اشرف غنی، رییس‌جمهوری افغانستان در اقدامی جدید، دیدگاه‌هایش را پیرامون روند صلح، تحت عنوان «اعمار صلح» در دانشگاه کابل ارائه کرد.

رییس‌جمهوری افغانستان گفت، او صد پیمان صلح را در سطح جهان از اول تا آخر بررسی و طبقه‌بندی کرده است که به باور او «پنجاه درصد پیمان‌های صلح در مدت پنج سال شکست خورده و با سقوط» مواجه شده است. او تاکید کرد که «صلح یک نظم است و نه شعار» و هر پیمان صلح نیز موفق نیست. 

این برنامه که چند روز قبل در دانشگاه کابل برگزار شده بود، بخش نخست آن دیشب ۲۳ جدی/دی از تلویزیون ملی/دولتی افغانستان پخش شد.

اشرف غنی گفت ما یک طرحی را که بر سه ستون (دولت‌سازی، ساختار بازار و اعمار صلح) استوار است به جامعه جهانی ارائه کردیم. اشرف غنی تاکید کرد که صلح با شعار و عوام‌فریبی برقرار نمی‌شود بلکه صلح معمار و طراح نیاز دارد و هر افغان در این صلح باید سهیم باشد و تصمیم نهایی را نیز در مورد صلح ملت افغانستان بگیرد.

رییس‌جمهوری افغانستان در این برنامه به صورت گذرا نمونه‌هایی از جنگ و صلح شماری از کشورها را ارزیابی و نمونه‌های موفق و شکست خورده پیمان‌های صلح را ارزیابی کرد. 

او در بخشی از صحبت‌هایش گفت: وظیفه کلیدی من به حیث رییس‌جمهوری این است که اقتدار ملی را به جانشینم براساس اراده آزاد مردم افغانستان واگذار می‌کنم. در غیر این‌صورت، من خارج از چارچوب قانون اساسی عمل کردم.

او گفت بین صلح اختیاری و تحمیل شده تفاوت است که در صلح اختیاری سیاست راه‌حل است و سلاح و گلوله کنار گذاشته می‌شود. به تعبیر اشرف غنی، در صلح اختیاری، رای، جایگزین گلوله و صندوق رای موجب قوت می‌شود اما در صلح تحمیل شده مسائل اساسی به صورت بنیادین حل نمی‌شود.

به گفته او، محتوای پیمان‌های صلح نیز موافقت روی یک روند سیاسی است و در صورتی که توافق روی روند سیاسی مشخص نباشد، دچار ابهام می‌شود. او گفت کلمات و اصطلاحات در مذاکرات و پیمان‌های صلح دارای وزن و اعتبار است و اگر ابهام داشته باشد بعدا بر سر آن جنجال می‌شود. او گفت، توافق‌نامه آمریکا و طالبان ابهام کلی دارد. او گفت، صدبار به زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا برای صلح افغانستان گفتم که این پیمان باید شفافیت داشته باشد اما آنها اصرار داشتند که تمام دنیا روی توافق‌نامه آمریکا و طالبان توافق دارند.

به گفته او کشورهایی که قانون اساسی دارند، روی تطبیق آن به توافق می‌رسند و یا قانون اساسی را از راه‌های قانونی آن تعدیل می‌کنند. 

او تاکید کرد که ثبات از طریق نظام تامین می‌شود و بزرگ‌ترین عامل ثبات مشروعیت است.

رییس‌جمهوری افغانستان در بحث یک ساعته «اعمار صلح» گفت، جنگ چیز قابل افتخاری نیست بلکه از روی اجبار است و ثبات نیز از طریق اراده و رای مردم، حاکمیت قانون و تحول اقتصادی به‌وجود می‌آید. او گفت در بخش امنیت وظایف نیروهای امنیتی باید مشخص باشد. او افزود که افغانستان در سال ۱۹۹۲ میلادی، چهارمین قوای هوایی نیرومند منطقه را داشت اما بعدها تجهیزات نظامی آن تبدیل به آهن پاره‌ شد. 

او همچنین گفت، در معرض توجه جهان بودن نه فرصت که یک عارضه است. به گفته او مشارکت جهانی باید براساس منافع مشترک، احترام و اعتماد مقابل باشد. او در معرض توجه جهانی بودن را یک فرصت طلایی خواند که اگر از آن استفاده درست نشود تبدیل به مس می‌شود.

او گفت افغانستان به این دلیل در کانون توجه جهان است که مسأله امنیت جهان به افغانستان گره خورده است.

او افزود که از سال ۲۰۰۱ به این طرف، ۲۴۴۸ سرباز آمریکایی در افغانستان جان‌شان را از دست دادند و از سال ۲۰۱۴ میلادی به این سو که او رییس‌جمهور است، تنها ۹۸ سرباز آمریکایی در افغانستان کشته شدند. اشرف غنی تصریح کرد که در سال ۲۰۱۲ میلادی، ۱۵۰ هزار نیروی خارجی در افغانستان حضور داشتند و هزینه‌های آن نیز میلیارد‌ها دلار بود. اشرف غنی با اشاره به رقم کنونی نیروهای خارجی در افغانستان گفت، «امروز ۲۵۰۰ سرباز آمریکایی و حدود ۵ هزار سرباز ناتو در افغانستان حضور دارند و ما میزان خون‌ریزی و هزینه‌ها را پایین آوردیم و در عین حال، نیروهای امنیتی افغانستان بیشترین قربانی را داده است. ما هستیم که امنیت بین‌المللی را تامین می‌کنیم نه اینکه جهان امنیت ما را فراهم کنند.»

اشرف غنی اخیرا در مصاحبه اختصاصی با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت، از ۲۰۱۴ که او رییس جمهوری افغانستان است، ۹۸ سرباز آمریکایی در این کشور کشته شده‌اند که در این بازه زمانی بیش از ۴۰ هزار نظامی و غیرنظامی افغان‌ در جنگ کشته شدند. 

اشرف‌ غنی ضمن تاکید روی چالش‌ها و فرصت‌های جهانی گفت تا زمانی‌که اجماع منطقه‌ای روی صلح کشورهای درگیر منازعه شکل نگیرد صلح در آن کشور برقرار نمی‌شود.

رییس‌جمهوری در امر برقراری صلح، «همپذیزی» اجتماعی را مهم دانست که به باور او، نمونه تازه آن دو سال قبل با برقراری آتش بس سه روزه با طالبان رقم خورد. او گفت « این آتش بس یک تجربه بود که کل فرضیه‌هایی ما را وارونه ساخت». او گفت، همه مردم می‌گفتند که جنگجویان طالبان حاضر به صلح نیستند اما دیده شد که آنها بحث و «آیسکریم/بستنی» می‌خواستند. او گفت، کلمه آیسکریم را جدی بگیرید زیرا آیسکریم نشان‌دهنده محرومیت است و خوردن آیسکریم یک لحظه خوشی است و در زمان آتش‌بس هیچ یک از افراد طالبان تحقیر نشدند. او در ادامه افزود، هزینه جنگ در این کشور سالانه ۴۰ میلیون دلار است اما تنها در سال گذشته افغانستان به دلیل ادامه جنگ بیش از ۹۹۰ میلیون دلار را تنها در بخش صنعت توریسم از دست داده است.

اشرف غنی در برنامه «اعمار صلح» تلاش کرد، مساله صلح را از یک بحث «سطحی به یک موضوع راهبردی» تبدیل کند.