شما صفحه ای از سایت قدیمی ایران اینترنشنال را مشاهده می کنید که دیگر به روز نمی شود. برای مشاهده سایت جدید به iranintl.com مراجعه کنید.

خودکفایی در محصولات کشاورزی به چه قیمت؟

نگاهی به تازه‌ترین تحولات اقتصادی:

  • خودکفایی در محصولات کشاورزی به چه قیمت؟

  • شروع عملیات بازار باز به‌وسیله بانک مرکزی ایران

  • دو نرخی شدن بنزین و معمای یارانه پنهان

خودکفایی در محصولات کشاورزی به چه قیمت؟

محمدعلی جوادی، قائم‌مقام وزیر جهاد کشاورزی ایران، با اشاره به خسارت‌های سنگین سیل اخیر بر بخش کشاورزی گفته است که با وجود این موضوع، در سال جاری خودکفایی در گندم و شکر محقق خواهد شد و در سایر اقلام نظیر دانه‌های روغنی نیز به سمت خودکفایی حرکت خواهیم کرد.

جشن خودکفایی گندم برای اولین‌بار در سال ۱۳۸۳ برگزار شد، هرچند در سال‌های بعد روند واردات گندم دوباره از سر گرفته شد. برخی کارشناس‌های حوزه محیط زیست از غیرممکن بودن خودکفایی ایران در محصولات کشاورزی با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش منابع آبی زیرزمینی می‌گویند؛ اما مسئولان دولتی همواره با استراتژیک خواندن کالاهایی مانند گندم و شکر، خودکفایی در تولید آن‌ها را از مهم‌ترین موضوعات در امنیت غذایی کشور می‌دانند. با همین رویکرد، خرید تضمینی گندم کشاورزان و ممنوعیت صادرات این محصول ازجمله سیاست‌های مشترک همه دولت‌ها بوده است. بسیاری از کارشناس‌های اقتصادی و حوزه محیط زیست، با توجه به روند فرسایش خاک و از بین رفتن منابع آب زیرزمینی در چند دهه اخیر که ۹۰ درصد آن در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود، ادامه چنین سیاست‌هایی را به نفع ایران نمی‌دانند و بر این باورند که با بهبود دیپلماسی بین‌المللی، واردات بخشی از محصولات غذایی به ادامه زیست‌پذیری کشور کمک بیشتری خواهد کرد.

شروع عملیات بازار باز به‌وسیله بانک مرکزی ایران

رییس کل بانک مرکزی ایران اعلام کرده به منظور تحکیم نقش بانک مرکزی در سیاست‌گذاری پولی و نظارت بر سیستم بانکی، شورای پول و اعتبار مجوز عملیات بازار باز را به بانک مرکزی اعطا کرده است. عملیات بازار باز در بانکداری مرکزی مدرن، به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که بانک مرکزی برای کنترل نرخ سود کوتاه‌مدت انجام می‌دهد. این اقدامات عمدتا مبتنی‌بر خرید و فروش اوراق قرضه دولتی در یک بازار بین بانکی است که باعث تعیین سود کوتاه‌مدت و تاثیرگذاری بر متغیرهای پولی از جمله پایه پولی و نقدینگی و در نهایت تورم خواهد شد. تعریف رییس بانک مرکزی ایران از این ابزار نیز «خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشرشده ازسوی دولت و وثیقه‌گیری در ازای اضافه‌برداشت یا اعطای خطوط اعتباری به بانک‌ها و موسسات اعتباری» است. او در پیامی که در اینستاگرامش منتشر کرده، نوشته است که این ابزار در کنار سیاست‌های احتیاطی مانند نظارت بر درصد وام‌های معوق و کفایت سرمایه بانک‌ها، می‌تواند به شفافیت و سلامت سیستم بانکی ایران بینجامد. بسیاری از اقتصاددان‌ها در عین استقبال از استفاده بانک مرکزی از این ابزار، تاکید کرده‌اند که برخی نکات می‌تواند باعث شود در عمل و در فاز اجرا، این سیاست تاثیر لازم را نداشته باشد. مهم‌ترین موضوعات مطرح شده، عدم تنوع اوراق قرضه دولتی در ایران، در مقایسه با سایر کشورها، تغییر نقش بانک مرکزی از یک بازارگردان به تحمیل‌کننده نرخ بر اثر فشارهای بیرونی و لزوم اصلاح سیستم بانکی هم‌زمان با استفاده از این ابزار بوده است. با توجه به مسائل شرعی در خصوص اوراق قرضه دولتی، در سال‌های اخیر تنها یک نمونه اوراق خزانه با سررسیدهای مختلف وارد بازار اوراق بهادار ایران شده است و نقش بانک مرکزی نیز با توجه به جایگاه آن در تبدیل ارز ناشی از صادرات نفت به ریال برای دولت، عملا قابل مقایسه با تعریف کلاسیک بانک مرکزی نیست. بحران سیستم بانکی نیز با توجه به مستقل نبودن بانک مرکزی و نظارت ناکافی آن بر سیستم بانکی، روز‌به‌روز در حال افزایش است و از مشکلات اصلی اقتصاد ایران به‌شمار می‌آید. حال باید دید این ابزار می‌تواند در عمل موجب اصلاح سیاست‌گذاری پولی در ایران و کنترل تورم به عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف سیاست‌گذاران اقتصادی در دولت و بانک مرکزی شود یا خیر.

