسرای عالی و استخدام در آموزش و پرورش به آموختن موسیقی سنتی ایران و فراگیری ساز سنتور نزد جلال اخباری پرداخت. 

شجریان همچنین خوشنویسی، ردیف‌های آوازی موسیقی سنتی ایران و شیوه‌های تصنیف‌خوانی را آموخت و به برنامه «گل‌ها» نیز راه یافت.

 

 

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

. خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد

A post shared by Homayoun Shajarian (@homayounshajarian‏) on

 

از مهم‌ترین فعالیت‌های شجریان در پیش از انقلاب ایران، اجرای زنده آواز در سال ۱۳۵۴ در جشن هنر شیراز به ‌همراه کسانی چون محمدرضا لطفی بود.

با وقوع انقلاب و استقرار حکومتی اسلامی، فعالیت در زمینه موسیقی به شدت محدود شد. شجریان در گفت‌وگوهایی، بیم‌ها و نگرانی‌های خود در سال‌های آغازین انقلاب ایران را شرح داده است.

با این حال در دهه تیره و تار شصت، او توانست با همکاری پرویز مشکاتیان، آلبوم‌های موسیقی ارایه دهد که اغلب آنها به آثار پرمخاطب او تبدیل شدند. بسیاری اوج فعالیت هنری شجریان را دوران همکاری او با مشکاتیان می‌دانند.

این هنرمند در دهه‌های بعدی نیز آلبوم‌هایی را منتشر و کنسرت‌های متعددی را نیز در داخل و خارج ایران برگزار کرد.

همچنین جوایز معتبر بسیاری از جمله نشان شوالیه فرانسه را به دست آورد. آخرین آنها نیز جایزه بزرگ «خداوندگاری موسیقی» از سوی بنیاد آقاخان است که سال گذشته به او اهدا شد.

اما شجریان که همواره از حکومت جمهوری اسلامی فاصله گرفته بود، به کارهایی در حمایت از مردم ایران نیز می‌پرداخت، از جمله برگزاری کنسرت برای کمک به زلزله‌زدگان بم.

همچنین در جریان انتخابات سال ۱۳۸۸ در پی همراهی با معترضان به نتیجه این انتخابات، به منتقد جدی حکومت تبدیل شد.

شجریان در یک گفت‌وگوی تلفنی با بی‌بی سی گفت: «در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدی‌نژاد، خس و خاشاک به حرکت درآمده‌اند، صدای من در صداوسیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود.»

در همین دوران، شجریان تک‌آهنگ «زبان آتش» را در پی اعتراضات سال  ۱۳۸۸ و در حمایت از معترضان با آهنگ‌سازی خودش و تنظیم مجید درخشانی و شعر فریدون مشیری منتشر کرد. با انتشار این آهنگ، پخش دعای ربنا نیز در صداوسیما ممنوع شد.

همچنین شجریان در نامه‌ای به عزت‌الله ضرغامی، رییس وقت صداوسیما از او خواست تا از پخش آثارش به‌ویژه سرود «ایران، ای سرای امید» خودداری شود. او در نامه‌اش نوشت: «آن سرودها مربوط به سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده و با شرایط فعلی کاملا بیگانه است.»

صداوسیما در اوایل سال گذشته، مستندی با عنوان « شجریان از سپیده تا فریاد» منتشر کرد که در آن بار دیگر موضع‌گیری شجریان درباره اعتراض‌های سال ۸۸ محکوم شد.

شجریان در سال‌های پایانی عمرش بیمار بود. او در نوروز ۱۳۹۵، در حالی که در آمریکا به سر می‌برد، در یک پیام تبریک ویدئویی، به طور غیرمستقیم از ابتلای خود بیماری سرطان خبر داد و پس از چندی به ایران بازگشت.

بستری شدن او در اواخر سال ۱۳۹۸ در بیمارستان جم، مدتی به درازا کشید و جمعی از مردم و هوادارانش برای اطلاع از وضعیت جسمی او چندین بار مقابل بیمارستان تجمع کردند.

بالاخره همایون شجریان، خواننده و فرزند این هنرمند، در روز پنجم فروردین ۱۳۹۹ از ترخیص پدرش از بیمارستان و انتقال به خانه خبر داد.

تا روز ۲۵ مرداد که بیمارستان جم از بستری دوباره شجریان در بخش مراقبت‌های ویژه این بیمارستان خبر داد، هیچ تصویر و صدایی از او منتشر نشد.

 

تازه چه خبر؟
سازمان حقوق بشر ایران به نقل از منابع آگاه از «مرگ مشکوک» شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در سلول انفرادی زندان تهران بزرگ خبر داد. برادر...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More