جدیدترین گزارش بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد که میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان مسکونی در شهر تهران در آذرماه امسال به بیش از ۱۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده که نسبت به آذر‌ماه پارسال، رشدی ۴۱/۶ درصدی داشته است.

میانگین قیمت یک متر مربع آپارتمان در پایتخت، در آذرماه نسبت به آبان‌ماه نیز روند افزایشی داشت و حدود ۸/۵ درصد رشد کرد تا روند کاهشی تورم نرخ مسکن در شهر تهران در بازه زمانی مهر تا آبان، دوام نداشته باشد.

مقایسه اعداد و ارقام این گزارش با گزارش نرخ تورم آذرماه، که چندی پیش مرکز آمار ایران منتشر کرد، نشان می‌دهد نرخ افزایش نقطه به نقطه قیمت آپارتمان در شهر تهران از نرخ تورم نقطه به نقطه آذر‌ماه، که ۲۷/۸ درصد اعلام شد، بسیار بالاتر بوده است و همچنین، افزایش ماهانه قیمت میانگین هر متر مربع آپارتمان در شهر تهران در مقایسه با نرخ تورم ماهانه آذر‌ماه، که ۳/۲ درصد اعلام شد، به مراتب بیشتر بوده‌ است.

جهش در شمار دادوستدهای بازار 

اما نکته مهم در گزارش آذرماه بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن پایتخت ایران، مثبت شدن روند معاملات در بازار مسکن در این ماه است که هم نسبت به آذر‌ماه پارسال و هم نسبت به آبان‌ماه سال جاری، روندی افزایشی داشته است. این مثبت شدن تغییر شمار دادوستدها از آن رو اهمیت دارد که ماه‌های متمادی است رکود بر بازار مسکن شهر تهران حاکم است.

پس از مدت‌ها، سه ماه متمادی است که روند شمار معاملات مسکن در تهران مثبت است و می‌تواند نشانه‌ای مثبت باشد برای فعالان این بازار مبنی بر این‌که بازار مسکن از عمق رکود فاصله گرفته است.

به گفته کارشناسان بازار مسکن تهران، با احتساب بیش از ۴ میلیون واحد مسکونی در این شهر، تعداد دادوستدهای ماهانه تهران به‌طور طبیعی باید در محدوده‌ای بیش از ۱۰ هزار واحد مسکونی نوسان داشته باشد.

در آذرماه امسال، ۹ هزار و ۵۳۷ دادوستد در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات ایران به ثبت رسید که نسبت به تعداد دادوستدهای ثبت‌شده در آذر‌ماه پارسال، با ۴۰ درصد افزایش همراه بود.

این تعداد دادوستد در مقایسه با شمار دادوستدهای ثبت‌شده در آبان‌ماه امسال، جهشی نزدیک به ۱۳۵ درصد را تجربه کرده‌ است.

برای اعلام پایان رکود، زود است

صاحب‌نظران بازار مسکن طولانی شدن رکود حاکم بر بازار مسکن و انباشت تقاضا در این بازار، افزایش قیمت بنزین، تحرک در بازار ارز، پایان ماه صفر و افزایش سنتی معاملات بازار مسکن در ماه‌های پایانی سال را از عوامل افزایش دادوستدها در بازار عنوان می‌کنند، اما همچنان برای نتیجه‌گیری این‌که بازار مسکن به پایان دوره رکود نزدیک می‌شود، احتیاط می‌کنند.

حسام‌الدین عقبایی، نایب‌رییس اتحادیه مشاوران املاک، معتقد است: «شرایط برای رونق دوباره وجود ندارد.»

او در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد چاپ تهران تصریح کرد: «دلایل ورود به یک ركود غیر‌تورمی آن‌قدر در بازار مسكن پرقدرت است كه صرف عملكرد یک ماه و افزایش معاملات در مدتی محدود نمی‌تواند به این جمع‌بندی منجر شود كه دوران ركود تمام شده و بازار رونقی جدید را تجربه خواهد كرد.»

بررسی تحولات بازار مسکن شهر تهران تا پایان آذرماه سال جاری ادعای نایب‌رییس اتحادیه مشاوران املاک را ثابت می‌کند. در ۹ ماه نخست امسال، میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در شهر تهران به ۱۲ میلیون و ۷۷۷ هزار تومان رسید که در مقایسه با میانگین قیمت در ۹ ماه نخست پارسال، ۶۹/۵ درصد افزایش داشت.

اما شمار دادوستدهای بازار مسکن پایتخت در این دوره ۹ ماهه بالغ بر  ۴۹ هزار و ۴۰۰ مورد بود که ۴۹/۵ درصد کمتر از تعداد دادوستدهای ثبت‌شده در بازار مسکن تهران در دوره مشابه در سال گذشته بود.

با این حساب، به‌رغم افزایش قابل توجه دادوستدها در آذرماه امسال، معاملات بازار مسکن در دوره ۹ ماهه نخست سال جاری، همچنان کمتر از نصف معاملات ۹ ماهه نخست پارسال است.

هفت سال، منفی ۶/۵ درصد

تحولات بخش مسکن و ساختمان از آن‌جا که زنجیره‌ای از صنایع مختلف را در زیرمجموعه خود دارد و بخشی پیشران محسوب می‌شود، می‌تواند بر تحولات کلی اقتصاد ایران اثرگذار باشد.

نرخ رشد بخش ساختمان در گزارش مرکز آمار ایران از تحولات اقتصادی ایران در سال ۱۳۹۷، رقمی بهتر از منفیِ ۴/۵ درصد نبود. بر اساس گزارش‌های مرکز آمار ایران، نرخ رشد بخش ساختمان در هفت سال گذشته، به‌طور میانگین منفیِ ۶/۵ درصد بوده است که از رکودی تمام‌عیار و مداوم در این بخش خبر می‌دهد.

حسام‌الدین عقبایی، نایب‌رییس اتحادیه مشاوران املاک، پیش‌بینی کرده است که لااقل تا نیمه سال آینده، تغییری در وضعیت رکودی بازار مسکن ایجاد نشود.

هم‌زمان وزارت راه و شهرسازی با راه‌اندازی طرح ملی مسکن، وعده داده است تا پایان عمر این دولت، ۴۰۰ هزار واحد مسکونی بسازد و تحویل متقاضیان دهد، وعده‌ای که حتی اگر محقق شود، فقط یک‌پنجم از نیاز واقعی بازار را پاسخ خواهد داد.