انتشار یک مقاله از دانشکده پزشکی هاروارد نشان می‌دهد شیوع ویروس کرونای جدید احتمالا از تابستان ۲۰۱۹ در چین آغاز شده است. در این مطالعه، محققان با بررسی تصاویر ماهواره‌ای از تراکم بالای ماشین‌های پارک‌ شده در بیمارستان‌های شهر ووهان و همین‌طور جستجوهای اینترنتی مردم این منطقه به چنین نتیجه‌ای دست یافته‌اند.

شروع همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ ابتدا به بازار غذاهای دریایی ووهان در ماه‌های نوامبر یا دسامبر ۲۰۱۹ نسبت داده شده بود. اما شواهد بسیاری، از جمله بررسی‌های ژنتیکی پیش از این نشان داد که این بازار منشاء اصلی ویروس نبوده و ویروس از جای دیگری وارد این بازار شده و پیش از اعلام رسمی، شیوع ویروس کرونا مدت‌ها در منطقه در حال گسترش بوده است. حالا مطالعه جدید نشان می‌دهد، شیوع آن احتمالا بسیار زودتر از تصورات پیشین آغاز شده است.

افزایش ترافیک بیمارستانی و جستجوی علایم

در این مطالعه محققان با استفاده از داده‌های معتبر پیشین از جمله نتایج بررسی‌‌ها روی ژنوم‌های ویروس سارس کوو-۲، بررسی تراکم ماشین‌ها در پارکینگ بیمارستان ووهان و جستجوهای اینترنتی در موتور جستجوی چینی بایدو درباره علایم بیماری به نتایج جدید رسیده‌اند. این بررسی‌ها نشان می‌دهد تراکم مراجعان در بیمارستان و همچنین حجم جستجوها در اواخر تابستان و اوایل پاییز به اوج رسیده است. در بین کلید واژه‌های جستجو شده واژه سرفه مختص به بیماری کووید-۱۹ نیست و می‌تواند نشانه‌ای از آغاز شیوع آنفلوآنزای فصلی باشد، اما اوج جستجوی همزمان واژه اسهال که علامت نسبتا خاص همه‌گیری کووید-۱۹ محسوب می‌شود با شیوع این بیماری در سایر نقاط جهان همبستگی داشته و چنین الگویی در بازه زمانی یاد شده در نتایج بایدو در منطقه ووهان دیده می‌شود. محققان هدف از این مطالعه را بررسی شواهد بر اساس داده‌های آنلاین برای کشف عوامل نوظهور بیماری‌زا معرفی می‌کنند. محققان می‌گویند الگوی کشف شده در ووهان در بازه زمانی اواخر تابستان و اوایل پاییز شیب بسیار تندی دارد که با آغاز بیماری‌های شناخته شده همخوانی ندارد. محققان در بخشی از این مطالعه گفته‌اند: «در ماه اوت (اواخر مرداد و شهریور) ما شاهد افزایش چشمگیر و نادر جستجو برای واژه اسهال بودیم که با جستجوها برای واژه سرفه در فصول پیشین آنفولانزا همخوانی ندارد». سخنگوی وزارت خارجه چین این نتیجه را مسخره توصیف کرده است. برخی محققان هم هرچند این مطالعه را جالب توصیف می‌کنند اما به نقاط ضعف آن اشاره می‌کنند، از جمله این‌که ترافیک بیمارستانی در ووهان با ترافیک سایر بیمارستان‌ها و شهرهای دیگر چین مقایسه نشده است.  با این همه داده‌های دیگری هم از شیوع زودهنگام بیماری نسبت به آنچه به‌صورت رسمی اعلام و پذیرفته شده است، پشتیبانی می‌کند.

مواردی در فرانسه و آمریکا پیش از کشف بیماری

کشف دو مورد بیماری در ماه دسامبر پیش از اعلام رسمی و کشف ویروس در فرانسه از جمله این شواهد هستند. در اوایل ماه مه پزشکان فرانسوی کشف کردند که مردی که در اواخر دسامبر با علایم تنفسی به بیمارستان مراجعه کرده بود مبتلا به کووید ۱۹بوده است. این مورد یک ماه پیش از اعلام رسمی نخستین مورد در فرانسه و حتی پیش از آن بوده که ویروس جدی شناسایی شود. نحوه ابتلای این مرد مشخص نشده و با توجه به این‌که او هرگز سفری در آن بازه زمانی نداشته پزشکان بعید می‌دانند که او نخستین بیمار این کشور باشد و احتمالا ویروس از مدت‌ها قبل در فرانسه در گردش بوده است. در این مورد خاص می‌توان گفت، این مرد در نیمه ماه دسامبر در فرانسه مبتلا شده است. این مورد وقتی کشف شد که پزشکان نمونه‌های بیماران تنفسی آن بازه زمانی که باقی مانده بود و در زمان خودشان برای آنفلوآنزا منفی شده بودند مجددا برای کووید-۱۹ آزمایش کردند  و نتیجه برای این مرد مثبت از آب در آمد. دو فرزند او هم به بیماری مبتلا شده بودند، اما همسرش که در سوپرمارکت کار می‌کرد و با شهروندان چینی در تماس بود هرگز دچار علایمی نشده بود. 

ماه گذشته (۱۴مه) هم روزنامه سیاتل تایمز در گزارشی نوشت دو شهروند اسنوهومیش (شهرستانی در ایالت واشینگتن) که در دسامبر با علایم کووید-۱۹ به بیمارستان مراجعه کرده بودند، حالا با بررسی‌های جدید، تست آنتی‌بادی آن‌ها برای کووید-۱۹ مثبت شده است. هرچند پزشکان در ابتدا در این مورد تردید داشتند و احتمال دادند که شاید این دو فرد بعد‌ها بدون علایم ظاهری به کووید-۱۹ مبتلا شده باشند، اما نتایج بررسی‌ها برای بیماری‌های شناخته شده دیگر آن‌ها منفی بوده  و سایر شواهد به نفع ابتلای آن‌ها به کووید-۱۹ است. مجموعه این دلایل نشان می‌دهد بیماری در چین احتمالا بسیار زودتر از زمان اعلام شده، آغاز شده است. اما مانند سایر موارد پنهان‌کاری چینی‌ها از جمله تاخیر در اعلام انتقال بین انسان و سایر داده‌های مرتبط با بیماری احتمالا این مورد نیز از سوی آن‌ها پنهان شده است. این تردید وقتی بیشتر می‌شود که در مورد بیماری‌های شدید تنفسی معمولا آزمایش برای عوامل شناخته‌ شده صورت می‌گیرد و مقامات بهداشت چین احتمالا از مدت‌ها قبل می‌دانستند با موردی ناشناخته روبه‌رو هستند.  این در حالی است که مجموعه این اقدامات و پنهان‌کاری‌ها باعث بروز همه‌گیری جهانی شد که تا لحظه درج این گزارش به صورت رسمی جان بیش از ۴۳۰ هزار نفر را گرفته و باعث خسارت و بی‌کاری و مرگ‌های جانبی زیادی (در اثر در دسترس نبودن اقدامات بهداشتی به دلیل درگیری بیمارستان‌ها) در بسیاری از کشورها شده است.