ماجرای ورود زنان به استادیوم های فوتبال در ایران تبدیل به پرونده­ای پیچیده شده است که حتی ایمیل شکایت آمیز بیش از ۲۰هزار زن ایرانی به رئیس فیفا و تهدید بسیار جدی این نهاد بین المللی هم نتوانست قفل این پرونده را باز کند. فدراسیون فوتبال ایران که تا همین چند روز قبل فرصت داشت پاسخی قانع کننده به نامه فدراسیون جهانی بدهد، در نامه­ای پر ابهام به اینفانتینو نوشت: «ما پیگیر برطرف کردن موانع هستیم». پاسخی که نشان می‌­دهد همچنان فدراسیون فوتبال ایران در حال خرید زمان است و باید در انتظار واکنشی جدی از سوی فیفا باشد.

درهایی که همیشه بسته است

پیش از انقلاب ۵۷ حضور زنان در ورزشگاه­‌های ایران مقوله ای معمولی و بدون حساسیت بود اما بعد از سال ۵۷ و در راستای سیاست‌­های تفکیک جنسیتی، از حضور زنان در ورزشگاه­ها جلوگیری شد و نکته جالبش اینجاست که برای این جداسازی هیچ دستورالعمل مشخصی از سوی مجلس یا نهادهای نظارتی وجود ندارد و تنها یک قانون نانوشته است. تابوی حضور بانوان در استادیوم ها برای نخستین بار در سال ۸۴ و با اعتراض حدود ۵۰ خانمی که در رسانه های ایران با عنوان (روسری سفیدها) معروف شدند، به چالش کشیده شد. در آن روز تیم ملی ایران در آخرین دیدار مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ به مصاف بحرین می­رفت و محمد خاتمی رئیس جمهور وقت نیز تماشاچی ویژه بازی بود. اعتراضی که به شکلی گسترده بازتاب پیدا کرد و در نهایت منجر به ساخت فیلم آفساید شد و البته حساسیت فیفا به عدم برابری زنان و مردان در فوتبال ایران را برانگیخت. در ۱۵ سال گذشته بسته بودن همیشگی درهای ورزشگاه برای تماشاگران خانم موضوعی بوده که فدراسیون جهانی را به واکنش وادار کرده و تا امروز بالغ برنامه اعم از پیگیری، مذاکره تا تهدید درباره­اش دریافت کرده­اند.

۲۰ هزار ایمیل برای فیفا

از زمان روی کار آمدن جیانی اینفانتینو به ریاست فیفا، رئیس سوئیسی نشان داده که ورود بانوان به ورزشگاه­های ایران یکی از اولویت هایش است و تا به امروز نه تنها با کفاشیان و تاج بلکه حتی با حسن روحانی رئیس جمهور ایران هم درباره برطرف کردن موانع موجود مذاکراتی داشته و در آخرین سفرش به ایران قول‌­های مساعدی از مقامات ایران دریافت می­کند. مسئولین ورزش ایران که نه فقط در فوتبال بلکه در سایر ورزش­ها نیز با این چالش مواجه هستند همواره سعی کردند با ورود گزینشی بانوان، حساسیت­های بین المللی را کاهش دهند اما آخرین حرکت اعتراضی بانوان باعث شد فیفا واکنشی جدی به موضوع نشان دهد. ۲۰ هزار ایمیل اعتراضی برای اینفانتینو ارسال شد که عدد شگفت انگیزی بود و در نهایت فیفا تصمیم گرفت واکنشی جدی و البته تهدیدآمیز داشته باشد. فدراسیون جهانی در نامه­ای که نزدیک به یک ماه قبل برای فوتبال ایران ارسال کرد با تعیین ضرب الاجل و صراحتا از مقامات ایرانی خواست راهکاری عملی و تاریخی دقیق برای ورود بانوان اعلام کنند. فیفا در سومین نامه­ای که در عصر ریاست اینفانتینو برای ایران ارسال کرده است تاکید کرد؛ بانوان ایرانی باید بدون گزینش و محدودیت بتوانند بلیت دیدارهای انتخابی جام جهانی را خریداری کنند و به ورزشگاه بروند.

