مرکز آمار ایران روز دوشنبه نرخ رشد اقتصادی ایران در ۹ ماه نخست سال جاری را با احتساب بخش نفت، منفی ۷/۶ درصد و بدون احتساب بخش نفت، صفر درصد اعلام کرد.

این اعداد و ارقام بیانگر آن است که ارزش تولید ناخالص داخلی ایران در پایان پاییز امسال با احتساب بخش نفت، نسبت به رقم تولید ناخالص داخلی در ۹ ماهه نخست پارسال، به منفی ۷/۶ درصد رسیده است و به‌اصطلاح سفره اقتصاد ایران در این ۹ ماهه، در مقایسه با مدت مشابه در پارسال، کوچک‌تر شده است.

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، ارزش محصول تولید ناخالص داخلی ایران در این بازه زمانی، با احتساب بخش نفت ۵۰۰ هزار میلیارد تومان و بدون در نظر گرفتن تولیدات بخش نفت به ۴۳۰ هزار میلیارد تومان رسید.

پاییز بهتر از بهار و تابستان

بنا بر گزارش مرکز آمار ایران، نرخ رشد اقتصادی ایران با احتساب بخش نفت فقط در فصل پاییز به منفی ۱/۷ درصد رسید که در مقایسه با دو فصل ابتدای سال، از شتاب منفی رشد تولید ناخالص داخلی ایران کاسته شده است.

نرخ رشد تولید ناخالص داخلی ایران در فصل‌های بهار و تابستان امسال به ترتیب منفی ۱۰/۱ درصد و منفی ۱۰/۴ درصد بود.

سقوط صنایع و معادن

مرکز آمار ایران اعلام کرده است از سه گروه عمده اقتصادی، دو گروه «صنایع و معادن» و «خدمات» در این ۹ ماه رشد منفی داشتند و فقط گروه «کشاورزی» بود که در پایان پاییز امسال، رشد اقتصادی مثبت ۳/۲ درصدی ثبت کرد.

کابوس بی‌سابقه بخش نفت

گروه صنایع و معادن در ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۸، نتوانست کارنامه‌ای بهتر از منفی ۱۶/۶ درصد به ثبت برساند، که بیشتر تحت تاثیر عملکرد منفی رشته فعالیت‌ «استخراج نفت و گاز طبیعی» بود. رشته فعالیت‌ استخراج نفت و گاز طبیعی در این بازه زمانی رشد منفی ۳۷ درصدی داشت که به نظر می‌رسد عملکردی بی‌سابقه برای این بخش بود.

رشته فعالیت‌ استخراج نفت و گاز طبیعی در اوج تحریم‌های پیش از برجام در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲، بدترین فصل کاری را در تابستان سال ۱۳۹۱ داشت که نرخ رشد این بخش به منفی ۳۵/۷ درصد رسیده بود.

اما گزارش جدید مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که نرخ رشد رشته فعالیت‌ استخراج نفت و گاز در تابستان امسال به منفی ۴۷ درصد رسید.

این اعداد و ارقام نشان می‌دهد تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران در دوره اخیر نسبت به دوره قبل، که ایران تحت تاثیر تحریم‌های بین‌المللی و حتی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل بود، اثر به‌مراتب شدیدتری بر بخش نفت و گاز بر جای گذاشته است.

پس از رشته فعالیت‌ استخراج نفت و گاز، بدترین عملکرد به نام رشته فعالیت «معدن» رقم خورد که در مجموع، در ۹ ماهه نخست سال ۱۳۹۸، در کارنامه کاری‌اش رشد منفی ۳۴/۹ درصد ثبت شد.

آن‌ها که بار اقتصاد را بر دوش کشیدند

در میان رشته فعالیت‌های گوناگون گروه صنایع و معادن، عملکرد رشته فعالیت «ساختمان» در ۹ ماهه نخست امسال قابل‌توجه بود و توانست نرخ رشد مثبت ۹/۶ درصد را ثبت کند. نرخ رشد این رشته فعالیت فقط در فصل پاییز ۱۲/۶ درصد بود که در وضعیت اقتصادی فعلی ایران، رقم قابل‌توجهی است.

گروه «خدمات» نیز در پایان پاییز امسال، نرخ رشد منفی ۰/۲ درصد را ثبت کرد تا تنها گروه عمده اقتصادی ایران که در این کارنامه کاری ۹ ماهه، نرخ رشد مثبت داشته است گروه کشاورزی با نرخ رشد ۳/۲ درصد باشد.

بررسی فصل به فصل نرخ رشد گروه کشاورزی نشان می‌دهد که این گروه به‌رغم سپری کردن دو فصل نخست سال با ارقام رشد مثبت ۴/۸ و ۶/۷ درصد، در فصل پاییز با رشد منفی ۱/۴ درصد مواجه شد، که عمدتا تحت تاثیر جاری شدن سیلاب‌ها در برخی استان‌های ایران بود و خسارت‌ها و آسیب‌هایی را برای این بخش به همراه داشت.

صندوق بین‌المللی پول پیش‌تر با انتشار گزارشی در پاییز امسال، پیش‌بینی کرده بود که نرخ رشد اقتصادی ایران در پایان سال جاری به منفی ۹/۵ درصد می‌رسد که بر اساس ارزیابی این صندوق، ضعیف‌ترین عملکرد اقتصادی ایران در بیش از سه دهه اخیر خواهد بود.

صندوق بین‌المللی پول در همان گزارش، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال آینده را صفر درصد پیش‌بینی کرد.

بانک جهانی، دیگر نهاد معتبر اقتصادی بین‌المللی، نیز نرخ رشد اقتصادی ایران در پایان امسال را حدود منفی ۸/۷ درصد ارزیابی کرده بود.

اگر اقتصاد ایران سال ۱۳۹۸ را در نهایت با نرخ رشد منفی تمام کند، این دومین سال پیاپی خواهد بود که اقتصاد ایران کوچک و کوچک‌تر شده است. نرخ رشد اقتصادی ایران در پایان سال ۱۳۹۷، با احتساب بخش نفت، منفی ۴/۹ درصد و با احتساب بخش نفت، منفی ۲/۴ درصد بود.