با رفتن کشورهای عربی به سوی اسرائیل، فلسطینیان چه خواهند کرد؟
تصمیم برخی کشورهای عربی برای عادیسازی روابط با اسرائیل، این احساس را در فلسطینیان پدید آورده است که متحدان سنتیشان آنها را به حال خود رها کردهاند؛ از این رو به باور برخی از تحلیلگران، فلسطینیان در شرایط فعلی و در خاورمیانه دستخوش تحولات مداوم، به راهبرد قدیمیشان بازخواهند گشت.
توافقنامه عادیسازی روابط بین امارات متحده عربی و اسرائیل قرار است روز سهشنبه در کاخ سفید به امضای طرفها برسد.
چند روز پیش نیز دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، اعلام کرد بحرین نیز روابطش با اسرائیل را عادیسازی میگند.
در شرایطی که اسرائیل و کشورهای عربی منطقه بیش از همیشه نگران سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی ایران هستند، فلسطینیها از اینکه کشورهای عربی آنان را به حاشیه برانند بیم دارند.
کشورهای عربی همواره هرگونه عادیسازی روابط با اسرائیل را به تشکیل دولت فلسطینی و خروج نیروهای اسرائیلی از سرزمینهای اشغالی کرانه غربی مشروط میکردند.
اما حالا برخی کشورهای عربی در این راهبرد قدیمی تجدید نظر کردهاند و فلسطینیها هم در اجلاس هفته گذشته اتحادیه عرب موفق نشدند بقیه کشورهای عربی را به محکوم کردن این اقدام قانع کنند.
محمد اشتیه، نخستوزیر تشکیلات خودگردان فلسطین، مراسم روز سهشنبه در کاخ سفید را «یک روز سیاه در تاریخ کشورهای عربی» خوانده است.
اشتیه روز دوشنبه اعلام کرد که تشکیلات خودگردان فلسطینی در حال بررسی تنظیم روابط خود با اتحادیه عرب است.
با این حال خبرگزاری رویترز به نقل از تحلیلگران نوشته است چنین واکنشی از سوی تشکیلات خودگردان فلسطینی حقیرانه و دیرهنگام است و محمود عباس، رییس این تشکیلات، روز به روز در انزوای بیشتری قرار میگیرد و موضعگیری او نیز با انتقادهای بیشتری روبهرو میشود.
طارق بقعونی، تحلیلگر گروه بینالمللی بحران، به خبرگزاری رویترز گفت: «نشانههای کمی وجود دارد که رهبران فلسطینی در حال تامل در زمینه رویگردانی از خط مشی خود باشند.»
به گفته او، استراتژی فلسطینیان بر بازخواست اسرائیل در دادگاههای بینالمللی و تلاش بر شکستن تسلط آمریکا بر روند گفتوگوهای صلح فلسطینیان و اسرائیل متمرکز است.
بقعونی گفت: «حمایت کشورهای عربی و اروپایی از این استراتژی حیاتی است. اما این که فلسطینیان بتوانند نظر هر دو طرف را در سطح مورد نیاز برای اطمینان از صلحی عادلانه تامین کنند، جای تردید است.»
با وجود شانههای تغییر در حمایت کشورهای عربی، صائب عریقات، دبیر کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین، اعلام کرد که استراتژی فلسطینیان برای تشکیل کشوری در کرانه غربی رود اردن، بیتالمقدس شرقی و غزه، تغییری نکرده است.
او به رویترز گفت: «برای باقی ماندن بر حقوق بینالملل، برابری بینالمللی، برای جستوجوی صلحی مبنتی بر پایان اشغال اسرائیل و راهحل دو دولت ... ما نمیتوانیم از این مواضع فاصله بگیریم.»
در این شرایط، فلسطینیها امیدوارند که با برگزاری انتخابات آتی پارلمانی و تغییر دوره ریاست تشکیلات خودگردان فلسطینی، با تقویت مشروعیت خود در داخل، نفوذ در خارج را نیز افزایش دهند.
طلال عوکل، یک تحلیلگر فلسطینی در غزه، به رویترز گفت: «ما باید تشکیلاتهای سازمان آزادیبخش فلسطین را از صفر بسازیم، و روابط میان فلسطینیان را اینجا و در سراسر جهان نوسازی کنیم.»
او با اشاره به حضور بیش از شش میلیون مهاجر فلسطینی در دیگر کشورها، اضافه کرد که این افراد میتواند با تاثیرگذاری بر جوامع محل زندگی خود، مسئله فلسطین را در مسائل جاری دولتها جای دهند.