واکنش­ها به یک تهدید جدی

رسانه­‌ای شدن نامه تهدیدآمیز فدراسیون جهانی، بازتاب‌­های متفاوتی در بین مسئولان ورزشی داشت، مهدی تاج رئیس فدراسیون فوتبال ایران در گفتگویی که با رادیو ورزش داشت تاکید کرد که تهدید بسیار جدیست و فدراسیون باید در همین رابطه جلساتی با وزارت ورزش داشته باشد و گفت: «فدراسیون فوتبال براساس قوانین کلی کشور حرکت می­کند و در این زمینه ما باید از نهادهای بالادستی استعلام کنیم و امیدوارم این مشکل با بهترین تصمیم حل شود.» نایب رئیس بانوان فدراسیون فوتبال اما واکنشی تقریبا مشابه داشت، لیلا صوفی‌زاده در گفتگو با خبرگزاری فارس گفت: «برای برطرف کردن موانع تلاش می­کنیم اما فدراسیون و مجموع ورزش به تنهایی نمی توانند تصمیم گیرنده باشند.» نامه اینفانتینو حتی واکنش رئیس کمیته ملی المپیک ایران را به همراه داشت، رضا صالحی امیری در گفتگویی با ایرنا می‌­گوید: «قوانین داخلی کشورها مورد احترام مجامع جهانی است اما ما نیز این حساسیت را درک می­کنیم و باید در این زمینه بهترین پاسخ را به فیفا داشته باشیم.»

پاسخی شبیه به هیچ

با پایان زمان اولتیماتوم، فدراسیون فوتبال پاسخ فیفا را داد اما به نظر نمی رسد پاسخ ایران حتی نزدیک به چیزی باشد که فیفا انتظارش را داشت. در نامه ایران آمده است: «فدراسیون فوتبال پیگیر حضور بانوان در ورزشگاه‌ها و برطرف کردن موانع است». در نامه مذکور و برای اینکه جدیت ایران به فیفا نشان داده شود به مسابقات فوتسال زیر ۲۰ سال در شهر تبریز اشاره شده است که بانوان البته به شکل محدود اجازه ورود به سالن داشتند. مقامات فدراسیون فوتبال به خوبی از جدی بودن تهدید فیفا خبر دارند و می­دانند این نهاد خواستار اعلام زمانبندی دقیق برای ورود بانوان بوده و قطعا پاسخ ایران نمی­تواند برایشان رضایت بخش باشد. به نظر می­رسد فدراسیون فوتبال ایران باید در انتظار نامه­ای به مراتب شدیدتر از سوی فیفا باشد که دبیرکلش (خانم فاطما سامورا) از زمان روی کار آمدن همواره به دنبال برخوردهای برابر بین زنان و مردان در ورزشگاه­ها بوده است. برخوردی که شاید در ابتدا حق میزبانی مرحله مقدماتی ۲۰۲۲ را از ایران بگیرد و در مراحل بعدی یکبار دیگر سایه (تعلیق) را روی فوتبال ایران قرار دهد.

زوم؛ یک شایعه جدی

دیدار دوستانه تیم‌­های ملی بزرگسالان و امید ایران به پشت درهای بسته منتقل شد اما از فدراسیون فوتبال خبر می رسد عدم صدور مجوز برای حضور بانوان مهمترین دلیل این تصمیم بوده است. ظاهرا مسئولان فدراسیون به دنبال کسب اجازه بودند اما مجوزهای لازم صادر نشد و برای اینکه یکبار دیگر عدم حضور بانوان حساسیت فیفا را بالا نبرد این دیدار به پشت درهای بسته منتقل شد.