حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران، روز دوشنبه ۲۰ اسفند، در راس یک هیات سیاسی و اقتصادی و برای یک دیدار رسمی سه روزه از عراق وارد بغداد، پایتخت این کشور شد.

ایرنا، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، در این باره نوشت که این سفر «در پی موفقیت عراق در شکست داعش و برگزاری موفق انتخابات پارلمانی و تشکیل دولت و حکومت فرافرقه‌ای در این کشور» انجام می‌شود.

همچنین «تداوم همکاری‌ها و حمایت از روند دموکراتیک و بازسازی عراق» با امضای «چند توافقنامه و یادداشت تفاهم در زمینه‌های مختلف اقتصادی میان دو کشور» از اهداف این سفر اعلام شده است.

در حالی که یکی از اهمیت‌های عراق برای ایران، داشتن مقبره تعدادی از امامان شیعه است، روحانی پس از ورود به بغداد برای زیارت از مقبره دو امام شیعه به کاظمین در شمال بغداد رفت. ایرانیان بسیاری سالانه برای زیارت قبور امامان شیعه به عراق سفر می‌کنند. همچنین عمده سرمایه‌گذاری‌ها برای بازسازی و توسعه این مقبره‌ها بر عهده ایرانیان است.

روحانی پیش از ترک تهران در فرودگاه مهرآباد گفت که در این سفر طرح‌هایی درباره توسعه راه‌های ارتباطی میان ایران و عراق به ویژه راه‌اندازی یک خط راه آهن میان دو کشور برای تسهیل سفر زائران بررسی خواهد شد.

در حالی که اکثریت جمعیت عراق را شیعیان تشکیل می‌دهند، قرار است که روحانی در این سفر، علاوه بر دیدار با برهم صالح رییس جمهوری، عادل عبدالمهدی نخست وزیر و محمد الحلبوسی رئیس مجلس عراق، با آیت‌الله علی سیستانی، رهبر معنوی شیعیان این کشور نیز دیدار و گفت‌وگو کند.

روحانی همچنین گفت که «مسئله محیط زیست و بحث گرد و غبار» از دیگر موضوع‌هایی است که «می‌توان درباره آن اقدامات مشترک انجام داد.» طی سال‌های اخیر، ورود گرد و غبار از عراق به استان‌های مرزی ایران به ویژه خوزستان همواره مشکلاتی را پدید آورده است.

رییس جمهوری ایران، روابط اقتصادی این کشور با عراق را «حدود ۱۲ میلیارد دلار» اعلام کرد و گفت که «به راحتی می‌توانیم در سال‌های آینده این رقم را به ۲۰ میلیارد دلار افزایش دهیم.»

او همچنین گفت که ایران قصد دارد «بر اساس معاهده ۱۹۷۵ لایروبی اروندرود آغاز شود تا «کشتی‌های بالای ۲۰ هزار تن نیز» در این رودخانه حرکت کنند. عراقی‌ها به اروند رود «شط العرب» می‌گویند.

روحانی همچنین به حضور آمریکا در عراق اشاره کرد و گفت که رابطه تهران و بغداد «قابل قیاس با رابطه این کشور با اشغالگری همچون آمریکا نیست.»

اخیرا اظهارات دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا مبنی بر زیرنظر گرفتن فعالیت‌های اتمی ایران از پایگاه آمریکا در عراق جنجال به پا کرد و موجب واکنش‌هایی در تهران و بغداد شد.

روحانی همچنین تاکید کرد که این سفر «بیانگر شکست سیاست تحریم و انزوای جمهوری اسلامی و خط بطلان بر اختلال در روابط دیرینه دو ملت» است. جنگ ایران و عراق در زمان صدام حسین و آیت‌الله خمینی به مدت هشت سال، یعنی از ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۷ خورشیدی طول کشید.

سفر روحانی به بغداد در حالی است که دو چند روز پیش از آن محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران به عراق سفر کرده بود.

این سفر اولین سفر روحانی در مقام رییس جمهوری و همچنین پس از سفر احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۶، دومین سفر یک رئیس جمهوری اسلامی ایران به عراق در نظام جدید سیاسی این کشور پس از سقوط صدام حسین است.

همچنین روحانی نخستین رییس جمهوری خارجی است که بعد از تشکیل دولت جدید عراق در ۱۰ مهرماه گذشته، به بغداد سفر می‌کند. تشکیل این دولت با حاشیه‌های زیادی از جمله طرح موضوع نقش و دخالت ایران در این زمینه بود.

برخی از ناظران، سفر رئیس جمهوری ایران به عراق را در شرایطی که فشارهای اقتصادی و سیاسی بین‌المللی علیه تهران افزایش یافته، حائز اهمیت و در ادامه یاری گرفتن تهران از همسایگان خود برای کم کردن فشار تحریم‌ها می‌دانند.