من هم شکنجه شدم؛ دیگر بس است!
قتل وحشیانه سه خواهر میرابال، فعالان سیاسی اهل جمهوری دومینیکن، دلیلی شد تا با اجماع جهانی و با تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هر ساله روز ۲۵ نوامبر (۴ آذرماه) بهعنوان روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان گرامی داشته شود.
خشونت علیه زنان، علیرغم پیشرفتهای قابلملاحظه در حوزه حقوق زنان و برابری زن و مرد، حتی در جوامع پیشرفته نیز هنوز وجود دارد و گریبان بسیاری از زنان را گرفته است. اما برخی کشورها مانند ایران و بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بهخصوص کشورهای اسلامی، بیشتر با این پدیده درگیرند، چرا که علاوه بر خشونت سنتی و عرفی درون جامعه، خشونت در تدوین و اجرای قوانین ضد زن و حمایت حکومتی از این قوانین نیز در افزایش خشونت علیه زنان نقش بسزایی دارد.
«من هم شکنجه شدم، دیگر بس است!»، «نه به آپارتاید جنسیتی»، «خشونت خانگی»، «دختران خیابان انقلاب»، «استادیوم صد هزار پسری»، «نه به حجاب اجباری» و بسیاری از عبارتهای دیگر با چنین محتوایی کمپینهایی هستند که در حمایت از حقوق زنان و مبارزه با خشونت علیه زنان به راه افتادهاند تا افکار عمومی با حساسیت بیشتری مسائل زنان را در کشورهایی مانند ایران دنبال کنند.
روز ۲۵ نوامبر (۴ آذرماه) سال جاری، کنفرانسی با محور مبارزه با خشونت علیه زنان در استکهلم برگزار شد، با شعار «دیگر بس است! نه به آپارتاید جنسیتی»، که بسیاری از چهرههای شاخص بینالمللی مبارزه با تبعیض و خشونت علیه زنان در آن شرکت داشتند. مینا احدی، فعال سیاسی زنان و عضو کمیته بینالمللی علیه سنگسار و اعدام، کریم شاه محمدی، فعال سیاسی و مسئول نهاد بینالمللی «کودکان مقدماند» و نهاد اکس مسلم در سوئد و برگزارکننده این کنفرانس، رعنا احمد، فعال سعودی آزادیخواه و عضو سازمان اکس مسلم در آلمان، شیرین شمس، فعال حقوق زنان، ماریا رشیدی، پژوهشگر و فعال زنان، نیکلاس کلمن، نسترن گودرزی، مهین علیپور و نمایندگانی از احزاب سوئد و برخی دیگر از اندیشمندان و پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی در این همایش شرکت داشتند و تعدادی از آنان سخنرانی کردند.
خشونت علیه زنان در کشورهای اسلامزده
مینا احدی، عضو کمیته مرکزی و دفتر سیاسی حزب کمونیست کارگری ایران و از سخنرانان این کنفرانس، در گفتوگو با خبرنگار ایران اینترنشنال، در مورد برگزاری چنین کنفرانسی گفت: «خشونت علیه زنان، برخلاف تصور بسیاری از مردم که گمان میکنند امروز زنان به حقوق و فرصتهای برابر رسیدهاند، هنوز هم در تمام دنیا وجود دارد و به همین دلیل، برگزاری کنفرانسها و سمینارهایی با این موضوعات همچنان باید از اولویتهای ما برای آگاهی بیشتر قانونگذاران، سیاستمداران و افکار عمومی باشد.» او در ادامه توضیح داد: «حتی در کشورهایی مانند آلمان نیز هر دو روز یک بار، یک زن بهدست مرد شریک زندگی فعلی یا سابقش کشته میشود و بنابراین، مبارزه با خشونت علیه زنان همچنان در تمام دنیا ادامه دارد.»
این فعال حقوق زنان سپس یادآور شد: «با وجود تبعیض و خشونت علیه زنان در تمام دنیا، موضوع کنفرانس امروز ما آپارتاید جنسیتی در ایران است. کشوری که ۴۰ سال است با قوانین اسلامی همچون سنگسار، حجاب، نابرابری در حق ارث و حضانت فرزند و...، بیرحمانهترین قانونها را علیه زنان اعمال میکند. بسیاری از کشورهای اسلامی با همین مشکل روبهرو هستند، البته به عقیده من، باید نام آنها را کشورهای اسلامزده نامید، نه اسلامی.»
