هشتمین دور مذاکرات دوحه: امیدواری به امضای توافق صلح علیرغم اختلافها
هشتمین دور مذاکرات امریکا با هیأت سیاسی طالبان در مورد روند صلح افغانستان شنبۀ این هفته، یازدهم ثور/مرداد شروع شد. در شروع مذاکرات این دور، زلمی خلیلزاد ابراز امیدواری کرد که در این دور به توافق صلحی دست پیدا کنند که زمینۀ خروج نظامیان امریکایی از افغانستان فراهم شود.
پس از ۹ ماه مذاکره، نقطۀ اختلاف میان دو طرف هنوز تغییری نکرده است. امریکا استدلال میکند که خروج نظامیان امریکایی تابع شرایط است و مسایلی همچون آتشبس، گفتوگوی بین الافغانی و کاهش چشمگیر خشونت، سبب میشود که این کشور به حضور نظامیاش در افغانستان پایان بدهد. اما برای طالبان خروج نظامیان امریکایی اولویت دارد و تنها از این طریق میتواند مسایل بعدی مانند مذاکره داخلی و آتشبس امکان تحقق پیدا کند.
۲۰ میزان/مهر پارسال نخستینبار زلمی خلیلزاد، نمایندۀ وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، با نمایندگان طالبان در دوحه دیدار کرد تا زمینۀ پایان طولانیترین جنگ امریکا در خارج از مرزهایش را فراهم کند. پایان جنگ، قطع ارتباط طالبان با گروههای تروریستی مانند القاعده، ارائه ضمانت از سوی این گروه برای امریکا مبنی بر این که خاک این کشور علیه امریکا استفاده نشود و خروج نظامیان امریکایی از افغانستان، مسایلیاند که در هفت دور گذشته مورد بحث و گفتوگو قرار گرفتهاند.
طالبان نیز در این میان خواستهای مشخصی دارند. سخنگوی دفتر سیاسی طالبان بارها بر «ختم اشغال» برای «رسیدن به توافق صلح» تأکید کرده است. پس از خروج نظامیان خارجی که اکثریت آن را نظامیان امریکایی تشکیل میدهد، زمینه برای گفتوگوی بینالافغانی/داخلی برای رسیدن به یک توافق صلح بر سر مشارکت جناحهای سیاسی در ساختار آیندۀ دولت و شیوۀ حکومتداری، آماده شود. این گروه تا کنون مشخص کرده که خواستار تصرف کامل قدرت نیست و به مشارکت در ساختار سیاسی آینده باورمند است. همچنین اعضای دفتر سیاسی این گروه در سه دیدار بینالافغانی که در مسکو و دوحه برگزار شده، به تأمین آزادی، به رسمیت پذیرفتن حق تحصیل و کار زنان و آزادی بیان در چارچوب «ارزشهای اسلامی» تأکید کردهاند.
زلمی خلیلزاد در آستانۀ شروع هشتمین دور مذاکرات در تویتی نوشت که «ما به دنبال توافق صلحی هستیم که زمینۀ خروج ما را [از افغانستان] مساعد سازد. حضور ما در افغانستان بر اساس شرایط است و خروج ما نیز تابع آن خواهد بود.» این در حالی است که سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر در تویتی مشخص کرده که «اگر توافقنامه نهایی شود، تمام نظامیان خارجی از افغانستان خارج شده و راه برای آغاز مذاکرات با جناحهای افغان باز خواهد شد. »
مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا دیروز یکشنبه در نشست خبری اش با وزیر دفاع استرالیا گفت که این کشور مایل به خروج سربازانش از افغانستان است، اما میخواهد مطمئن شود که این کشور سکوی حمله به ایالات متحده نمیشود.
در سایۀ این اختلاف نظر خلیلزاد و ملا برادر نیز پس از یک روز نشست گروه کاری دو طرف، ناوقت یکشنبه در کلوب دیپلماتیک دوحه با هم دیدار کردند. به نقل از رسانهها، سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان هدف از این دیدار را مذاکره در مورد جدول خروج نظامیان امریکایی از افغانستان عنوان کرده بود.
در سومین روز از این نشست گفتوگوها کماکان در مورد زمان خروج نظامیان امریکایی و میزان خروج این نظامیان ادامه دارد.
گزارشها از دوحه نشان میدهد که اکنون اختلاف بر سر اینکه پس از امضای توافقنامه چه میزان از عساکر امریکایی در چه بازۀ زمانیای از افغانستان خارج شوند، پابرجاست.
در دور هفتم این مذاکرات، سهیل شاهین تویت کرده بود که توافقنامه صلح در حضور «شاهدان بینالمللی» باید به امضا برسد. این گروه برای خروج نظامیان امریکایی نیز ضمانت بینالمللی میخواهد. حالا گزارشهایی تأییدنشدهای وجود دارد که طالبان خواستار حضور نمایندگان چین و روسیه در زمان امضای این توافقنامه است.
زمان برای مذاکرهکنندگان دو طرف در دوحه اهمیت ویژه دارد. هفتۀ آینده بزرگترین عید مسلمانان (عید قربان) از راه میرسد. هر دو طرف در نظر دارند که همزمان با رسیدن عید به توافقاتی دست یابند.
اخیراً حامد کرزی در یک نشست خبری در کابل تأیید کرد که امریکا و طالبان در مورد ختم جنگ به توافق رسیدهاند. او گفت که امریکا با طالبان و حکومت افغانستان دو توافقنامه جداگانه امضا میکند.
وزارت دولت در امور صلح نیز اعلان کرد که فهرست ۱۵نفری هیأت دولت برای نشست صلح آماده شده است. هرچند که نامهای اعضای این هیأت علنی نشده است.
رسانههای پاکستانی نیز گزارش دادهاند که الیس ویلز، معاون بخش جنوب آسیای وزارت خارجه امریکا برای دیدار با مقامات پاکستان به اسلامآباد میآید. هرچند زمان سفر خانم ویلز اعلام نشده، اما گفته شده است که خانم ویلز برای پنج روز در اسلامآباد خواهد ماند.
زلمی خلیلزاد دو روز پیش در تویتی نوشت که نشانههای از توافق میان دو طرف میبیند.