دو نرخی شدن بنزین و معمای یارانه پنهان

برخی وب‌سایت‌های خبری از تصمیم شورای هماهنگی اقتصادی مبنی‌بر دو نرخی شدن و سهمیه‌بندی بنزین طی یک ماه آتی خبر دادند. بر اساس خبر اعلام‌شده، نرخ دوم حداکثر ۳۰ درصد بیش از نرخ فعلی است، ولی از جزئیات و نحوه سهمیه‌بندی اطلاعاتی منتشر نشده است. کمیسیون انرژی مجلس اما سریعا به این خبر واکنش نشان داد و با توجه به روند تصویب بودجه ۹۸، هرگونه افزایش قیمت یا سهمیه‌بندی بنزین را منتفی دانست. هم‌زمان گزارش سازمان برنامه و بودجه از حجم یارانه پنهان در اقتصاد ایران و سهم دهک‌های مختلف درآمدی از این یارانه‌ها منتشر شد. بر اساس این گزارش، تنها در حوزه بنزین، با توجه به تفاوت قیمت داخلی و بین‌المللی، بیش از ۱۲۳ هزار میلیارد تومان یارانه در سال ۱۳۹۸ توزیع خواهد شد که از این مقدار حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک پر‌درآمد و تنها حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان سهم سه دهک کم‌درآمد است. موضوع اصلاح بازار بنزین سال‌ها در فضای سیاست‌گذاری انرژی در ایران مطرح بوده است، اما به دلیل تبعات اجتماعی و اقتصادی هرگونه تصمیم‌گیری در این حوزه، عملا دولت‌ها و مجالس در دوره‌های مختلف از تصمیم‌گیری اساسی در این حوزه طفره رفته‌اند. ناکارایی سیستم حمل‌و‌نقل عمومی، بازار انحصاری خودرو و گران بودن آن در مقایسه با قیمت‌های بین‌المللی و کاهش سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد مردم به نحوه هزینه‌کرد درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین، ازجمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر اصلاح نکردن بازار این محصول بوده است.

تازه چه خبر؟
سازمان حقوق بشر ایران به نقل از منابع آگاه از «مرگ مشکوک» شاهین ناصری، از شاهدان شکنجه نوید افکاری، در سلول انفرادی زندان تهران بزرگ خبر داد. برادر...More
طالبان اسامی شماری از افراد از جمله دو نفر از فرماندهان نظامی طالبان را که به سمت‌های مهم دولتی منصوب کرده است، اعلام کرد. به گفته ذبیح‌الله مجاهد،...More
حسن زرقانی دادستان مشهد از بازداشت شش متهم پرونده کودک‌ربایی در این شهر خبر داد و اعلام کرد که متهم اصلی پرونده هنوز دستگیر نشده وفراری است. زرقانی...More
پارلمان اروپا در قطعنامه‌ای اعلام کرد گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان که بارها وفاداری ایدئولوژیک قوی خود به جمهوری اسلامی را نشان داده، دولت لبنان را...More
ارتش سودان در بیانیه‌ای که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، اعلام کرد تلاش برای کودتا را خنثی کرده و اوضاع تحت کنترل است. یک عضو شورای حکومتی سودان...More