دو راهی ایران برای پذیرش یا رد FATF
با وجود مخالفت شدید از جانب تندورهای داخلی، آیران به پذیرش سیستم مالی بینالمللی FATF که اجازه بازرسی پولشویی و مبارزه با تروریسم را میدهد نزدیکتر شده است.
روزنامه فایننشال تایمز روز دوشنبه، نهم مهرماه، از تلاشهای رییسجمهور ایران حسن روحانی برای زنده نگه داشتن ارتباط بانکهای ایران با سیستم مالی بینالملل در مقابل مخالفت حامیان «اقتصاد مقاومتی» که از سوی علی خامنهای رهبر ایران مطرح شده، نوشت.
نام «اقتصاد مقاومتی»، که در اقتصاد ناشناخته است از سوی خامنهای به عنوان ایدهای برای مقابله با تحریمها مطرح شده بود، که شعار آن حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به ارز خارجی بود.
یک مقام دیپلمات غربی در تهران به فایننشال تایمز گفته است که «اگر ایران میخواهد به اقتصاد بینالملل متصل باشد باید قوانین بینالملل را بپذیرد… ایران نمیتواند از طریق اقتصاد مقاومتی به چنین هدفی برسد.»
مجلس ایران ماه گذشته تبعیت ایران از قوانین بینالملل را تصویب کرد اما صحبتهای خامنهای در مورد عدم ضرورت چنین اقداماتی که «که از عمق اهداف آنها آگاه نیستیم یا میدانیم که مشکلاتی دارند» پیشرفت ایران به سمت پیوستن به سیستم بانکی جهانی را مختل کرده است.
به نوشته فایننشال تایمز، «نیروهای تندرو- که بیشتر رهبران سپاه پاسداران انقلاب، قوه قضاییه و برخی از روحانیون هستند- میگویند که سازمانهای غربی مانند FATF از قوانین خود برای کنترل سیستم مالی ایران استفاده خواهند کرد.»
این در حالی است که در قوانین مربوط به پیوستن ایران به FATF تغیراتی در راستای خواستههای خامنهای ایجاد شده است. عباس عراقچی هفته گذشته ابراز امیدواری کرده بود که با حل شدن مشکل سیستم بانکی، بسیاری از مشکلات نفتی نیز برطرف شود.
در سال ۱۳۹۵، FATF ایران را از لیست سیاه خود خارج کرد و از ایران خواست که برای مبارزه با پولشویی و حمایت مالی از تروریسم اقدامات عملی داشته باشد. اما پس از آن، FATF که ریاست دورهای آن در حال حاضر با آمریکاست گزارشهایی داد و نسبت به وضعیت اجرای اقدامات لازم ابراز ناامیدی کرد. این سازمان به ایران تا ماه اکتبر سال میلادی جاری، و زمانی که اعضا دیدار خواهند داشت، فرصت داد که اقدامات لازم را اتخاذ کند.
به گزارش فایننشال تایمز، دیوید لوییس، معاون اجرایی FATF گفته است که «در این شرایط سخت سیاسی، ایران به سختی در حال تلاش است… سوال اصلی این است که آیا تلاشها کافی بوده یا نه، که این در جلسه اکتبر مشخص خواهد شد.»
در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل، اتحادیه اروپا، روسیه و چین از تلاش برای راهاندازی یک سیستم مالی مستقل برای مراوده تجاری با ایران خبر دادند اما موفقیت چنین اقدامی وابسته به پذیرش قوانین مربوط به جرایم مالی بینالملل خواهد بود.
یک تحلیلگر اقتصادی به فایننشال تایمز میگوید: «جمهوری اسلامی اگر میخواهد اقتصادش خفه نشود هیچ راهی جز تصویب طرحهای مربوط (به FATF) ندارد… این طرح با اصلاحاتی برای برآمدن از پس خواستههای تندروها که منافع تجاری گستردهشان در خطر است تصویب خواهد شد.»
آیتالله ناصر مکارم شیرازی که سابقه فتواهای سیاسی دارد، در تابستان گذشته پیوستن به FATF را به خاطر آنچه او «بردگی و تسلیم کامل» به دولتهای غربی خوانده بود حرام اعلام کرده بود.
لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) در دستور کار جلسات علنی این هفته مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.
علی مطهری نایب رئیس مجلس مورد ضرورت پیوستن ایران به FATF گفته است: «فکر می کنم جو مجلس برای تصویب این لایحه مساعد باشد و رای بیاورد.»