احدی در ادامه، با تاکید بر ارتباط مکملگونه دو قانون سنگسار و حجاب اجباری در افزایش خشونت علیه زنان در ایران و با یادآوری کمپین سنگسار سکینه محمدی آشتیانی در سال ۲۰۱۰، گفت: «در آن سال، در اتحادیه اروپا، من با یک هیات ۲۵ نفره نشستی داشتم و بنا شد آنها به ایران بروند و برای لغو اجرای قانون سنگسار، مقامهای ایرانی را تحت فشار بگذارند که اگر این قانون را لغو نمیکنند، دستکم آن را اجرا نکنند و از آن زمان تا امروز، سنگسار بهجز چند مورد که سعی شده بود مخفیانه اجرا شود، فعلا در ایران اجرا نمیشود، هرچند این قانون غیرانسانی هنوز هم در قوانین ایران آشکارا وجود دارد و سایه آن بر سر زنان ایرانی سنگینی میکند.»
کیفرخواست زنان ایرانی علیه خشونت حکومتی
در همین حال، شیرین شمس، فعال زنان، در سخنرانیاش در این کنفرانس گفت: «امروز، خشونت علیه زنان در ایران یک خشونت سازماندهیشده حکومتی است و به همین دلیل، من همراه بسیاری دیگر از فعالان، اندیشمندان و زنان دغدغهمند کشورم ایران بر آن شدیم تا پس از راهاندازی یک کمپین با عنوان من هم شکنجه شدم، بیانیهای در محکومیت جمهوری اسلامی ایران صادر کنیم.» او در ادامه افزود: «در این بیانیه، ما کیفرخواستی برای چهار دهه خشونت و شکنجه روحی، فکری یا جسمی بر زنان ایران به دادگاههای بینالمللی ارائه کردهایم و از جمهوری اسلامی شکایت میکنیم.»
این فعال حقوق زنان برای روشن شدن اهمیت این دادخواهی، با اشاره به دستگیری حمید نوری، مقام قضایی ایرانی در کشتارهای سال ۶۷ در ایران، معتقد است که دادخواهیها و طرح شکایتهایی از این دست با نظارت شایسته سازمانهای بینالمللی، میتواند هر مقام حکومتی در ایران را با خطر مواجه کند تا بدانند که برای اقدامهایشان علیه مردم ایران، در دادگاههای بینالمللی بازخواست و محاکمه میشوند.
اعتراضهای اخیر و انقلاب زنانه در ایران
مینا احدی نیز در بخشی از سخنرانیاش در کنفرانس مبارزه با خشونت علیه زنان، تاکید کرد: «امروز ما به اینجا آمدهایم تا از کشورهایی مانند جمهوری اسلامی برای سالها تبعیض و ترویج خشونت قانونی علیه زنان، بهویژه با حربههایی همچون سنگسار و حجاب اجباری، اعلام جرم کنیم؛ یعنی از حکومتی که زنان حتی بعد از فرار از آن نیز در بسیاری موارد، برای ادامه فعالیتهای آزادیخواهانه خود، ناچارند نام و هویتشان را در کشوری دیگر عوض کنند تا مورد تهدید حکومت ایران قرار نگیرند.» او همچنین در پایان، از اعتراضهای اخیر که در بسیاری موارد به رهبری زنان انجام شده است بهعنوان «انقلابی زنانه» یاد و ابراز امیدواری کرد این اعتراضها تا از میان رفتن قدرت و حکومت جمهوری اسلامی بر ایران ادامه یابد.
ذکر این نکته ضروری است که تعدادی از شرکتکنندگان در این کنفرانس، که در روز گذشته (۴ آذرماه) با معرفی کمپین «دیگر بس است! نه به آپارتاید جنسیتی» و به همت اتحادیه حقوقی زنان (kvinnor rätts förbundet) در استکهلم برگزار شد، پیش از برگزاری کنفرانس، به دیدار مقامهای عالیرتبه وزارت امور خارجه سوئد رفتند و درباره اعتراضهای مردمی اخیر در ایران و لزوم حمایت از این جنبش مردمی با آنان دیدار و گفتوگو کردند.
در این نشست، در مورد سه محور اصلی بحث و گفتوگو شد. نخست، پیشنهاد انتخاب روز ۲۷ دسامبر یا ۶ دیماه بهعنوان روز جهانی «نه به حجاب اجباری» به یاد اقدام ویدا موحد، اولین دختر خیابان انقلاب، در این روز؛ دوم، درخواست محاکمه جدی حمید نوری و جلوگیری از مبادله و معامله سیاسی او با حکومت ایران؛ و سوم، برخورد مقتدرانه و جدیتر دولت سوئد، کشوری که خود را از سردمداران فمینیسم و آزادیخواهی در دنیا میداند، با جمهوری اسلامی بهدلیل کشتارها و بازداشتهای وسیع در جریان اعتراضهای اخیر مردمی که دیگر خواهان حکومت جمهوری اسلامی بر سرزمینشان نیستند.